Споры: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др Bot: Migrating 45 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q177332 (translate me) |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Выява:SporangienAsplenScol.jpg|thumb|Споры раслін]] |
[[Выява:SporangienAsplenScol.jpg|thumb|Споры раслін]] |
||
'''Споры''' ({{lang-el|σπορά, σπόρος}} — сяўба, пасеў, семя) |
'''Споры''' ({{lang-el|σπορά, σπόρος}} — ''сяўба, пасеў, семя'') — [[клетка|клеткі]] [[расліны|раслін]] і [[грыбы|грыбоў]], што служаць для размнажэння і рассеяння. |
||
Утвараюцца шляхам [[мітоз]]у (мітаспоры ў грыбоў і ніжэйшых раслін) ці [[меёз]]у (меяспоры ў вышэйшых раслін). Меяспоры бываюць аднолькавыя (у раўнаспоравых) або двух тыпаў — мікра- і мегаспоры (у разнаспоравых). Паводле месца ўтварэння адрозніваюць эндаспоры, што фарміруюцца ў [[спарангій|спарангіях]], і экзаспоры, што ўтвараюцца на паверхні (напр., у некаторых плесневых грыбоў). У ніжэйшых раслін, якія селяцца ў вадзе, споры маюць жгуцікі для перамяшчэння (налр., [[зааспоры]] ў [[водарасці|водарасцей]]). У наземных раслін споры разносяцца ветрам і іншымі агентамі, не маюць органаў руху, ахаваны ад высыхання цвёрдай клетачнай абалонкай. Памеры ад 3—5 да 25—50 мкм, споры маюць разнастайную форму. Тэрмін жыцця зааспор ад некалькіх мінут да 2—3 гадзін, спораў у абалонцы — ад 10 дзён да 3—5 гадоў, у галаўнёвых грыбоў — да 25 гадоў. Марфалагічныя і антагенетычныя асаблівасці спор — важная таксанамічная адзнака, якая выкарыстоўваецца ў спорава-пылковым аналізе. |
|||
У біялогіі паняцце «споры» можа адносіцца да некалькіх катэгорыяў арганізмаў: |
|||
| ⚫ | |||
У паразітычных прасцейшых класа [[спаравікі|спаравікоў]] споры — адна- ці мнагаклетачныя ўтварэнні, абкружаныя шчыльнай абалонкай. Служаць для распаўсюджвання і перажывання неспрыяльных умоў. |
|||
* '''споры раслін, спаравікоў і грыбоў''', служаць для размнажэння. |
|||
== Гл. таксама == |
|||
| ⚫ | |||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=15|старонак=552|isbn=985-11-0251-2 (Т. 15)|тыраж=10 000}} |
* ''Бельская С.'' Споры // {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=15|старонак=552|isbn=985-11-0251-2 (Т. 15)|тыраж=10 000}} |
||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
* [http://www.xumuk.ru/biospravochnik/1009.html Артыкул на сайце ХиМиК.ру] |
* [http://www.xumuk.ru/biospravochnik/1009.html Артыкул на сайце ХиМиК.ру] |
||
{{botanics-stub}}{{mycology |
{{botanics-stub}}{{mycology-stub}} |
||
[[Катэгорыя:Мікалогія]] |
[[Катэгорыя:Мікалогія]] |
||
Версія ад 13:47, 14 студзеня 2017
Споры (грэч. σπορά, σπόρος — сяўба, пасеў, семя) — клеткі раслін і грыбоў, што служаць для размнажэння і рассеяння.
Утвараюцца шляхам мітозу (мітаспоры ў грыбоў і ніжэйшых раслін) ці меёзу (меяспоры ў вышэйшых раслін). Меяспоры бываюць аднолькавыя (у раўнаспоравых) або двух тыпаў — мікра- і мегаспоры (у разнаспоравых). Паводле месца ўтварэння адрозніваюць эндаспоры, што фарміруюцца ў спарангіях, і экзаспоры, што ўтвараюцца на паверхні (напр., у некаторых плесневых грыбоў). У ніжэйшых раслін, якія селяцца ў вадзе, споры маюць жгуцікі для перамяшчэння (налр., зааспоры ў водарасцей). У наземных раслін споры разносяцца ветрам і іншымі агентамі, не маюць органаў руху, ахаваны ад высыхання цвёрдай клетачнай абалонкай. Памеры ад 3—5 да 25—50 мкм, споры маюць разнастайную форму. Тэрмін жыцця зааспор ад некалькіх мінут да 2—3 гадзін, спораў у абалонцы — ад 10 дзён да 3—5 гадоў, у галаўнёвых грыбоў — да 25 гадоў. Марфалагічныя і антагенетычныя асаблівасці спор — важная таксанамічная адзнака, якая выкарыстоўваецца ў спорава-пылковым аналізе.
У паразітычных прасцейшых класа спаравікоў споры — адна- ці мнагаклетачныя ўтварэнні, абкружаныя шчыльнай абалонкай. Служаць для распаўсюджвання і перажывання неспрыяльных умоў.
Гл. таксама
- Бактэрыяльныя споры (служаць для трывання неспрыяльных умоў).
Літаратура
- Бельская С. Споры // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (Т. 15).