Росіца (вёска)

Вёска Росіца Касцёл Найсвяцейшай Тройцы Краіна Беларусь Вобласць Віцебская Раён Верхнядзвінскі Сельсавет Сар’янскі Каардынаты 55°55′08,50″ пн. ш. 27°45′40,10″ у. д. Насельніцтва 243 чалавекі Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2151 Паштовы індэкс 211641 Аўтамабільны код 2 Росіца на карце Беларусі ±

Росіца на Вікісховішчы

Ро́сіца (трансліт.: Rosica, руск.: Росица) — вёска ў Беларусі, на паўночным беразе возера Росіца. Уваходзіць у склад Сар’янскага сельсавета Верхнядзвінскага раёна Віцебскай вобласці. Насельніцтва 460 чал. (1982). Знаходзіцца за 19 км на паўночны захад ад Верхнядзвінска.

У Другую сусветную вайну тут адбылася Росіцкая трагедыя.

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Росіцу датуецца 1599 годам, калі канцлер вялікі Леў Сапега набыў паселішча ў Давыда Росіцкага. У 1603 г. у Браслаўскім земскім судзе Л. Сапега заплаціў 1200 коп грошай літоўскіх за росіцкі маёнтак Андрэю Міхайлавічу і яго жонцы Ганне Марцінаўне. У гэты час мясцовасць уваходзіла ў склад Полацкага ваяводства. У 1753 Росіца перайшла ў валоданне Лапацінскіх.

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772) Росіца апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Дрысенскім павеце Віцебскай губерні. У 1778 тут пачалася будова невялікага драўлянага касцёла, асвечанага ў 1792. У 1864 рускія ўлады збудавалі ў мястэчку праваслаўную царкву. У 1906 у Росіцы пачалося будаўніцтва новага мураванага касцёла, асвечанага 20 студзеня 1911.

1 студзеня 1919 згодна з пастановай І з'езда КП(б) Беларусі Росіца ўвайшла ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала яе разам з іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 мястэчка вярнулі БССР. Неўзабаве бальшавікі зачынілі касцёл і царкву.

У Другую сусветную вайну 16—18 лютага 1943 у Росіцы прайшла антыпартызанская карная аперацыя «Зімовы цуд», у якой удзельнічалі 7 латвійскіх батальёнаў, адна ўкраінская і літоўская рота СС. Карнікі звезлі мясцовых жыхароў у стайню і падпалілі яе. Святары Антоній Ляшчэвіч і Юрый Кашыра адмовіліся пакінуць сваіх парафіян і прынялі разам з імі пакутніцкую смерць.

У 1999 Папа Ян Павел II абвясціў кс.Антонія Ляшчэвіча і Юрыя Кашыру блаславёнымі. 19 жніўня 2000 у Росіцы адбылося паўторнае асвячэнне касцёла.

Да 8 красавіка 2004 года вёска ўваходзіла ў склад Бігосаўскага сельсавета.

• Мястэчка на старых здымках
• 
  Стары касцёл
• 
  Будаўніцтва новага касцёла
• 
  Новы касцёл
• 
  Касцёл, інтэр’ер

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1838 — 512 чал. (254 муж. і 258 жан.), з іх духоўнага саслоўя каталіцкага 3 муж., духоўнага саслоўя праваслаўнага 2 муж. і 2 жан., мяшчан-хрысціян 5 муж. і 7 жан., мяшчан-іўдзеяў 63 муж. і 69 жан., сялян памешчыцкіх 177 муж. і 176 жан., аднадворцаў 2 муж. і 2 жан., адстаўных салдат 2 муж. і 2 жан.

Турыстычная інфармацыя

Славутасці

• Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (1906—1911)
• Свята-Еўфрасіннеўская царква (1866, руіны)

Галерэя

• Краявіды Росіцы
• 
  Возера
• 
  Касцёл
• 
  Касцёл, інтэр’ер
• 
  Руіны царквы

Літаратура

• Соркіна I. Мястэчкі Беларусі ў канцы XVIII — першай палове XIX ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
• Rosica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze (польск.). — Warszawa, 1888. S. 754—755.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Росіца (вёска)
• Росіца — парафія Найсвяцейшай Тройцы на Catholic.by
• Здымкі на Radzima.org
• Росіца на Globus.tut.by