Лістапад: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Mahufi перанёс старонку Лістапад у Лістапад, месяц |
Створана перакладам старонкі "Листопад" |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:Myasoedov_Autumn_Morning.jpg|міні|Р. Р. Мясаедаў. Восеньская раніца. 1893. Палатно, алей. 88×70 см. [[Дзяржаўная Траццякоўская галерэя]], Масква]] |
|||
#REDIRECT [[Лістапад, месяц]] |
|||
'''Лістапад''' — [[Біялогія|біялагічны]] працэс скідання лістоты раслінамі. |
|||
Ва ўмовах [[Умераны клімат|умеранага клімату]] зімой шматлікім раслінам не хапае вады. [[Вада]] ў замерзлым [[Грунт|грунце]] знаходзіцца ў стане [[Лёд|лёду]] і не можа пранікаць у клеткі [[Корань расліны|каранёў]]. У той жа час, [[выпарэнне]] з паверхні лісця не спыняецца (хоць яно, натуральна, зніжаецца, паколькі залежыць ад тэмпературы паветра). Калі б [[Дрэва|дрэвы]] і [[Куст|хмызнякі]], а таксама і некаторыя [[Трава|травяністыя расліны]] не скідалі лістоту, яны б засыхалі. |
|||
У [[Субтропікі|субтрапічнай зоне]] назіраецца падобная з'ява. Прычынай з'яўляецца штогадовая [[засуха]]. |
|||
У раенах з халодным кліматам лістапад адсутнічае, паколькі ў такіх умовах лістападныя дрэвы не могуць існаваць, а могуць існаваць (да вызначанай мяжы) толькі іглічныя дрэвы. Скід ігліцы ж ідзе павольна і паступова (за выключэннем [[Лістоўніца|лістоўніц]]). |
|||
[[Хвойныя|Хвойныя расліны]], напрыклад, [[елка]] і [[хвоя]], нашмат лепш пераносяць сухія перыяды, таму яны ў ўмераных зонах [[Вечназялёныя расліны|вечназялёныя]]. Колькасць вады, якая выпараецца лісцянымі пародамі, у 6-10 разоў перавышае колькасць вады, якая выпараецца хвойнымі. Гэта, з аднаго боку, звязана з меншай паверхняй выпарэння, з другога, — з адрозненнямі ў будове. |
|||
[[Бяроза]] у пераліку на 100 г лісця за лета выпарае каля 80 літраў вады, для хвоі гэтая лічба складае каля 9 літраў. |
|||
[[Лістоўніца]] займае прамежкавае месца паміж лісцянымі і іглічнымі пародамі. |
|||
Другой прычынай скідання лісця з'яўляецца абарона ад механічных пашкоджанняў у зімовы перыяд ад масы прыліплага снегу. |
|||
Акрамя гэтага, лістапад ачышчае арганізм раслін ад шкодных рэчываў. Навукоўцы ўсталявалі, што лісце ўвосень утрымліваюць нашмат больш мінеральных рэчываў, чым вясной і летам. Гэта тлумачыць тую акалічнасць, што ў [[Тропікі|трапічнай зоне]] з аднастайным на працягу ўсяго года [[Клімат|кліматам]] лістапад усё ж існуе. Там ен адбываецца не ў кароткія тэрміны, а размяркоўваецца на ўвесь год, і таму менш прыкметны. |
|||
Тэрміны сезоннага лістападу ў розных шыротах розныя. На шыраце сярэдняй паласы Расіі працэс актыўнага скідання лісця раслін пачынаецца ў другой палове верасня і завяршаецца ў асноўным да сярэдзіны кастрычніка. |
|||
== Гл. таксама == |
|||
* Колеры восеньскага лісця |
|||
* Дэфаліяцыя |
|||
* [[Лістападныя расліны]] |
|||
== Літаратура == |
|||
* {{Кніга|автор=Кожевников А. В.|часть=Листопад|заглавие=Весна и осень в жизни растений|ссылка часть=http://www.aroma-azbuka.ru/pages/page.php?page=421#1|место=М.|издательство=Изд-во МОИП|год=1950|страниц=239}} |
|||
== Спасылкі == |
|||
* [http://www.equisetites.de/palbot/preservation/abscission.html Abscission and Tissue Падзел in Fossil and Extant Plants] A link list.{{Праверана|20|3|2012}}(Праверана 20 сакавіка 2012) |
|||
* {{З ВСЭ|title=Листопад}} <small>Праверана 8 кастрычніка 2009 г.</small> |
|||
* {{Крыніцы/БіЕ|Листопад}} |
|||
[[Катэгорыя:Фізіялогія раслін]] |
|||
Версія ад 18:40, 21 ліпеня 2016
Лістапад — біялагічны працэс скідання лістоты раслінамі.
Ва ўмовах умеранага клімату зімой шматлікім раслінам не хапае вады. Вада ў замерзлым грунце знаходзіцца ў стане лёду і не можа пранікаць у клеткі каранёў. У той жа час, выпарэнне з паверхні лісця не спыняецца (хоць яно, натуральна, зніжаецца, паколькі залежыць ад тэмпературы паветра). Калі б дрэвы і хмызнякі, а таксама і некаторыя травяністыя расліны не скідалі лістоту, яны б засыхалі.
У субтрапічнай зоне назіраецца падобная з'ява. Прычынай з'яўляецца штогадовая засуха.
У раенах з халодным кліматам лістапад адсутнічае, паколькі ў такіх умовах лістападныя дрэвы не могуць існаваць, а могуць існаваць (да вызначанай мяжы) толькі іглічныя дрэвы. Скід ігліцы ж ідзе павольна і паступова (за выключэннем лістоўніц).
Хвойныя расліны, напрыклад, елка і хвоя, нашмат лепш пераносяць сухія перыяды, таму яны ў ўмераных зонах вечназялёныя. Колькасць вады, якая выпараецца лісцянымі пародамі, у 6-10 разоў перавышае колькасць вады, якая выпараецца хвойнымі. Гэта, з аднаго боку, звязана з меншай паверхняй выпарэння, з другога, — з адрозненнямі ў будове.
Бяроза у пераліку на 100 г лісця за лета выпарае каля 80 літраў вады, для хвоі гэтая лічба складае каля 9 літраў. Лістоўніца займае прамежкавае месца паміж лісцянымі і іглічнымі пародамі.
Другой прычынай скідання лісця з'яўляецца абарона ад механічных пашкоджанняў у зімовы перыяд ад масы прыліплага снегу.
Акрамя гэтага, лістапад ачышчае арганізм раслін ад шкодных рэчываў. Навукоўцы ўсталявалі, што лісце ўвосень утрымліваюць нашмат больш мінеральных рэчываў, чым вясной і летам. Гэта тлумачыць тую акалічнасць, што ў трапічнай зоне з аднастайным на працягу ўсяго года кліматам лістапад усё ж існуе. Там ен адбываецца не ў кароткія тэрміны, а размяркоўваецца на ўвесь год, і таму менш прыкметны.
Тэрміны сезоннага лістападу ў розных шыротах розныя. На шыраце сярэдняй паласы Расіі працэс актыўнага скідання лісця раслін пачынаецца ў другой палове верасня і завяршаецца ў асноўным да сярэдзіны кастрычніка.
Гл. таксама
- Колеры восеньскага лісця
- Дэфаліяцыя
- Лістападныя расліны
Літаратура
- {{{загаловак}}}. — 1950.
Спасылкі
- Abscission and Tissue Падзел in Fossil and Extant Plants A link list. (Праверана 20 сакавіка 2012)(Праверана 20 сакавіка 2012)
- Листопад (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі Праверана 8 кастрычніка 2009 г.
- Листопад // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.