Саюз (касмічны карабель): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
дрНяма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Не блытаць|Саюз (ракета-носьбіт)|ракетай-носьбітам «Саюз»}} |
{{Не блытаць|Саюз (ракета-носьбіт)|ракетай-носьбітам «Саюз»}} |
||
[[Файл:Soyuz TMA-6 spacecraft.jpg|міні| |
|||
Касмічны карабель Саюз |
|||
]] |
|||
'''«Саю́з»''' — серыя [[СССР|савецкіх]], пазней [[Расійская Федэрацыя|расійскіх]] [[касмічны карабель|касмічных караблёў]] (КК) аднаразовага выкарыстання для арбітальных палётаў вакол [[планета Зямля|Зямлі]]; таксама праграма іх распрацоўкі (з 1962) і запускаў (з 1966). |
'''«Саю́з»''' — серыя [[СССР|савецкіх]], пазней [[Расійская Федэрацыя|расійскіх]] [[касмічны карабель|касмічных караблёў]] (КК) аднаразовага выкарыстання для арбітальных палётаў вакол [[планета Зямля|Зямлі]]; таксама праграма іх распрацоўкі (з 1962) і запускаў (з 1966). |
||
| Радок 18: | Радок 21: | ||
«Саюз ТМ» выкарыстоўваецца як карабель-выратавальнік для [[Міжнародная касмічная станцыя|Міжнароднай касмічнай станцыі]]. Было запушчана 15 «Саюзаў Т» і 32 «Саюзаў ТМ» (2000). На аснове «Саюза» створаны таксама грузавы транспартны [[Прагрэс, касмічны карабель|КК «Прагрэс»]]. |
«Саюз ТМ» выкарыстоўваецца як карабель-выратавальнік для [[Міжнародная касмічная станцыя|Міжнароднай касмічнай станцыі]]. Было запушчана 15 «Саюзаў Т» і 32 «Саюзаў ТМ» (2000). На аснове «Саюза» створаны таксама грузавы транспартны [[Прагрэс, касмічны карабель|КК «Прагрэс»]]. |
||
На працягу шэрагу гадоў касмічныя караблі серыі Саюз з'яўляюцца адзіным сродкам выхаду чалавецтва ў космас<ref>http://www.i-mash.ru/news/nov_predpr/22028-rossijjskie-sojuzy-edinstvennojj-sredstvohtml</ref> |
|||
== Гл. таксама == |
== Гл. таксама == |
||
Версія ад 00:34, 22 студзеня 2018
«Саю́з» — серыя савецкіх, пазней расійскіх касмічных караблёў (КК) аднаразовага выкарыстання для арбітальных палётаў вакол Зямлі; таксама праграма іх распрацоўкі (з 1962) і запускаў (з 1966).
КК «Саюз» прызначаліся для вырашэння тэхнічных і навуковых задач у каляземнай касмічнай прасторы, дастаўкі экіпажаў (1—3 чал.) на борт арбітальных станцый і вяртання касманаўтаў на Зямлю; былі і беспілотныя мадыфікацыі.
У 1967—81 гадах на арбіты было выведзена 40 «Саюзаў», у т.л. 2 беспілотныя.
Маса запраўленага і ўкамплектаванага «Саюза» да 6,9 т, даўжыня 7,2 м, дыяметр 2,7 м. Аб'ём жылых адсекаў 10,45 м³. Плошча панэлей сонечных батарэй да 14 м². Працягласць аўтаномнага палёту да 30 сутак, у складзе арбітальнага комплексу — да 180 сутак.
На арбіту выводзіцца аднайменнай ракетай-носьбітам з касмадрома Байканур.
Складаецца з 3 адсекаў, якія злучаны паміж сабой і аддзяляюцца пры пасадцы:
- спускальны апарат, дзе знаходзіцца экіпаж у час старту, стыкоўкі, расстыкоўкі і пасадкі;
- арбітальны (бытавы) адсек са стыковачным агрэгатам;
- прыборна-агрэгатны адсек з рухальнай устаноўкай.
На базе «Саюза» быў распрацаваны КК «Саюз Т» (запускі ў 1979—86) і «Саюз ТМ» (з 1986) для дастаўкі экіпажаў адпаведна на арбітальныя станцыі «Салют» і «Мір» і вяртання касманаўтаў на Зямлю.
«Саюз ТМ» выкарыстоўваецца як карабель-выратавальнік для Міжнароднай касмічнай станцыі. Было запушчана 15 «Саюзаў Т» і 32 «Саюзаў ТМ» (2000). На аснове «Саюза» створаны таксама грузавы транспартны КК «Прагрэс».
На працягу шэрагу гадоў касмічныя караблі серыі Саюз з'яўляюцца адзіным сродкам выхаду чалавецтва ў космас[1]
Гл. таксама
Літаратура
- «Саюз» // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. С. 219—220.
Спасылкі
- Космическая программа «Союз» // сайт Научно-исследовательского испытательного центра подготовки космонавтов им. Ю.А.Гагарина.