Лунінец

Горад Лунінец Чыгуначны вакзал Герб Сцяг Краіна Беларусь Вобласць Брэсцкая Раён Лунінецкі Каардынаты 52°15′00″ пн. ш. 26°48′40″ у. д. Першая згадка 1449 Горад з 1940 Плошча 55 км² Вышыня цэнтра 139 м Насельніцтва 24 412 чалавек (2016) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1647 Паштовы індэкс 225642 (43,44) Аўтамабільны код 1 СААТА 1247501000 Афіцыйны сайт luninets.info  (руск.) Лунінец на карце Беларусі ±

Лунінец на Вікісховішчы

Лу́нінец (афіц. транс.: Luniniec) — горад у Брэсцкай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Лунінецкага раёна. Вузел чыгунак на Брэст, Гомель, Баранавічы, Сарны і аўтадарог. У 240 км да ўсходу ад Брэста. Насельніцтва 24 412 чалавек (2016).

Гісторыя

Вядомы з 1449 пад назвай Малы Лулін, шляхецкае ўладанне. З 1471 года сяло Лулінец маёнтка Ішкалдзь, належала Неміровічам. У 1552 удава Я. П. Неміровіча Ганна Сапяжанка перадала сяло свайму пасынку полацкаму ваяводзе С. С. Давойне. Потым сяло належала Друцкім-Любецкім, Граўжышскім, Кунцэвічам, Долматам. З 1561 года сяло завецца Лунінец. З 1588 года ў Новагародскім павеце Вялікага Княства Літоўскага, 484 жыхары, 74 домы, вінакурня. У 1622 годзе Канстанцін Долмат падарыў Лунінец разам з сялянамі Дзятлавіцкаму мужчынскаму манастыру.

Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) у складзе Расійскай імперыі. У 1842 маёнткі манастыра былі перададзеныя ў казну, а жыхары пераведзеныя ў катэгорыю дзяржаўных сялян. Развіццю Лунінца спрыяла будаўніцтва Палескіх чыгунак. З лістапада 1911 па люты 1912 тут жыў і працаваў Я. Колас. З 1921 у складзе Польшчы, горад, цэнтр павета. З 1939 у БССР, з 1940 — цэнтр раёна. У гады Вялікай Айчыннай вайны ў Лунінцы і раёне акупанты знішчылі 16,6 тыс. чалавек, вывезлі ў Германію 2,3 тыс. чалавек.

Насельніцтва

• XVI стагоддзе
  • 1588 — 484 чал., 74 дамы́

• XVIII стагоддзе
  • 1795 — 624 чал., 75 дамоў

• XIX стагоддзе
  • 1897 — 3 167 чал., 855 двароў

• XX стагоддзе
  • 1939 — 8,3 тыс. чал.

• XXI стагоддзе
  • 2006 — 23,8 тыс. чал.
  • 2015 — 24 220 чал.
  • 2016 — 24 412 чал.

Эканоміка

Прадпрыемствы машынабудавання, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай і харчовай прамысловасці. Гасцініца «Юбілейная».

• РУВП «Лунінецкі рамонтна-механічны завод»
• Філіял «Нарыхтоўча-вытворчы камбінат „Палессе“» Лунінецкага раённага спажывецкага таварыства
• ААТ «Лунінецкі малочны завод»
• ААТ «Лунінецлес»
• Філіял «Лунінецкі хлебазавод» РУВП «Брэстхлебпрам»

Культура

Лунінецкі краязнаўчы музей.

СМІ

• Газета «Інформ-прагулка». Недзяржаўнае выданне. Уваходзіць у склад «Асацыяцыі выдаўцоў рэгіянальнай прэсы „Аб'яднаныя Масмедыі“».
• Газета «Лунінецкія навіны». Орган мясцовых улад.

Славутасці

Касцёл Святога Іосіфа

Свята-Крыжаўзвіжанская царква

• Касцёл Св. Іосіфа (1931).
• Свята-Крыжаўзвіжанская царква (1912—1921).

Страчаная спадчына

• Сінагога.

Вядомыя асобы

Файл:Лунінец. Былая казарма (цяпер бібліятэка) і помнік Калінковічу (02).jpg

Помнік М. М. Калінковічу насупраць Цэнтральнай бібліятэкі

• А. В. Петрушэўскі (1898—1976), генерал-палкоўнік, Герой Савецкага Саюза
• М. М. Калінковіч (1950—1990), беларускі пісьменнік, гісторык
• Аксана Спрынчан (нар. 1973), беларуская пісьменніца.
• Ірына Хлюстава, беларускі лёгкаатлет
• Макс Корж, беларускі спявак

Гл. таксама

• Гарады Брэсцкай вобласці
• Гарады Беларусі

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя. Т. 9. — Мн., 1999.
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 4. — Мн., 1997.
• Белорусская ССР: крат. энцикл. Т. 1. — Мн., 1979.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лунінец
• Афіцыйная старонка горада
• Сайт пра горад. Гісторыя, прырода…
• Сайт Лунінецкага выканкама