Старыца: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др вырашэнне неадназначнасцяў using AWB
вікіфікацыя
Радок 8: Радок 8:
Старыца зазвычай мае серпа- або петлепадобную форму. Як правіла, старыцы ўтвараюцца пры выпростванні [[Меандраванне|меандруючага]] рэчышча, калі ў [[разводдзе]] або [[Паводка|паводку]] воды, што ідуць па [[Абалона, геаграфія|абалоне]], здольныя прамыць больш кароткі шлях. Таксама старыцы ўтвараюцца пры дасягненні меандруючай ракой поўнай ступені развіцця такім чынам, што суседнія [[Лукавіна|лукавіны]] злучаюцца адна з адной. Часам старыцы бываюць выцягнутай формы. Такая форма старыц утвараецца пры іншых тыпах рэчышчавых працэсаў, напрыклад, пры абалоннай шматрукаўнасці.
Старыца зазвычай мае серпа- або петлепадобную форму. Як правіла, старыцы ўтвараюцца пры выпростванні [[Меандраванне|меандруючага]] рэчышча, калі ў [[разводдзе]] або [[Паводка|паводку]] воды, што ідуць па [[Абалона, геаграфія|абалоне]], здольныя прамыць больш кароткі шлях. Таксама старыцы ўтвараюцца пры дасягненні меандруючай ракой поўнай ступені развіцця такім чынам, што суседнія [[Лукавіна|лукавіны]] злучаюцца адна з адной. Часам старыцы бываюць выцягнутай формы. Такая форма старыц утвараецца пры іншых тыпах рэчышчавых працэсаў, напрыклад, пры абалоннай шматрукаўнасці.


Пасля выпроствання рака пачынае цячы па новай ([[Пратока|пратоцы]]), а былое, больш доўгае рэчышча пераўтвараецца ў старыцу. Паступова ўваходы ў старыцу заносяцца пяском і ілам. Старыца пэўны час захоўваецца як [[возера]], а пасля трансфармуецца ў вільготны [[луг, расліннасць|луг]] ці [[балота]], альбо высыхае.
Пасля выпроствання рака пачынае цячы па новай ([[Пратока|пратоцы]]), а былое, больш доўгае рэчышча пераўтвараецца ў старыцу. Паступова ўваходы ў старыцу заносяцца пяском і ілам. Старыца пэўны час захоўваецца як [[возера]], а пасля трансфармуецца ў [[вільготны луг|луг]] ці [[балота]], альбо высыхае.


Найбольш буйная і старая з існых старыц — [[Узбой]], старое рэчышча [[Амудар'я|Амудар'і]], працягласцю больш за паўтысячы кіламетраў.
Найбольш буйная і старая з існых старыц — [[Узбой]], старое рэчышча [[Амудар'я|Амудар'і]], працягласцю больш за паўтысячы кіламетраў.
Радок 19: Радок 19:
== Спасылкі ==
== Спасылкі ==
* {{з ВСЭ|http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Старица%20(географич.)/|title=Старица (географич.)}}
* {{з ВСЭ|http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Старица%20(географич.)/|title=Старица (географич.)}}
* [http://slovari.yandex.ru/~книги//Гуманитарный%20словарь/Старица/ Старица] // Российский гуманитарный энциклопедический словарь: В 3 т. — М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС: Филол. фак. С.-Петерб. гос. ун-та, 2002
* [http://slovari.yandex.ru/~книги//Гуманитарный%20словарь/Старица/ Старица] // Российский гуманитарный энциклопедический словарь: В 3 т. — М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС: Филол. фак. С.-Петерб. гос. ун-та, 2002
* {{Commons|Category:Oxbow lakes}}
* {{Commons|Category:Oxbow lakes}}



Версія ад 16:51, 5 жніўня 2016

Схема працэсу меандравання з утварэннем старыцы
Выгляд меандруючага русла на фотаздымку са спадарожніка. У рачной даліне бачныя серпападобныя старыцы
Старыца ў даліне Віслы
Зарослая старыца ў даліне ракі Буг

Ста́рыца, старарэ́чча, старык — частка былога рэчышча ракі.

Старыца зазвычай мае серпа- або петлепадобную форму. Як правіла, старыцы ўтвараюцца пры выпростванні меандруючага рэчышча, калі ў разводдзе або паводку воды, што ідуць па абалоне, здольныя прамыць больш кароткі шлях. Таксама старыцы ўтвараюцца пры дасягненні меандруючай ракой поўнай ступені развіцця такім чынам, што суседнія лукавіны злучаюцца адна з адной. Часам старыцы бываюць выцягнутай формы. Такая форма старыц утвараецца пры іншых тыпах рэчышчавых працэсаў, напрыклад, пры абалоннай шматрукаўнасці.

Пасля выпроствання рака пачынае цячы па новай (пратоцы), а былое, больш доўгае рэчышча пераўтвараецца ў старыцу. Паступова ўваходы ў старыцу заносяцца пяском і ілам. Старыца пэўны час захоўваецца як возера, а пасля трансфармуецца ў луг ці балота, альбо высыхае.

Найбольш буйная і старая з існых старыц — Узбой, старое рэчышча Амудар'і, працягласцю больш за паўтысячы кіламетраў.

Літаратура

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 165. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (Т. 15).
  • Попов И. В. Деформации речных русел и гидротехническое строительство. — Л.: Гидрометеоиздат, 1965. — 328 с.
  • Галай И. П. География: термины и понятия: словарь для учащихся и абитуриентов / И. П. Галай, Е. И. Галай. — Мн.: Белкартография, 2011. — С. 177. — 223 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-508-082-5. (руск.)

Спасылкі