Валентыніян III

Флавій Плацыд Валентыніян
лац.: Flavius Placidus Valentinianus
Солід Валентыніяна III з партрэтам, выпушчаны ў гонар яго вяселля з Еўдакіяй
імператар Заходняй Рымскай імперыі 425—455
Папярэднік	Канстанцый III
Пераемнік	Петроній Максім
Нараджэнне	2 ліпеня 419 Равена, Італія, Заходняя Рымская імперыя
Смерць	16 сакавіка 455(0455-03-16) Рым, Заходняя Рымская імперыя
Род	Дынастыя Феадосія[d]
Бацька	Канстанцый III
Маці	Гала Плацыдзія
Жонка	Ліцынія Еўдаксія[d]
Дзеці	Еўдакія Плацыдыя
Веравызнанне	Хрысціянства
Дзейнасць	манарх, палітык
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Флавій Плацыд Валентыніян (Валентыніян III, лац.: Flavius Placidus Valentinianus) — імператар Заходняй Рымскай імперыі (425—455).

Сын Канстанцыя III, суправіцеля Ганорыя, і Галы Плацыдыі, сёстры апошняга, нарадзіўся ў 419 г. У 425 г., пасля смерці дзядзькі і паразы ўзурпатара Іаана, абвешчаны сваім стрыечнікам, Феадосіем II, імператарам Захаду. За яго кіравалі імперыяй яго маці Гала Плацыдыя (да 450) і Флавій Аэцый. Больш 20 гадоў Флавій Аэцый з поспехам адбіваў нашэсці варвараў на паўночныя і ўсходнія часткі імперыі. Афрыкай, з 429 года, авалодалі вандалы, дзякуючы варожасці, што існавала паміж Аэцыем і намеснікам гэтай правінцыі Баніфацыем. Велізарныя заслугі Аэцыя, пераможца Атылы (451), бясталентны і слабахарактарны Валентыніян узнагародзіў тым, што, у прыпадку рэўнасці, забіў свайго геніяльнага палкаводца (454). Ужо ў наступным годзе 16 сакавіка Валентыніян быў заколаты Петроніем Максімам, славалюбства якога не было ў дастатковай ступені здаволена імператарам.

Валентыніян быў жанаты з 437 года са сваёй сваячцы Еўдаксіі, дачкой Феадосія II і Еўдакіі. Меў дзвюх дачок, Еўдакію і Плацыдыю, якіх вандалы пасля захопу Рыма (455) сем гадоў трымалі ў палоне ў Карфагене.

Пасля гібелі Валентыніяна III падзенне Заходняй Рымскай імперыі стала незваротным. У год яго смерці Рым быў разрабаваны вандаламі, а Петроній Максім ненадоўга перажыў папярэдніка. Яго ў сваю чаргу ўспадкоўвала чарада недаўгавечных імператараў, якія былі галоўным чынам марыянеткамі ў руках варвараў і фармальна кіравалі распалай дзяржавай. Сканчаецца гэты 20-летні перыяд зрыньваннем Ромула Аўгустула (476).

Літаратура

• Валентиниан // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

• Валентыніян III на «Радаводзе». Дрэва продкаў і нашчадкаў