Інтэрсекс: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 20:32, 21 красавіка 2017

Інтэрсекснасць^[1] ці інтэрсекс (ад англ.: intersex) - агульны тэрмін для акрэслівання выпадкаў, калі ў чалавека анатомія рэпрадуктыўнай або палавой сістэмы не адпавядае агульнапрынятым вызначэнням мужчынскага ці жаночага полу, г.з. уключае тыя ці іншыя прыкметы (уключаючы геніталіі, палавыя залозы і набор храмасом) абоіх палоў ці, наадварот, “не выражаны” па мерках прынятых крытэрыяў^[2].

Інтэрсекс – абагульняючы тэрмін, які аб’ядноўвае шырокі спектр анатамічных варыяцый, сустракаемых у прыродзе.

Па данным даследванняў Універсітэта Брауна (англ.) (бел., частата нараджэння людзей з інтэрсекснасцю складае прыблізна адзін выпадак на 100, і складае каля 1.7% ад усіх народжаных^[3].

Некаторыя інтэрсекс-варыяцыі – па першую чаргу, анатамічныя – выяўляюцца пры нараджэнні чалавека, іншыя становяцца прыкметнымі толькі ў час палавога станаўлення ці нават пазней^[4].

Інтэрсекснасць дае знаць аб сабе ў розных канфігурацыях чалавечай цялеснасці. Напрыклад, чалавек можа нарадзіцца са знешнімі прыкметамі жаночага полу, але пры гэтым мець унутраную анатомію, у большай меры адпаведнай мужчынскаму. Ці геніталіі чалавека ўяўляюць сабой “нешта сярэдняе” ад абоіх палоў, напрыклад, “дзяўчынка” можа нарадзіцца з значна большым клітарам ці без адтуліны ў похве, а “хлопчык” можа нарадзіцца з вельмі маленькім пенісам ці з машонкай, якая раздзелена так, што больш падобная на палавыя губы. Таксама можа сустракацца варыянт генетычнай структуры, калі некаторыя клеткі чалавека маюць ХХ-храмасомы, а некаторыя – ХY, ці XYY і XXY^[5]^[6]^[2].

Інтэрсекснаць з'яўляецца больш карэктным тэрмінам выкарыстання, чым "Інтэрсексуальнасць", якая мае ў сваім складзе тэрмін “сексуальнасць”, што з’яўляецца адсылкай да сексуальнай арыентацыі. Але інтэрсекс — гэта не пра арыентацыю, не пра гендэрную ідэнтычнасць, гэта пра біялагічныя варыяцыі. Інтэрсекс можа быць як гетэрасексуальным, так і гомасексуальным, і асексуальным^[1].

Інтэрсэксы з'яўляюцца аб'ектамі дыскрымінацыі грамадствам, і, ў першую чаргу, непажаданага хірургічнага і медычнага лячэння па “нармалізацыі” іх целаў такім чынам, каб яны ўпісваліся ў агульнапрынятыя бінарныя катэгорыі.

Прымусовае лячэнне інтэрсекс-людзей сення прызнаецца парушэннем правоў чалавека. З адпаведнымі заявамі выступаюць міжнародныя і нацыянальныя арганізацыі па правах чалавека і этыке.^[7] У 2015 годзе Мальта стала пешай дзяржавай, якая забараніла медычнае ўмяшанне па змене палавой анатоміі без згоды пацыента, у тым ліку ў адносінах да інтэрсекс-людзей.^[8]^[9]

Зноскі

↑ ^а ^б «Есть ли жизнь за пределами гетеронормативности?», https://makeout.by
↑ ^а ^б "В защиту интерсексуальных людей", n-europe.eu
↑ "Справачны матэрыял интэрсэкс". Арганізацыя Аб'яднаных Нацый
↑ Часто задаваемые вопросы Мы реальны: становление и развитие движения интерсекс прав человека. Astraea: Lesbian Foundation
↑ "Непатологизирующая интерсекс* терминология" http://www.transcoalition.info/
↑ "Люди третьего пола", http://www.svoboda.org/
↑ Eliminating forced, coercive and otherwise involuntary sterilization. An interagency statement , World Health Organization, 2014
↑ Surgery and Sterilization Scrapped in Malta's Benchmark LGBTI Law, The New York Times (1 April 2015)
↑ Malta passes law outlawing forced surgical intervention on intersex minors, Star Observer (2 April 2015)

[:1-1] а ^б «Есть ли жизнь за пределами гетеронормативности?», https://makeout.by

[:0-2] а ^б "В защиту интерсексуальных людей", n-europe.eu

[3] "Справачны матэрыял интэрсэкс". Арганізацыя Аб'яднаных Нацый

[4] Часто задаваемые вопросы Мы реальны: становление и развитие движения интерсекс прав человека. Astraea: Lesbian Foundation

[5] "Непатологизирующая интерсекс* терминология" http://www.transcoalition.info/

[6] "Люди третьего пола", http://www.svoboda.org/

[7] Eliminating forced, coercive and otherwise involuntary sterilization. An interagency statement , World Health Organization, 2014

[8] Surgery and Sterilization Scrapped in Malta's Benchmark LGBTI Law, The New York Times (1 April 2015)

[9] Malta passes law outlawing forced surgical intervention on intersex minors, Star Observer (2 April 2015)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Радок 9: / Радок 9: @@
 Інтэрсекснасць дае знаць аб сабе ў розных канфігурацыях чалавечай цялеснасці. Напрыклад, чалавек можа нарадзіцца са знешнімі прыкметамі жаночага полу, але пры гэтым мець унутраную анатомію, у большай меры адпаведнай мужчынскаму. Ці [[Рэпрадуктыўная сістэма чалавека|геніталіі]] чалавека ўяўляюць сабой “нешта сярэдняе” ад абоіх палоў, напрыклад, “дзяўчынка” можа нарадзіцца з значна большым [[клітар]]ам ці без адтуліны ў [[Похва чалавека, рэпрадуктыўная сістэма|похве]], а “хлопчык” можа нарадзіцца з вельмі маленькім [[Пеніс чалавека|пенісам]] ці з [[машонка]]й, якая раздзелена так, што больш падобная на палавыя губы. Таксама можа сустракацца варыянт генетычнай структуры, калі некаторыя клеткі чалавека маюць ХХ-храмасомы, а некаторыя – ХY, ці XYY і XXY<ref>[http://www.transcoalition.info/articles/non-pathologizing-intersex-terms "Непатологизирующая интерсекс* терминология"] <nowiki>http://www.transcoalition.info/</nowiki></ref><ref>[http://www.svoboda.org/a/27311800.html "Люди третьего пола"], <nowiki>http://www.svoboda.org/</nowiki></ref><ref name=":0" />.
-Інтэрсекснаць з'яўляецца больш карэктным тэрмінам выкарыстання, чым "Інтэрсексуальнасць", якая мае ў сваім складзе тэрмін “сексуальнаць”, што з’яўляецца адсылкай да сексуальнай арыентацыі. Але інтэрсекс — гэта не пра арыентацыю, не пра гендэрную ідэнтычнасць, гэта пра біялагічныя варыяцыі. Інтэрсекс можа быць як [[Гетэрасексуальнасць|гетэрасексуальным]], так і [[Гомасексуальнасць|гомасексуальным]], і [[Асексуальнасць|асексуальным]]<ref name=":1" />
+Інтэрсекснаць з'яўляецца больш [[Карэктны|карэктным]] [[Тэрміналогія|тэрмінам]] выкарыстання, чым "Інтэрсексуальнасць", якая мае ў сваім складзе тэрмін “[[Сексуальнасць чалавека|сексуальнасць]]”, што з’яўляецца адсылкай да [[Сексуальная арыентацыя|сексуальнай арыентацыі]]. Але інтэрсекс — гэта не пра арыентацыю, не пра [[Гендэрная ідэнтычнасць|гендэрную ідэнтычнасць]], гэта пра біялагічныя варыяцыі. Інтэрсекс можа быць як [[Гетэрасексуальнасць|гетэрасексуальным]], так і [[Гомасексуальнасць|гомасексуальным]], і [[Асексуальнасць|асексуальным]]<ref name=":1" />.
+Інтэрсэксы з'яўляюцца аб'ектамі [[Дыскрымінацыя|дыскрымінацыі]] грамадствам, і, ў першую чаргу, непажаданага хірургічнага і медычнага лячэння па “нармалізацыі” іх целаў такім чынам, каб яны ўпісваліся ў агульнапрынятыя бінарныя катэгорыі.
+Прымусовае лячэнне інтэрсекс-людзей сення прызнаецца парушэннем [[Правы чалавека|правоў чалавека]]. З адпаведнымі заявамі выступаюць міжнародныя і нацыянальныя арганізацыі па правах чалавека і [[Этыка|этыке]].<ref> [http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/112848/1/9789241507325_eng.pdf?ua=1 Eliminating forced, coercive and otherwise involuntary sterilization. An interagency statement] , World Health Organization, 2014</ref> У 2015 годзе [[О. Мальта|Мальта]] стала пешай дзяржавай, якая забараніла медычнае ўмяшанне па змене палавой анатоміі без згоды пацыента, у тым ліку ў адносінах да інтэрсекс-людзей.<ref> [http://www.nytimes.com/reuters/2015/04/01/world/europe/01reuters-gay-rights-malta.html Surgery and Sterilization Scrapped in Malta's Benchmark LGBTI Law], ''The New York Times'' (1 April 2015)</ref><ref>[http://www.starobserver.com.au/news/international-news-news/malta-passes-law-outlawing-forced-surgical-intervention-on-intersex-minors/134800 Malta passes law outlawing forced surgical intervention on intersex minors], ''Star Observer'' (2 April 2015)</ref>
 {{зноскі}}