Хроніка літоўская і жамойцкая: Розніца паміж версіямі

Хроніка літоўская і жамойцкая
Хроніка літоўская і жамойцкая
	Кройника литовская и жмойтская
	; Хроніка літоўская і жамойцкая, аркуш Табольскага спісу, XVIII стагоддзе
Жанр	рукапіс
Мова арыгінала	старабеларуская
Дата напісання	XVII стагоддзе

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 15:19, 29 чэрвеня 2016

«Хро́ніка літо́ўская і жамо́йцкая» (старабел.: Кройника литовская и жмойтская) — помнік беларуска-літоўскага летапісання, створаны ў XVII стагоддзі, з'яўляецца часткай «Вялікае хронікі»^[1], што апавядае пра сусветную гісторыю да канца XVI стагоддзя.

Рукапіс быў выяўлены Віктарам Буганавым у Аддзеле рукапісных кніг Дзяржаўнага архіву Цюменскай вобласці, у сувязі з чым атрымаў назву Табольскага. Аналагічным Табольскаму з'яўляецца Ленінградскі спіс, знойдзены Мікалаем Улашчыкам у Аддзеле рукапісаў Дзяржаўнай Публічнай бібліятэкі імя Салтыкова-Шчадрына ў Ленінградзе. Вядомыя яшчэ два спісы летапісу: Краснаярскі, які захоўваецца ў Аддзеле рукапісаў Расійскай нацыянальнай бібліятэкі ў Санкт-Пецярбургу і ўяўляе сабой копію Табольскага, і Кракаўскі, выяўлены ў 1970 Яраславам Шчапавым у Аддзеле рукапісаў Бібліятэкі Польскай Акадэміі навук у Кракаве.

Напісаная «Кроніка» старабеларускай мовай, паводле зместу набліжаная да «Хронікі Быхаўца» і асабліва да «Хронікі польскай, літоўскай, жамойцкай і ўсёй Русі» Мацея Стрыйкоўскага — асноўнай крыніцы для стварэння «Кронікі». Апісвае падзеі ў Вялікам Княстве Літоўскім пачынаючы ад легендарных часінаў (уцёкаў Палемона з Рыму) і сканчаючы абраннем на прастол Жыгімонта III. У «Кроніку» таксама ўстаўленая аповесць пра Кулікоўскую бітву, прычым гэтая ўстаўка чыста механічная.

Створаны летапіс, імаверна, на поўдні сучаснае Беларусі (магчыма, у Слуцку) асобай, набліжанай да роду Радзівілаў («Кроніка» надае ім шмат увагі і ўслаўляе іх род).

Гл. таксама

Зноскі

↑ Рукапіс азагалоўлены «Летопис, то есть кройника великая з розных многих кройникаров диалектом руским написана, а найпервей о створеню от бога о днех шестих»

Літаратура

Улащик Н. Н. «Литовская и Жмойтская хроника» и её отношение к хронике Быховца и М. Стрыйковскому // Славяне и Русь. — М.: Наука, 1968. — С. 357—366.
Улащик Н. Н. Предисловие. «Кройника литовская и жмойтская» // Полное собрание русских летописей. — М.: Наука, 1975. — Т. 32. — С. 5—8.
Хроника литовская и жмойтская // Полное собрание русских летописей. — М.: Наука, 1975. — Т. 32. — С. 16—127.
Чамярыцкі У. Хроніка Літоўская і Жамойцкая // 721 // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.

[1] Рукапіс азагалоўлены «Летопис, то есть кройника великая з розных многих кройникаров диалектом руским написана, а найпервей о створеню от бога о днех шестих»

[1]

@@ Радок 29: / Радок 29: @@
 Рукапіс быў выяўлены Віктарам Буганавым у Аддзеле рукапісных кніг Дзяржаўнага архіву [[Цюменская вобласць|Цюменскай вобласці]], у сувязі з чым атрымаў назву ''Табольскага''. Аналагічным Табольскаму з'яўляецца ''Ленінградскі спіс'', знойдзены [[Мікалай Улашчык|Мікалаем Улашчыкам]] у Аддзеле рукапісаў [[Расійская нацыянальная бібліятэка|Дзяржаўнай Публічнай бібліятэкі імя Салтыкова-Шчадрына]] ў [[Ленінград]]зе. Вядомыя яшчэ два спісы летапісу: ''Краснаярскі'', які захоўваецца ў Аддзеле рукапісаў Расійскай нацыянальнай бібліятэкі ў Санкт-Пецярбургу і ўяўляе сабой копію Табольскага, і ''Кракаўскі'', выяўлены ў 1970 [[Яраслаў Шчапаў|Яраславам Шчапавым]] у Аддзеле рукапісаў Бібліятэкі [[Польская акадэмія навук|Польскай Акадэміі навук]] у [[Кракаў|Кракаве]].
-Напісаная «Кроніка» [[Старабеларуская мова|старабеларускай мовай]], паводле зместу набліжаная да «[[Хроніка Быхаўца|Хронікі Быхаўца]]» і асабліва да «[[Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсёй Русі|Хронікі польскай, літоўскай, жамойцкай і ўсёй Русі]]» [[Мацей Стрыйкоўскі|Мацея Стрыйкоўскага]] — асноўнае крыніцы для стварэння «Кронікі». Апісвае падзеі ў Вялікам Княстве Літоўскім пачынаючы ад легендарных часінаў (уцёкаў [[Палемон, літоўскі князь|Палемон]]а з Рыму) і сканчаючы абраннем на прастол [[Жыгімонт Ваза|Жыгімонта III]]. У «Кроніку» таксама ўстаўленая аповесць пра [[Кулікоўская бітва|Кулікоўскую бітву]], прычым гэтая ўстаўка чыста механічная.
+Напісаная «Кроніка» [[Старабеларуская мова|старабеларускай мовай]], паводле зместу набліжаная да «[[Хроніка Быхаўца|Хронікі Быхаўца]]» і асабліва да «[[Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсёй Русі|Хронікі польскай, літоўскай, жамойцкай і ўсёй Русі]]» [[Мацей Стрыйкоўскі|Мацея Стрыйкоўскага]] — асноўнай крыніцы для стварэння «Кронікі». Апісвае падзеі ў Вялікам Княстве Літоўскім пачынаючы ад легендарных часінаў (уцёкаў [[Палемон, літоўскі князь|Палемон]]а з Рыму) і сканчаючы абраннем на прастол [[Жыгімонт Ваза|Жыгімонта III]]. У «Кроніку» таксама ўстаўленая аповесць пра [[Кулікоўская бітва|Кулікоўскую бітву]], прычым гэтая ўстаўка чыста механічная.
 Створаны летапіс, імаверна, на поўдні сучаснае [[Беларусь|Беларусі]] (магчыма, у [[Слуцк]]у) асобай, набліжанай да [[Радзівілы|роду Радзівілаў]] («Кроніка» надае ім шмат увагі і ўслаўляе іх род).
-== Заўвагі ==
-{{Заўвагі}}
 == Гл. таксама ==
 * [[Хроніка Вялікага Княства Літоўскага і Жамойцкага]]
 * [[Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсёй Русі]]
+{{зноскі}}
 == Літаратура ==
 * ''[[Мікалай Улашчык|Улащик Н. Н.]]'' «Литовская и Жмойтская хроника» и её отношение к хронике Быховца и М. Стрыйковскому // Славяне и Русь. — М.: Наука, 1968. — С. 357—366.