Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле: Розніца паміж версіямі

Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле
	Царква
Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле
	укр.: Церква Святого Миколая на Аскольдовій могилі
	; Аскольдава магіла
	50°26′38″ пн. ш. 30°33′05″ у. д.HGЯO
Краіна	Украіна
Горад	Кіеў
Епархія	Ukrainian Catholic Archeparchy of Kyiv[d]
Архітэктурны стыль	барока
Архітэктар	Андрэй Іванавіч Мяленскі
Будаўніцтва	1809 — 1 верасня 1810
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 22:29, 16 лістапада 2017

Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле — храм ва ўрочышчы Аскольдова магіла (Кіеў), спраектаваны Андрэем Мяленскім і пабудаваны ў 1809 годзе на месцы культавых збудаванняў, якія існавалі на гэтым месцы з XI стагоддзя і з самага пачатку былі прысвечаны Святому Мікалаю.

Старажытная гісторыя

Старажытная Мікольская царква была пабудаваная не пазней Х стагоддзя нейкім Ольмам побач са сваім дваром, над магілай князя Аскольда ва ўрочышчы Угорскім, якое з XVIII стагоддзя завецца Аскольдавай магілай. Назву царква атрымала па імі, якое прыняў Аскольд пры хрышчэнні ў 867 годзе — Мікалай.

Некаторы час было распаўсюджана меркаванне пра тое, што да будаўніцтва царквы датычная княгіня Вольга, а, такім чынам, царква з'яўляецца старажытнай на Русі. Узнікла гэтая думка, хутчэй за ўсё, з-за памылкі перапісчыка, які ў свой час замест «Олма» напісаў «Олга». Зрэшты, некаторыя даследчыкі і аўтары прытрымліваюцца процілеглай версіі. Выказана меркаванне, што Ольма — гэта Ольмаш (Альмаш), хан уграў, супольнік Аскольда-Мікалая, які на мяжы ІХ і Х стагоддзя пад ціскам печанегаў вывеў арду мадзьяр з прычарнаморскіх стэпаў у Панонію^[1].

У 971 годзе царкву Святога Мікалая зруйнаваў сын Вольгі — Святаслаў, кіраванне якога звязана з жорсткай паганскай рэакцыяй, пераследам хрысціян і знішчэннем цэркваў. Толькі ў 990 годзе князь Уладзімір зноў пабудаваў тут драўляны храм. У 1036 годзе пры царкве заснавалі жаночы манастыр, у якім дажывала свой век маці аднаго з заснавальнікаў Кіева-Пячэрскага манастыра прападобнага Феадосія. Ён знаходзіўся ці то на самой Аскольдавай магіле, ці то на ўзвышшы над ёй.

Існуе паданне, звязанае з падзеяй, якая адбылася ў 1113 ў жыцці вялікага князя кіеўскага Мсціслава Уладзіміравіча, сына Манамаха. Вяртаючыся позняй парой з палявання, ён заблукаў у пралесе, які пакрываў сабой тэрыторыю сучаснага Пячэрска. Шукаючы дарогу з яго, князь нечакана ўбачыў яркае святло, што выпраменьваў абраз Святога Мікалая, размешчаны на высокім пяньку, якраз каля той самай дарогі. У памяць пра цудоўную з'яву князь у 1115 годзе заснаваў пры Мікалаеўскай царквы на Аскольдавай магіле (або ператварыў з названага вышэй жаночага) мужчынскі манастыр (або аднавіў пасля разбурэння яго ў 1096 годзе полаўцамі). Праз некаторы час на месцы здарэння, якое адбылося з Мсціславам, з'явілася стоўпападобная капліца (слуп) з абразам Святога Мікалая, якая паказвала кірунак руху да манастыра на Аскольдавай магіле.

Да самога Мікольскага манастыра, акружанага густым пустынным лесам, дадаліся назвы Пустынны, Слупскі або Стаўповы. У 1147 годзе князь Андрэй Багалюбскі прыпісаў яго да Кіева-Пячэрскага манастыра. Адноўлены пасля разбурэння, прычыненага 1240 годзе манголамі хана Батыя, манастыр у XV стагоддзі зноў разрабавалі татары.

Найстаражытная выява царквы Святога Мікалая — драўлянай, з трыма купаламі — захавалася на плане Кіева А. Кальнафойскага (1638). У канцы XVI стагоддзя манастыр быў пэўны час уніяцкім ^[2]. З часоў мітрапаліта Кіеўскага Пятра Магілы ён атрымаў ад казацкіх гетманаў шматлікія ўніверсалы і граматы на валоданне маёнткамі. У прыватнасці, Іван Мазепа на працягу 1690—1696 гг. за свой кошт пабудаваў на гары над Мікалаеўскай царквой па праекце архітэктара Восіпа Старцава вялікі каменны 5-купальны Мікольскі Вайсковы сабор, які стаў саборным храмам Мікольскага манастыра. У келлі вакол яго перасялілася большая частка браціі з тэрыторыі на Аскольдавай магіле, а пад гарой застаўся манастырскі цвінтар з драўлянай Мікалаеўскай царквой, якая з галоўнай ператварылася ў прыпісную могілкавую.

Новы храм

У 1809 годзе варонежскі купец Самуіл Мешчаракоў пажадаў увекавечыць памяць сваёй жонкі, якая памерла ў Кіеве і была пахавана на Аскольдавай магіле. З гэтай мэтай ён замовіў Андрэю Мяленскаму праект мураванай царквы, якая і была пабудавана ў тым жа годзе (пад кіраўніцтвам Васіля Серыкова) за 8000 рублёў і асвечана 1 верасня 1810 года. Двухпавярховая царква, выкананая ў стылі ампіру, атрымала форму ратонды, акружанай каланадай тасканскага ордара. Яе вянчаў вялікі паўсферычны купал з ліхтаром і маленькай званіцай (у 1882 купал храма быў некалькі спрошчаны). Тарас Шаўчэнка намаляваў яе на адной са сваіх акварэляў. Унутры царквы, у паўпадвальнай крыпце было прадугледжана 77 месцаў для пахаванняў. У 1816 годзе царква распісана іканапісцам Білецкім, а ў 1840 годзе могілкі закрылі.

У 1847 годзе царкву разам з могілкамі планавалася знесці, паколькі побач пракладаўся шлях да Ланцуговага моста, а акрамя таго, яна была ў аварыйным стане ў выніку апоўзняў схілу. Аднак 10 верасня таго ж года храм на Аскольдавай магіле наведаў імператар Мікалай I, які забараніў знос, заявіўшы:

«Ніякім падзеннем не пагражае, трэба трохі адрамантаваць і царква павінна існаваць».^[3]

Дошку з гэтай гістарычнай фразай павесілі пасля ў адрамантаваным храме. Іншую дошку, з доўгай (і напалову выдуманай) гісторыяй Аскольдавай магілы, пазней павесілі на фасадзе царквы ў 1866 годзе, падчас святкавання 1000-годдзя хрышчэння Аскольда. Тады ж па краіне распаўсюдзілася легенда пра тое, што тут знаходзіцца таксама і яго пахаванне. На пытанне пра гэта багамольцаў ваенныя пісары паказвалі на месца за алтаром храма, дзе было пахаванне невядомага, а пастырскія служкі ўдакладнялі: «Не тут, а пад царквой у склепе».^[4]

У 1856 годзе царкву зноў распісалі, а ў 1861 годзе, на сродкі манастыра, адноўленыя могілкі абнеслі каменнай агароджай з брамай, над якой стварылі званіцу. Таксама быў пабудаваны мураваны дом святара.

На закрытых з 1845 года для агульнага карыстання могілках, пачынаючы з другой паловы XIX стагоддзя, пачалі хаваць самых жыхароў Кіева. Зразумеўшы, што ад гэтага можна мець немалую выгаду, манастырскае начальства стала практыкаваць шырокі распродаж месцаў на іх, а ў пачатку 1880-х гадоў увяло нават пасаду наглядчыка, першым з якіх апынуўся іераманах бацька Рафаіл. Ён шмат зрабіў для таго, каб захаваць і зацвердзіць звычай прыбіраць магілы і ўтрымліваць іх у належным стане, ператвараючы гэта змрочнае месца ў прывабны куток горада.

У 1882 годзе царква Святога Мікалая была адрэстаўравана па праекце Уладзіміра Нікалаева.

Пасля сваёй смерці, якая адбылася ў шаноўным узросце, айцец Рафаіл таксама быў тут пахаваны. Яго месца заняў у 1892 годзе іераманах таго ж манастыра айцец Веніямін. Перш за ўсё ён звярнуў увагу на царкву, якая сваім знешнім выглядам і ўнутраным убраннем не адпавядала стану могілак з іх чысцінёй, цудоўнымі надмагільнымі помнікамі і пахавальнямі. Не маючы сродкаў, наглядчык звярнуўся па дапамогу да прыватных асоб, якія мелі тут магілы сваіх блізкіх, і нечакана для сябе атрымаў вялікую падтрымку: у 1893 годзе ў царкве правялі капітальны рамонт. Унутры з'явіліся прывезены з Італіі бела-мармуровы іканастас, новы насценны роспіс, выкананы па эскізах жывапісца Віктара Васняцова, і дубовы паркет. Асвячэнне абноўленага храма здзейсніў 7 ліпеня 1894 года мітрапаліт Кіеўскі Іаанікій. Таксама, у 1899—1901 гадах, сродкі Марыі Патаржынскай была пабудавана новая, вялікая званіца.

Сучаснасць

Пасля ўсталявання савецкага рэжыму царкву зачынілі, але ў 1921—1934 гадах яна яшчэ дзейнічала, як парафіяльная УАПЦ. У 1934 годзе царква зачынена ўжо канчаткова, а могілкі знішчана з мэтай стварэння забаўляльнага парку. У 1936 годзе царкву перабудавалі пад рэстаран, а ў 1938 годзе архітэктар Пётр Юрчанка досыць дасціпна перарабіў ранейшы храм на паркавы павільён, надбудаваўшы замест купала скразную каланаду іанічнага ордара. Тады ж была знесена і званіца пачатку XX стагоддзя, дом настаяцеля і агароджа 1860-х гадоў.

У такім выглядзе царква праіснавала да апошняй рэстаўрацыі 1997—1998 гадоў (архітэктар Уладзімір Хромчанкаў), калі ёй вернуты першапачатковы выгляд. 26 красавіка 1992 годзе храм перададзены Украінскай грэкакаталіцкай царкве. У паўпадвале ў наш час таксама створана царква ў імя Святога Сільвестра Папы Рымскага. Асвячэнне адноўленай Мікалаеўскай царквы здзейсніў 22 мая 1998 года тады яшчэ Правялебны экзарх Кіева-Вышгарадскі УГКЦ Любамір Гузар.

Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле — першы храм, які наведаў Папа Рымскі Ян Павел II падчас свайго апостальскага візіту ва Украіну ўлетку ў 2001 годзе. Пад памятнай дошкай, усталяванай на сцяне царквы ў гонар візіту Папы, надпіс:

У гэтым храме Св. Мікалая Цудатворца на Аскольдавай магіле 23 чэрвеня ў 2001 г. Божага Найсвяцейшы Айцец Ян Павел ІІ у малітве перад Цудатворнай іконай Зарваніцкай Маці Божай аддаў пад Яе заступніцтва сваё Апостальскае падарожжа Украінай.

Зноскі

↑ Брайчевський М. Ю. Утвердження християнства на Русі. — К.: Наукова думка, 1988.
↑ Прыход УГКЦ св. Мікалая Цудатворца на Аскольдавай магіле
↑ Київ. Історична енциклопедія. З найдавніших часів до 1917 року
↑ Храми Св. Миколая у Києві

Літаратура

Київ. Історична енциклопедія. З найдавніших часів до 1917 року. (укр.)
Київ. Історична енциклопедія. 1917—2000 рр. (укр.)
Проценко П. Історія київського некрополя. К., 1995. (укр.)
Третяк К. О. Київ: Путівник по зруйнованому місту. — 2-ге вид., перероб. і доп. — К.: Видавничо-поліграфічний центр «Київський університет», 2001. — 200 с. (укр.)
Шумило С.В. Древнейшая святыня Православной Руси. Краткая история Свято-Николаевской церкви на Оскольдовой могиле. (укр.)

Спасылкі

[1] Брайчевський М. Ю. Утвердження християнства на Русі. — К.: Наукова думка, 1988.

[2] Прыход УГКЦ св. Мікалая Цудатворца на Аскольдавай магіле

[3] Київ. Історична енциклопедія. З найдавніших часів до 1917 року

[4] Храми Св. Миколая у Києві

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Радок 33: / Радок 33: @@
 |Сайт =
 }}
-'''Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле''' — [[храм]] ва [[урочышча | ўрочышчы]] [[Аскольдова магіла]] ([[Кіеў]]), спраектаваны [[Мяленскі Андрэй Іванавіч | Андрэем Мяленскім]] і пабудаваны ў [[1809]] годзе на месцы культавых збудаванняў, якія існавалі на гэтым месцы з [[11 стагоддзе | XI стагоддзя]] і з самага пачатку былі прысвечаны [[Святы Мікалай | Святому Мікалаю]].
+'''Царква Святога Мікалая на Аскольдавай магіле''' — [[храм]] ва [[урочышча|ўрочышчы]] [[Аскольдова магіла]] ([[Кіеў]]), спраектаваны [[Мяленскі Андрэй Іванавіч|Андрэем Мяленскім]] і пабудаваны ў [[1809]] годзе на месцы культавых збудаванняў, якія існавалі на гэтым месцы з [[11 стагоддзе|XI стагоддзя]] і з самага пачатку былі прысвечаны [[Святы Мікалай|Святому Мікалаю]].
 == Старажытная гісторыя ==
-Старажытная Мікольская [[царква]] была пабудаваная не пазней [[10 стагоддзе | Х стагоддзя]] нейкім Ольмам побач са сваім дваром, над магілай [[князь | князя]] [[Аскольд]]а ва [[Угорскае ўрочышча | ўрочышчы Угорскім ]], якое з [[18 стагоддзе | XVIII стагоддзя]] завецца Аскольдавай магілай. Назву царква атрымала па імі, якое прыняў Аскольд пры хрышчэнні ў [[867]] годзе — Мікалай.
+Старажытная Мікольская [[царква]] была пабудаваная не пазней [[10 стагоддзе|Х стагоддзя]] нейкім Ольмам побач са сваім дваром, над магілай [[князь|князя]] [[Аскольд]]а ва [[Угорскае ўрочышча|ўрочышчы Угорскім]], якое з [[18 стагоддзе|XVIII стагоддзя]] завецца Аскольдавай магілай. Назву царква атрымала па імі, якое прыняў Аскольд пры хрышчэнні ў [[867]] годзе — Мікалай.
-Некаторы час было распаўсюджана меркаванне пра тое, што да будаўніцтва царквы датычная [[ княгіня Вольга]], а, такім чынам, царква з'яўляецца старажытнай на [[Кіеўская Русь | Русі]]. Узнікла гэтая думка, хутчэй за ўсё, з-за памылкі перапісчыка, які ў свой час замест «Олма» напісаў «Олга». Зрэшты, некаторыя даследчыкі і аўтары прытрымліваюцца процілеглай версіі. Выказана меркаванне, што Ольма — гэта Ольмаш ([[Альмаш]]), хан [[Венгры | уграў]], супольнік Аскольда-Мікалая, які на мяжы [[9 стагоддзе | ІХ]] і [[10 стагоддзе | Х стагоддзя]] пад ціскам [[печанегі | печанегаў]] вывеў [[Арда | арду]] мадзьяр з [[Прычарнамор'я | прычарнаморскіх]] стэпаў у [[Панонія | Панонію]]<ref>''Брайчевський М. Ю.'' Утвердження християнства на Русі. — К.: Наукова думка, 1988.</ref>.
+Некаторы час было распаўсюджана меркаванне пра тое, што да будаўніцтва царквы датычная [[княгіня Вольга]], а, такім чынам, царква з'яўляецца старажытнай на [[Кіеўская Русь|Русі]]. Узнікла гэтая думка, хутчэй за ўсё, з-за памылкі перапісчыка, які ў свой час замест «Олма» напісаў «Олга». Зрэшты, некаторыя даследчыкі і аўтары прытрымліваюцца процілеглай версіі. Выказана меркаванне, што Ольма — гэта Ольмаш ([[Альмаш]]), хан [[Венгры|уграў]], супольнік Аскольда-Мікалая, які на мяжы [[9 стагоддзе|ІХ]] і [[10 стагоддзе|Х стагоддзя]] пад ціскам [[печанегі|печанегаў]] вывеў [[Арда|арду]] мадзьяр з [[Прычарнамор'я|прычарнаморскіх]] стэпаў у [[Панонія|Панонію]]<ref>''Брайчевський М. Ю.'' Утвердження християнства на Русі. — К.: Наукова думка, 1988.</ref>.
-У [[971]] годзе царкву Святога Мікалая зруйнаваў сын Вольгі — [[Святаслаў Ігаравіч | Святаслаў]], кіраванне якога звязана з жорсткай [[Паганства | паганскай]] рэакцыяй, пераследам [[Хрысціянства | хрысціян]] і знішчэннем цэркваў. Толькі ў [[990]] годзе князь [[Уладзімір Вялікі | Уладзімір]] зноў пабудаваў тут [[дрэва | драўляны]] храм. У [[1036]] годзе пры царкве заснавалі жаночы [[манастыр]], у якім дажывала свой век маці аднаго з заснавальнікаў [[Кіева-Пячэрская лаўра | Кіева-Пячэрскага манастыра]] [[Феадосій Пячэрскі | прападобнага Феадосія]]. Ён знаходзіўся ці то на самой Аскольдавай магіле, ці то на ўзвышшы над ёй.
+У [[971]] годзе царкву Святога Мікалая зруйнаваў сын Вольгі — [[Святаслаў Ігаравіч|Святаслаў]], кіраванне якога звязана з жорсткай [[Паганства|паганскай]] рэакцыяй, пераследам [[Хрысціянства|хрысціян]] і знішчэннем цэркваў. Толькі ў [[990]] годзе князь [[Уладзімір Вялікі|Уладзімір]] зноў пабудаваў тут [[дрэва|драўляны]] храм. У [[1036]] годзе пры царкве заснавалі жаночы [[манастыр]], у якім дажывала свой век маці аднаго з заснавальнікаў [[Кіева-Пячэрская лаўра|Кіева-Пячэрскага манастыра]] [[Феадосій Пячэрскі|прападобнага Феадосія]]. Ён знаходзіўся ці то на самой Аскольдавай магіле, ці то на ўзвышшы над ёй.
-Існуе паданне, звязанае з падзеяй, якая адбылася ў [[1113]] ў жыцці вялікага князя кіеўскага [[Мсціслаў I Уладзіміравіч | Мсціслава Уладзіміравіча]], сына [[Уладзімір Манамах | Манамаха]]. Вяртаючыся позняй парой з палявання, ён заблукаў у пра[[лес]]е, які пакрываў сабой тэрыторыю сучаснага [[Пячэрск]]а. Шукаючы дарогу з яго, князь нечакана ўбачыў яркае святло, што выпраменьваў абраз [[Святы Мікалай | Святога Мікалая]], размешчаны на высокім пяньку, якраз каля той самай дарогі. У памяць пра цудоўную з'яву князь у [[1115]] годзе заснаваў пры Мікалаеўскай царквы на Аскольдавай магіле (або ператварыў з названага вышэй жаночага) мужчынскі манастыр (або аднавіў пасля разбурэння яго ў [[1096]] годзе [[полаўцы | полаўцамі]]). Праз некаторы час на месцы здарэння, якое адбылося з Мсціславам, з'явілася стоўпападобная [[капліца]] (слуп) з абразам Святога Мікалая, якая паказвала кірунак руху да манастыра на [[Аскольдава магіла | Аскольдавай магіле]].
+Існуе паданне, звязанае з падзеяй, якая адбылася ў [[1113]] ў жыцці вялікага князя кіеўскага [[Мсціслаў I Уладзіміравіч|Мсціслава Уладзіміравіча]], сына [[Уладзімір Манамах|Манамаха]]. Вяртаючыся позняй парой з палявання, ён заблукаў у пра[[лес]]е, які пакрываў сабой тэрыторыю сучаснага [[Пячэрск]]а. Шукаючы дарогу з яго, князь нечакана ўбачыў яркае святло, што выпраменьваў абраз [[Святы Мікалай|Святога Мікалая]], размешчаны на высокім пяньку, якраз каля той самай дарогі. У памяць пра цудоўную з'яву князь у [[1115]] годзе заснаваў пры Мікалаеўскай царквы на Аскольдавай магіле (або ператварыў з названага вышэй жаночага) мужчынскі манастыр (або аднавіў пасля разбурэння яго ў [[1096]] годзе [[полаўцы|полаўцамі]]). Праз некаторы час на месцы здарэння, якое адбылося з Мсціславам, з'явілася стоўпападобная [[капліца]] (слуп) з абразам Святога Мікалая, якая паказвала кірунак руху да манастыра на [[Аскольдава магіла|Аскольдавай магіле]].
 [[Выява:Аскольдова могила.jpg|thumb|250px|[[Т. Р. Шаўчэнка]]. Аскольдава магіла, [[1846]]]]
-Да самога [[Мікольскі Пустынскі манастыр, Кіеў | Мікольскага манастыра]], акружанага густым пустынным лесам, дадаліся назвы Пустынны, Слупскі або Стаўповы. У [[1147]] годзе князь [[Андрэй Багалюбскі]] прыпісаў яго да Кіева-Пячэрскага манастыра. Адноўлены пасля разбурэння, прычыненага [[1240]] годзе манголамі [[хан]]а [[Батый | Батыя]], манастыр у [[15 стагоддзе | XV стагоддзі]] зноў разрабавалі [[Нагайская арда | татары]].
+Да самога [[Мікольскі Пустынскі манастыр, Кіеў|Мікольскага манастыра]], акружанага густым пустынным лесам, дадаліся назвы Пустынны, Слупскі або Стаўповы. У [[1147]] годзе князь [[Андрэй Багалюбскі]] прыпісаў яго да Кіева-Пячэрскага манастыра. Адноўлены пасля разбурэння, прычыненага [[1240]] годзе манголамі [[хан]]а [[Батый|Батыя]], манастыр у [[15 стагоддзе|XV стагоддзі]] зноў разрабавалі [[Нагайская арда|татары]].
-Найстаражытная выява царквы Святога Мікалая — драўлянай, з трыма купаламі — захавалася на плане Кіева [[Афанасій Кальнафойскі| А. Кальнафойскага]] ([[1638]]). У канцы [[XVI стагоддзе|XVI стагоддзя]] манастыр быў пэўны час [[Берасцейская унія | уніяцкім]] <ref>[http://askoldova-mohyla.org Прыход УГКЦ св. Мікалая Цудатворца на Аскольдавай магіле]</ref>. З часоў [[мітрапаліт]]а Кіеўскага [[Пётр Магіла | Пятра Магілы]] ён атрымаў ад казацкіх [[гетман]]аў шматлікія ўніверсалы і граматы на валоданне маёнткамі. У прыватнасці, [[Іван Мазепа]] на працягу [[1690]]—[[1696]] гг. за свой кошт пабудаваў на гары над Мікалаеўскай царквой па праекце [[архітэктар]]а [[Восіп Старцаў| Восіпа Старцава]] вялікі каменны 5-купальны [[Мікольскі Вайсковы сабор]], які стаў саборным храмам Мікольскага манастыра. У [[келля | келлі]] вакол яго перасялілася большая частка браціі з тэрыторыі на Аскольдавай магіле, а пад гарой застаўся манастырскі [[цвінтар]] з драўлянай Мікалаеўскай царквой, якая з галоўнай ператварылася ў прыпісную могілкавую.
+Найстаражытная выява царквы Святога Мікалая — драўлянай, з трыма купаламі — захавалася на плане Кіева [[Афанасій Кальнафойскі|А. Кальнафойскага]] ([[1638]]). У канцы [[XVI стагоддзе|XVI стагоддзя]] манастыр быў пэўны час [[Берасцейская унія|уніяцкім]] <ref>[http://askoldova-mohyla.org Прыход УГКЦ св. Мікалая Цудатворца на Аскольдавай магіле]</ref>. З часоў [[мітрапаліт]]а Кіеўскага [[Пётр Магіла|Пятра Магілы]] ён атрымаў ад казацкіх [[гетман]]аў шматлікія ўніверсалы і граматы на валоданне маёнткамі. У прыватнасці, [[Іван Мазепа]] на працягу [[1690]]—[[1696]] гг. за свой кошт пабудаваў на гары над Мікалаеўскай царквой па праекце [[архітэктар]]а [[Восіп Старцаў|Восіпа Старцава]] вялікі каменны 5-купальны [[Мікольскі Вайсковы сабор]], які стаў саборным храмам Мікольскага манастыра. У [[келля|келлі]] вакол яго перасялілася большая частка браціі з тэрыторыі на Аскольдавай магіле, а пад гарой застаўся манастырскі [[цвінтар]] з драўлянай Мікалаеўскай царквой, якая з галоўнай ператварылася ў прыпісную могілкавую.
 == Новы храм ==
-У [[1809]] годзе [[Варонеж|варонежскі]] купец Самуіл Мешчаракоў пажадаў увекавечыць памяць сваёй жонкі, якая памерла ў Кіеве і была пахавана на [[Аскольдава магіла|Аскольдавай магіле]]. З гэтай мэтай ён замовіў [[Андрэй Іванавіч Мяленскі|Андрэю Мяленскаму]] праект мураванай царквы, якая і была пабудавана ў тым жа годзе (пад кіраўніцтвам Васіля Серыкова) за 8000 [[рубель|рублёў]] і асвечана [[1 верасня]] [[1810]] года. Двухпавярховая царква, выкананая ў стылі [[ампір]]у, атрымала форму ратонды, акружанай каланадай тасканскага ордара. Яе вянчаў вялікі паўсферычны купал з [[Ліхтар, архітэктура|ліхтаром]] і маленькай званіцай (у [[1882]] купал храма быў некалькі спрошчаны). [[Тарас Шаўчэнка]] намаляваў яе на адной са сваіх [[акварэль|акварэляў]]. Унутры царквы, у паўпадвальнай крыпце было прадугледжана 77 месцаў для пахаванняў. У [[1816]] годзе царква распісана іканапісцам Білецкім, а ў [[1840]] годзе могілкі закрылі.
+У [[1809]] годзе [[варонеж]]скі купец Самуіл Мешчаракоў пажадаў увекавечыць памяць сваёй жонкі, якая памерла ў Кіеве і была пахавана на [[Аскольдава магіла|Аскольдавай магіле]]. З гэтай мэтай ён замовіў [[Андрэй Іванавіч Мяленскі|Андрэю Мяленскаму]] праект мураванай царквы, якая і была пабудавана ў тым жа годзе (пад кіраўніцтвам Васіля Серыкова) за 8000 [[рубель|рублёў]] і асвечана [[1 верасня]] [[1810]] года. Двухпавярховая царква, выкананая ў стылі [[ампір]]у, атрымала форму ратонды, акружанай каланадай тасканскага ордара. Яе вянчаў вялікі паўсферычны купал з [[Ліхтар, архітэктура|ліхтаром]] і маленькай званіцай (у [[1882]] купал храма быў некалькі спрошчаны). [[Тарас Шаўчэнка]] намаляваў яе на адной са сваіх [[акварэль|акварэляў]]. Унутры царквы, у паўпадвальнай крыпце было прадугледжана 77 месцаў для пахаванняў. У [[1816]] годзе царква распісана іканапісцам Білецкім, а ў [[1840]] годзе могілкі закрылі.
 [[Выява:Askoldova mogyla 2.jpg|thumb|400px|right|Аскольдава магіла з царквой у канцы XIX ст.]]
@@ Радок 59: / Радок 59: @@
 Дошку з гэтай гістарычнай фразай павесілі пасля ў адрамантаваным храме. Іншую дошку, з доўгай (і напалову выдуманай) гісторыяй Аскольдавай магілы, пазней павесілі на [[фасад]]зе царквы ў [[1866]] годзе, падчас святкавання 1000-годдзя хрышчэння [[Аскольд]]а. Тады ж па краіне распаўсюдзілася [[легенда]] пра тое, што тут знаходзіцца таксама і яго пахаванне. На пытанне пра гэта багамольцаў ваенныя пісары паказвалі на месца за алтаром храма, дзе было пахаванне невядомага, а пастырскія служкі ўдакладнялі: «Не тут, а пад царквой у склепе».<ref>[http://www.hram.kiev.ua/index.php?mode=books&cat=6&parent=670&id=19 Храми Св. Миколая у Києві]</ref>
-У [[1856]] годзе царкву зноў распісалі, а ў [[1861]] годзе, на сродкі манастыра, адноўленыя могілкі абнеслі каменнай агароджай з брамай, над якой стварылі [[Надбрамная званіца на Аскольдавай магіле | званіцу]]. Таксама быў пабудаваны мураваны дом святара.
+У [[1856]] годзе царкву зноў распісалі, а ў [[1861]] годзе, на сродкі манастыра, адноўленыя могілкі абнеслі каменнай агароджай з брамай, над якой стварылі [[Надбрамная званіца на Аскольдавай магіле|званіцу]]. Таксама быў пабудаваны мураваны дом святара.
 На закрытых з [[1845]] года для агульнага карыстання могілках, пачынаючы з другой паловы [[XIX стагоддзе|XIX стагоддзя]], пачалі хаваць самых жыхароў [[Кіеў|Кіева]]. Зразумеўшы, што ад гэтага можна мець немалую выгаду, манастырскае начальства стала практыкаваць шырокі распродаж месцаў на іх, а ў пачатку [[1880]]-х гадоў увяло нават пасаду наглядчыка, першым з якіх апынуўся іераманах бацька Рафаіл. Ён шмат зрабіў для таго, каб захаваць і зацвердзіць звычай прыбіраць магілы і ўтрымліваць іх у належным стане, ператвараючы гэта змрочнае месца ў прывабны куток горада.
@@ Радок 96: / Радок 96: @@
 * [http://pupils.rl.kiev.ua/2004/gladyshev_komarov/park.html#1 Славутасці Кіева]
 * [http://www.hram.kiev.ua/index.php?mode=books&cat=6&parent=670&id=19 Храми Св. Миколая у Києві]
 [[Катэгорыя:Гісторыя Кіева]]
 [[Катэгорыя:Храмы УГКЦ]]
 [[Катэгорыя:Грэкакаталіцкія храмы Кіева]]
-[[Катэгорыя:Храмы Святога Мікалая Цудатворца|К]]
+[[Катэгорыя:Храмы Святога Мікалая|Кіеў]]
 [[Катэгорыя:Праекты А. І. Мяленскага|Святога Мікалая на Аскольдавай магіле]]
 [[Катэгорыя:Збудаванні Украіны ў стылі барока]]