Удзельнік:Lš-k./Пясочніца2: Розніца паміж версіямі
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
Саю́з белару́скіх патрыё́таў — падпольная патрыятычная моладзевая арганізацыя, якая |
'''Саю́з белару́скіх патрыё́таў''' — падпольная патрыятычная моладзевая арганізацыя, якая дзейнічала ў [[1945]]—[[1947]] гадах у [[Горад Глыбокае|Глыбокім]] і [[Горад Паставы|Паставах]]. |
||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
=== |
=== Глыбокае === |
||
Арганізацыя ўтвораная ўвосень 1945 года навучэнцамі Глыбоцкага педагагічнага вучылішча з удзелам вучняў сярэдніх школ Глыбокага. |
Арганізацыя ўтвораная ўвосень [[1945]] года навучэнцамі [[Горад Глыбокае|Глыбоцкага]] педагагічнага вучылішча з удзелам вучняў сярэдніх школ Глыбокага. |
||
Бальшыня сяброў Саюза беларускіх патрыётаў у гады Другой сусветнай вайны ўваходзіла ў шэрагі |
Бальшыня сяброў Саюза беларускіх патрыётаў у гады [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] ўваходзіла ў шэрагі [[Саюз беларускай моладзі|Саюза беларускай моладз]]<nowiki/>і, што зрабіла значны ўплыў на іх нацыянальную свядомасць. Па вызваленні тэрыторыі [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]] ад нямецкай адміністрацыі адбыліся змены ў навучальным працэсе, пачалася татальная [[Русіфікацыя Беларусі|русіфікацыя]] навучальных устаноў. |
||
Студэнты педагагічнага вучылішча Васіль Мядзелец, Антон Фурс і вучань глыбоцкай школы № 1 Алесь Юршэвіч прыходзяць да рашэння стварэння арганізацыі дзеля супрацьстаяння русіфікацыі. Галоўнай ідэяй арганізацыі становіцца гуртаванне аднадумцаў вакол беларускай справы, пашырэнне ўплыву сярод астатніх. У канцы 1945 года сфармаванае ядро арганізацыі, старшынёй абраны Васіль Мядзелец, сакратаром — Антон Фурс. Паводле Антона Фурса, СБП не была палітычнай арганізацыяй, яе мэта была ў пашырэнні нацыянальнай самасвядомасці сярод людзей, з якімі павінны былі жыць і працаваць сябры арганізацыі, у прыватнасці, са школьнікамі. |
Студэнты педагагічнага вучылішча Васіль Мядзелец, Антон Фурс і вучань глыбоцкай школы № 1 Алесь Юршэвіч прыходзяць да рашэння стварэння арганізацыі дзеля супрацьстаяння русіфікацыі. Галоўнай ідэяй арганізацыі становіцца гуртаванне аднадумцаў вакол беларускай справы, пашырэнне ўплыву сярод астатніх. У канцы 1945 года сфармаванае ядро арганізацыі, старшынёй абраны Васіль Мядзелец, сакратаром — Антон Фурс. Паводле Антона Фурса, СБП не была палітычнай арганізацыяй, яе мэта была ў пашырэнні нацыянальнай самасвядомасці сярод людзей, з якімі павінны былі жыць і працаваць сябры арганізацыі, у прыватнасці, са школьнікамі. |
||
Сярод асноўных палажэнняў праграмы СПБ былі сапраўдная беларуская дзяржаўнасць і самастойнасць, дзяржаўнасць беларускай мовы, бела-чырвона-белы сцяг і герб Пагоня. |
Сярод асноўных палажэнняў праграмы СПБ былі сапраўдная беларуская дзяржаўнасць і самастойнасць, дзяржаўнасць [[Беларуская мова|беларускай мовы]], [[бела-чырвона-белы сцяг]] і герб [[Герб «Пагоня»|Пагоня]]. |
||
У СБП не было выразна акрэсленай структуры: існавалі пасады старшыні і сакратара. Арганізацыя падзялялася на «пяцёркі» (групы з пяці чалавек), у якіх кожны ўдзельнік ведаў чатырох астатніх і старшыню. Уся праца вялася ў «пяцёрках». Не прадугледжвалася сходаў і канферэнцый, рабіліся захады па канспірацыі. Новыя сябры абіраліся паводле рэкамендацыі. Для ўступлення ў арганізацыю складалася прысяга, тэкст якой напісаў Алесь Юршэвіч. Па прыняцці прысягі, чалавек заносіўся ў агульны спіс сябраў СБП (спіс згарэў у часе пажару разам з архівам). |
У СБП не было выразна акрэсленай структуры: існавалі пасады старшыні і сакратара. Арганізацыя падзялялася на «пяцёркі» (групы з пяці чалавек), у якіх кожны ўдзельнік ведаў чатырох астатніх і старшыню. Уся праца вялася ў «пяцёрках». Не прадугледжвалася сходаў і канферэнцый, рабіліся захады па канспірацыі. Новыя сябры абіраліся паводле рэкамендацыі. Для ўступлення ў арганізацыю складалася прысяга, тэкст якой напісаў Алесь Юршэвіч. Па прыняцці прысягі, чалавек заносіўся ў агульны спіс сябраў СБП (спіс згарэў у часе пажару разам з архівам). |
||
25 сакавіка 1946 года адбылася ўрачыстая прысяга сябраў СБП, прымеркаваная да 28-х угодкаў абвяшчэння незалежнасці Беларускай Народнай Рэспублікі. Прысяга адбывалася на кватэры Лідзіі Несцяровіч. У ёй бралі ўдзел Лідзія Несцяровіч, Васіль Мядзелец, Антон Фурс, Марыя Бабіч, Людміла Краснадубская, сёстры Алена і Ларыса Барсук. Прысягу чыталі пад бела-чырвона-белым сцягам з выявай Пагоні, якая была перасланая сябрамі Пастаўскай групы «За Беларусь». |
[[25 сакавіка]] [[1946]] года адбылася ўрачыстая прысяга сябраў СБП, прымеркаваная да 28-х угодкаў абвяшчэння незалежнасці [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Прысяга адбывалася на кватэры Лідзіі Несцяровіч. У ёй бралі ўдзел Лідзія Несцяровіч, Васіль Мядзелец, Антон Фурс, Марыя Бабіч, Людміла Краснадубская, сёстры Алена і Ларыса Барсук. Прысягу чыталі пад бела-чырвона-белым сцягам з выявай Пагоні, якая была перасланая сябрамі Пастаўскай групы «За Беларусь». |
||
Удзельнікі сустракаліся паміж сабой, абмяркоўвалі падзеі ў навучанні, у горадзе і краіна. Гутарылі са знаёмымі навучэнцамі, рыхтавалі новых удзельнікаў да ўступлення ў СБП. |
Удзельнікі сустракаліся паміж сабой, абмяркоўвалі падзеі ў навучанні, у горадзе і краіна. Гутарылі са знаёмымі навучэнцамі, рыхтавалі новых удзельнікаў да ўступлення ў СБП. |
||
=== «За Беларусь», |
=== «За Беларусь», Паставы === |
||
Суполка «За Беларусь» была заснаваная ўвосень 1945 года студэнтамі Пастаўскага педагагічнага вучылішча, Міколам Асіенкам, Алесем Дзікім, Алесем Адамовічам. Імпульсам для стварэння таксама была русіфікацыя навучання, за адказы па-беларуску сталі зніжаць адзнакі. Частка студэнтаў Глыбоцкага педагагічнага вучылішча паводле розных прычын была вымушаная перавесціся ў Пастаўскае педагагічнае вучылішча. Сярод іх быў Валянцін Лагунёнак, які ўжо быў падрыхтаваны да ўступлення ў Глыбоцкі СБП. Узімку 1945 года ён наведаў былых калегаў у Глыбокім і паведаміў, што ў Паставах фактычна стварылася моладзевая патрыятычная суполка «За Беларусь». Дакладны час стварэння суполкі невядомы. Верагодна, пастаўская суполка існавала да прыезду Лагунёнка. Былі наладжаныя кантакты паміж Глыбоцкай і Пастаўскай арганізацыямі. |
Суполка «За Беларусь» была заснаваная ўвосень 1945 года студэнтамі [[Горад Паставы|Пастаўскага]] педагагічнага вучылішча, Міколам Асіенкам, Алесем Дзікім, Алесем Адамовічам. Імпульсам для стварэння таксама была русіфікацыя навучання, за адказы па-беларуску сталі зніжаць адзнакі. Частка студэнтаў Глыбоцкага педагагічнага вучылішча паводле розных прычын была вымушаная перавесціся ў Пастаўскае педагагічнае вучылішча. Сярод іх быў Валянцін Лагунёнак, які ўжо быў падрыхтаваны да ўступлення ў Глыбоцкі СБП. Узімку 1945 года ён наведаў былых калегаў у Глыбокім і паведаміў, што ў Паставах фактычна стварылася моладзевая патрыятычная суполка «За Беларусь». Дакладны час стварэння суполкі невядомы. Верагодна, пастаўская суполка існавала да прыезду Лагунёнка. Былі наладжаныя кантакты паміж Глыбоцкай і Пастаўскай арганізацыямі. |
||
У пачатку 1946 года фарміруецца ядро арганізацыі: старшыня — Мікола Асіненка, сакратар — Алесь Адамовіч, скарбнік — Ліна Бароўка. Аб'яднанне не было палітычнай арганізацыяй. Планавалася, што праца будзе накіравана на прапаганду беларускай мовы і культуры, змаганне з русіфікацыяй. |
У пачатку 1946 года фарміруецца ядро арганізацыі: старшыня — Мікола Асіненка, сакратар — Алесь Адамовіч, скарбнік — Ліна Бароўка. Аб'яднанне не было палітычнай арганізацыяй. Планавалася, што праца будзе накіравана на прапаганду беларускай мовы і культуры, змаганне з русіфікацыяй. |
||
8 сакавіка 1946 года на моладзевай вечарыне на кватэры Ніны Асіенкі адбыўся сход, на якім Мікола Асіенка ўрачыста абвясціў пра існаванне арганізацыі «За Беларусь». 25 сакавіка 1946 года ў вёсцы Рамелькі Пастаўскага раёна на хаце Міколы Асіенкі адбылося прыняцце прысягі сябрамі суполкі. Прысягу прымалі пад бела-чырвона-белым сцягам з выявай Пагоні, якую намалявала Алеся Умпіровіч (Фурс). |
8 сакавіка 1946 года на моладзевай вечарыне на кватэры Ніны Асіенкі адбыўся сход, на якім Мікола Асіенка ўрачыста абвясціў пра існаванне арганізацыі «За Беларусь». 25 сакавіка 1946 года ў вёсцы [[Вёска Рамелькі|Рамелькі]] [[Пастаўскі раён|Пастаўскага раёна]] на хаце Міколы Асіенкі адбылося прыняцце прысягі сябрамі суполкі. Прысягу прымалі пад бела-чырвона-белым сцягам з выявай Пагоні, якую намалявала Алеся Умпіровіч (Фурс). |
||
Увесну 1946 года на сустрэчы ў Глыбокім было дамоўлена пра аб'яднанне пастаўскай групы «За Беларусь» і Глыбоцкай арганізацыі СБП. Была прынятая агульная назва Саюз беларускіх патрыётаў. |
Увесну 1946 года на сустрэчы ў Глыбокім было дамоўлена пра аб'яднанне пастаўскай групы «За Беларусь» і Глыбоцкай арганізацыі СБП. Была прынятая агульная назва Саюз беларускіх патрыётаў. |
Версія ад 14:54, 23 жніўня 2017
Саю́з белару́скіх патрыё́таў — падпольная патрыятычная моладзевая арганізацыя, якая дзейнічала ў 1945—1947 гадах у Глыбокім і Паставах.
Гісторыя
Глыбокае
Арганізацыя ўтвораная ўвосень 1945 года навучэнцамі Глыбоцкага педагагічнага вучылішча з удзелам вучняў сярэдніх школ Глыбокага. Бальшыня сяброў Саюза беларускіх патрыётаў у гады Другой сусветнай вайны ўваходзіла ў шэрагі Саюза беларускай моладзі, што зрабіла значны ўплыў на іх нацыянальную свядомасць. Па вызваленні тэрыторыі БССР ад нямецкай адміністрацыі адбыліся змены ў навучальным працэсе, пачалася татальная русіфікацыя навучальных устаноў.
Студэнты педагагічнага вучылішча Васіль Мядзелец, Антон Фурс і вучань глыбоцкай школы № 1 Алесь Юршэвіч прыходзяць да рашэння стварэння арганізацыі дзеля супрацьстаяння русіфікацыі. Галоўнай ідэяй арганізацыі становіцца гуртаванне аднадумцаў вакол беларускай справы, пашырэнне ўплыву сярод астатніх. У канцы 1945 года сфармаванае ядро арганізацыі, старшынёй абраны Васіль Мядзелец, сакратаром — Антон Фурс. Паводле Антона Фурса, СБП не была палітычнай арганізацыяй, яе мэта была ў пашырэнні нацыянальнай самасвядомасці сярод людзей, з якімі павінны былі жыць і працаваць сябры арганізацыі, у прыватнасці, са школьнікамі.
Сярод асноўных палажэнняў праграмы СПБ былі сапраўдная беларуская дзяржаўнасць і самастойнасць, дзяржаўнасць беларускай мовы, бела-чырвона-белы сцяг і герб Пагоня.
У СБП не было выразна акрэсленай структуры: існавалі пасады старшыні і сакратара. Арганізацыя падзялялася на «пяцёркі» (групы з пяці чалавек), у якіх кожны ўдзельнік ведаў чатырох астатніх і старшыню. Уся праца вялася ў «пяцёрках». Не прадугледжвалася сходаў і канферэнцый, рабіліся захады па канспірацыі. Новыя сябры абіраліся паводле рэкамендацыі. Для ўступлення ў арганізацыю складалася прысяга, тэкст якой напісаў Алесь Юршэвіч. Па прыняцці прысягі, чалавек заносіўся ў агульны спіс сябраў СБП (спіс згарэў у часе пажару разам з архівам).
25 сакавіка 1946 года адбылася ўрачыстая прысяга сябраў СБП, прымеркаваная да 28-х угодкаў абвяшчэння незалежнасці Беларускай Народнай Рэспублікі. Прысяга адбывалася на кватэры Лідзіі Несцяровіч. У ёй бралі ўдзел Лідзія Несцяровіч, Васіль Мядзелец, Антон Фурс, Марыя Бабіч, Людміла Краснадубская, сёстры Алена і Ларыса Барсук. Прысягу чыталі пад бела-чырвона-белым сцягам з выявай Пагоні, якая была перасланая сябрамі Пастаўскай групы «За Беларусь».
Удзельнікі сустракаліся паміж сабой, абмяркоўвалі падзеі ў навучанні, у горадзе і краіна. Гутарылі са знаёмымі навучэнцамі, рыхтавалі новых удзельнікаў да ўступлення ў СБП.
«За Беларусь», Паставы
Суполка «За Беларусь» была заснаваная ўвосень 1945 года студэнтамі Пастаўскага педагагічнага вучылішча, Міколам Асіенкам, Алесем Дзікім, Алесем Адамовічам. Імпульсам для стварэння таксама была русіфікацыя навучання, за адказы па-беларуску сталі зніжаць адзнакі. Частка студэнтаў Глыбоцкага педагагічнага вучылішча паводле розных прычын была вымушаная перавесціся ў Пастаўскае педагагічнае вучылішча. Сярод іх быў Валянцін Лагунёнак, які ўжо быў падрыхтаваны да ўступлення ў Глыбоцкі СБП. Узімку 1945 года ён наведаў былых калегаў у Глыбокім і паведаміў, што ў Паставах фактычна стварылася моладзевая патрыятычная суполка «За Беларусь». Дакладны час стварэння суполкі невядомы. Верагодна, пастаўская суполка існавала да прыезду Лагунёнка. Былі наладжаныя кантакты паміж Глыбоцкай і Пастаўскай арганізацыямі.
У пачатку 1946 года фарміруецца ядро арганізацыі: старшыня — Мікола Асіненка, сакратар — Алесь Адамовіч, скарбнік — Ліна Бароўка. Аб'яднанне не было палітычнай арганізацыяй. Планавалася, што праца будзе накіравана на прапаганду беларускай мовы і культуры, змаганне з русіфікацыяй.
8 сакавіка 1946 года на моладзевай вечарыне на кватэры Ніны Асіенкі адбыўся сход, на якім Мікола Асіенка ўрачыста абвясціў пра існаванне арганізацыі «За Беларусь». 25 сакавіка 1946 года ў вёсцы Рамелькі Пастаўскага раёна на хаце Міколы Асіенкі адбылося прыняцце прысягі сябрамі суполкі. Прысягу прымалі пад бела-чырвона-белым сцягам з выявай Пагоні, якую намалявала Алеся Умпіровіч (Фурс).
Увесну 1946 года на сустрэчы ў Глыбокім было дамоўлена пра аб'яднанне пастаўскай групы «За Беларусь» і Глыбоцкай арганізацыі СБП. Была прынятая агульная назва Саюз беларускіх патрыётаў.
Пасля аб'яднання
Агульнага кіруючага органа ў аб'яднанай арганізацыі не было. Дамоўлена пра неабходнасць перыядычных сустрэч у Глыбокім і Паставах, дзе будуць узгадняцца дзеянні суполак.
Увесну 1946 года адбыўся выпуск трэцяга курсу педагагічных вучылішч, некаторыя сябры СБП трапілі на працу ў школы.