Пазваночныя: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
JerzyKundrat (размовы | уклад) |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 15: | Радок 15: | ||
| children name = Інфратыпы |
| children name = Інфратыпы |
||
| children = |
| children = |
||
* {{bt-latbel||Gnathostomata|}} |
* {{bt-latbel|Сківічнаротыя|Gnathostomata|}} |
||
* {{bt-latbel|Бяссківічныя|Agnatha|}} |
* {{bt-latbel|Бяссківічныя|Agnatha|}} |
||
}} |
}} |
Версія ад 22:04, 28 мая 2017
Пазваночныя | |||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||
Інфратыпы | |||||||||||||||
|
Пазваночныя, чарапныя, хрыбетныя (Vertebrata) — падтып хордавых жывёл. Дамінуючая (разам з насякомымі) на Зямлі і ў паветры група жывёл.
Самая шматлікая і найбольш высокаарганізаваная група хордавых. Сярод іх няма відаў, якія вядуць прымацаваны спосаб жыцця. Яны перамяшчаюцца, актыўна адшукваюць і захопліваюць ежу, знаходзяць для размнажэння асоб іншага полу, ратуюцца ад ворагаў.
Апісанне
У большасці дарослых жывёл хорда замяшчаецца больш трывалым унутраным шкілетам — касцявым пазваночнікам. Развіваецца чэрап, які ахоўвае галаўны мозг. Жывёлы маюць дзве пары канечнасцей і паясы — плечавы і тазавы, да якіх канечнасці прымацоўваюцца. Ежа адшукваецца пазваночнымі жывёламі актыўна, схопліваецца сківіцамі, часта дадаткова здрабняецца, што аблягчае і паскарае страваванне.
Пазваночным уласціва развіццё цэнтральнай нервовай сістэмы — галаўнога і спіннога мозга — і ўдасканаленне органаў пачуццяў, што вядзе да ўскладнення паводзін. Жывёлы здольны ўтвараць часовыя і пастаянныя групоўкі асобін (сем'і, статкі, чароды, каланіяльныя пасяленні), што павышае іх ахаванасць ад ворагаў і зніжае гібель ад неспрыяльных фактараў знешняга асяроддзя. Усе гэтыя прыстасаванні спрыяюць шырокаму рассяленню пазваночных жывёл на планеце.
Пашырэнне
Падтып аб'ядноўвае каля 41 тыс. сучасных відаў жывёл, якія засялілі ўсе жыццёвыя асяроддзі: акіяны, моры, азёры, рэкі, сажалкі, паверхню сушы, глебу кантынентаў і астравоў, а таксама паветраную прастору.
Класіфікацыя
- Надклас Бяссківічныя (Agnatha}
- Клас Кругларотыя (Cyclostomata)
- † Клас Канадонты (Conodontophora)
- Надклас Рыбы (Pisces)
- † Клас Плакадэрмы (Placodermi)
- Клас Храстковыя рыбы (Chondrichthyes)
- † Клас Акантоды (Acanthodei)
- Клас Касцявыя рыбы (Osteichthyes)
- Надклас Чатырохногія (Tetrapoda)
- Клас Земнаводныя (Amphibia)
- Клас Паўзуны (Reptilia)
- Клас Птушкі (Aves)
- Клас Млекакормячыя (Mammalia)
Літаратура
- Біялогія: вучэб. дапам. для 8-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. мовай навучання / Л. В. Камлюк, А. С. Шалапёнак; пер. з рус. мовы Г. І. Кулеш. — 3-е выд., дап. — Мінск : Нар. асвета, 2010. — 222 с.: іл. ISBN 978-985-03-1367-6
- Долбін М. Пазваночныя // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.