Саўлеская бітва (1236)

Саўлеская бітва, або бітва пры Саўле (22 верасня 1236) — баявое сутыкненне войскаў Ордэна мечаносцаў і яго саюзнікаў з войскам жамойтаў і земгалаў. Апісана ў Лівонскай старэйшай рыфмаванай хроніцы.

Ход падзей

У 2-й палове лета 1236 года быў арганізаваны першы крыжовы паход на Жамойць. На баку Ордэна мечаносцаў у паходзе бралі ўдзел рыцары з Заходняй Еўропы, хрышчоныя эсты, лівы, латгалы, атрад з двухсот пскавічоў, а таксама наўгародскія воі.

Бітва адбылася 22 верасня 1236 года, калі каля мясцовасці Саўле на крыжаносцаў, якія вярталіся з паходу, напалі жамойты і земгалы. Лакалізацыя Саўле выклікае спрэчкі, звычайна, месца атаясняюць з цяперашнім горадам Шаўляй у Літве. Па іншай версіі, бітва адбылася каля цяперашняй латвійскай вёскі Вецсауле.

Цяжкая кавалерыя крыжаносцаў была вымушаная прыняць бой у балоцістай мясцовасці, дзе перавага былі на баку лёгкаўзброеных жамойтаў і земгалаў. Войска язычнікаў, магчыма, узначальвалі Выкінт і Эрдзівіл, згаданыя ў дамове 1219 года як жамойцкія князі.

Крыжаносцы пацярпелі цяжкае паражэнне, у бітве загінулі вялікі магістр Вольквін і 48 рыцараў Ордэна мечаносцаў, а таксама многія саюзнікі Ордэна, у тым ліку 180 пскавічоў.

Пасля паражэння супраць улады Ордэна мечаносцаў паўсталі куршы, земгалы і селы. У 1237 годзе Ордэн быў вымушаны аб'яднацца з больш паспяховым Тэўтонскім ордэнам.

Памяць

У 2000 годзе рашэннем парламентаў Літвы і Латвіі 22 верасня абвешчана Днём адзінства балтаў. З 2009 года на гэтае свята пачалі запальваць вогнішчы на пагорках і старажытных гарадзішчах. Праз некалькі гадоў да акцыі далучыліся актывісты балцкага руху ў Беларусі, і цяпер кожны год Дзень адзінства балтаў — 22 верасня, адзначаюць вогнішчамі і ў Беларусі.