Эрых фон Фалькенгайн: Розніца паміж версіямі

Эрых фон Фалькенгайн
Эрых фон Фалькенгайн
	Erich von Falkenhayn
	7 чэрвеня 1913 — 21 студзеня 1915
Манарх	Вільгельм II
	14 верасня 1914 — 19 жніўня 1916
Манарх	Вільгельм II
Папярэднік	Гельмут фон Мольтке, малодшы
Пераемнік	Паўль фон Гіндэнбург
Нараджэнне	11 верасня 1861; Каралеўства Прусія
Смерць	8 красавіка 1922 (60 гадоў); Патсдам, Германія
Месца пахавання	Барнштацкія могілкі[d];
Род	Falkenhayn[d]
Імя пры нараджэнні	ням.: Erich Georg Anton Sebastian von Falkenhayn
Бацька	Fedor von Falkenhayn[d]
Маці	Franziska Freiin von Rosenberg[d]
Веравызнанне	лютэранства
Адукацыя	кадэцкі корпус; Royal Prussian Main Cadet Institute[d]; Пруская ваенная акадэмія[d] (1890);
Навуковая ступень	доктар філасофскіх навук
Дзейнасць	палітык, ваенны, Ваенны саветнік, ваенны, ваенны аташэ, салдат, ваенны камандзір
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера	ваенная справа і армія
Ваенная служба
Прыналежнасць	Германская імперыя
Род войскаў	Германская імперская армія
Званне	Генерал пяхотыГенерал пяхоты (1915)
Бітвы	Паўстанне баксёраў; Першая сусветная вайна
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 07:17, 18 мая 2018

Э́рых фон Фа́лькенгайн (Эрых фон Фалькенхайн, ням.: Erich von Falkenhayn; 11 верасня 1861, замак Бельхаў каля г. Торунь, цяпер Польшча — 8 красавіка 1922, пад Патсдамам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі (1915). Ваенны міністр Прусіі (1913—1914), начальнік генеральнага штаба Германіі (1914—1916) падчас Першай сусветнай вайны.

Біяграфія

Ваенную службу распачаў у 1880 годзе. У 1890 годзе скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час паўстання баксёраў працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дадому служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 года (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра.

Няўдачы нямецкай арміі на пачатку Першай Сусветнай вайны прывялі да таго, што кайзер Вільгельм II прызначыў Фалькенхайна 14 верасня 1914 года шэфам Генеральнага штаба замест Гельмута фон Мольтке малодшага.

Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на Заходнім фронце англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на Усходні, каб змусіць Расію прасіць перамір’я. У 1915 годзе падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў Сербію. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — Гіндэнбургам і Людэндорфам, таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі (Бітва пад Вердэнам).

Паражэнне плана пад Вердэнам, наступ Брусілава на ўсходзе і ўваход у вайну Румыніі сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандавання 29 жніўня 1916 года. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.

Яго прызначылі камандуючым 9-й Арміі, якая ваявала супраць Румыніі (верасень 1916 — чэрвень 1917), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 года разам з групай генерала А. Макензена нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў Бухарэст. Вясною 1917 года выехаў у Турцыю. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым 1918 года быў вызвалены з пасады.

3 сакавіка 1918 года — камандуючы 10-й арміяй (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў Беларускую Народную Рэспубліку і падтрымаў Раду БНР. 27 сакавіка 1918 года перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і Народны Сакратарыят Беларусі як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны^[4]. У лістападзе—снежні 1918 года кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.

Сышоў у адстаўку 5 чэрвеня 1919 года, знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны «Нямецкае камандаванне ў 1914—1916».

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ ^а ^б ^в ^г Deutsche Biographie — München BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1202222"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1419226"></a>
↑ Pas L. v. Genealogics — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326"></a>
↑ А. Лукашзвіч (2003)

Літаратура

Туронак Ю. Беларусь пад нямецкай акупацыяй: Пер. з пол. Мн., 1993.
Лукашзвіч А. Фалькенгайн // ЭГБ ў 6 т. Т. 6 Кн. ІІ. Мн., 2003.

[_033495c6053bf66f-1] а ^б ^в ^г Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[_a0d294d5f3ef80f2-2] а ^б ^в ^г Deutsche Biographie — München BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1202222"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1419226"></a>

[_0160966ad6f1c8c8-3] Pas L. v. Genealogics — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326"></a>

[4] А. Лукашзвіч (2003)

[2]

[3]

[1]

[4]

@@ Радок 66: / Радок 66: @@
  | Commons                   = Erich von Falkenhayn
 }}
-'''Э́рых фон Фа́лькенгайн''' (Эрых фон Фалькенхайн, {{lang-de|Erich von Falkenhayn}}; {{ДН|11|9|1861}}, замак Бельхаў каля г. [[Торунь]], цяпер [[Польшча]] — {{ДС|8|4|1922}}, пад [[Патсдам]]ам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, [[генерал ад інфантэрыі]] (1915). Ваенны міністр [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[1913]]—[[1914]]), [[Генеральны штаб Германіі|начальнік генеральнага штаба Германіі]] (1914—[[1916]]) падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]].
+'''Э́рых фон Фа́лькенгайн''' (Эрых фон Фалькенхайн, {{lang-de|Erich von Falkenhayn}}; {{ДН|11|9|1861}}, замак Бельхаў каля г. [[Торунь]], цяпер [[Польшча]] — {{ДС|8|4|1922}}, пад [[Патсдам]]ам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, [[генерал ад інфантэрыі]] (1915). Ваенны міністр [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[1913]]—[[1914]]), [[Генеральны штаб Германіі|начальнік генеральнага штаба Германіі]] (1914—[[1916]]) падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]].
 == Біяграфія ==
@@ Радок 74: / Радок 74: @@
 Няўдачы нямецкай арміі на пачатку [[Першая Сусветная вайна|Першай Сусветнай вайны]] прывялі да таго, што [[кайзер]] [[Вільгельм II]] прызначыў Фалькенхайна [[14 верасня]] [[1914]] года шэфам Генеральнага штаба замест [[Гельмут фон Мольтке, малодшы|Гельмута фон Мольтке малодшага]].
-Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт Першай сусветнай вайны|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт Першай сусветнай вайны|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір'я. У [[1915]] годзе падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]).
+Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт Першай сусветнай вайны|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт Першай сусветнай вайны|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір’я. У [[1915]] годзе падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]).
 Паражэнне плана пад [[Вердэн]]ам, [[Брусілаўскі прарыў|наступ Брусілава]] на ўсходзе і ўваход у вайну [[Румынія|Румыніі]] сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандавання [[29 жніўня]] [[1916]] года. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.
 Яго прызначылі камандуючым [[9-я армія, Германская імперыя|9-й Арміі]], якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 года разам з групай генерала [[Аўгуст фон Макензен|А. Макензена]] нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў [[Бухарэст]]. Вясною [[1917]] года выехаў у [[Турцыя|Турцыю]]. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым [[1918]] года быў вызвалены з пасады.
-сакавіка 1918 года — камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. [[27 сакавіка]] 1918 года перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 года кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.
+сакавіка 1918 года — камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. [[27 сакавіка]] 1918 года перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 года кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.
 Сышоў у адстаўку [[5 чэрвеня]] [[1919]] года, знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны ''«Нямецкае камандаванне ў 1914—1916»''.
@@ Радок 87: / Радок 87: @@
 == Літаратура ==
 * [[Ежы Туронак|Туронак Ю.]] Беларусь пад нямецкай акупацыяй: Пер. з пол. Мн., 1993.
 * [[Андрэй Міхайлавіч Лукашэвіч|Лукашзвіч А.]] Фалькенгайн // ЭГБ ў 6 т. Т. 6 Кн. ІІ. Мн., 2003.

Камандуючыя палявымі арміямі Германскай імперыі ў Першай сусветнай вайне
1-я армія	Аляксандр фон Клюк Макс фон Фабек Фрыц фон Белаў Бруна фон Мудра Ота фон Белаў Магнус фон Эберхарт
2-я армія	Карл фон Бюлаў Фрыц фон Белаў Макс фон Гальвіц Георг фон дэр Марвіц Адольф фон Карлавіц
3-я армія	Макс фон Гаўзен Карл фон Айнэм
4-я армія	Альбрэхт Вюртэмбергскі Фрыдрых фон Армін
5-я армія	Кронпрынц Вільгельм Эвальд фон Лохаў Макс фон Гальвіц Георг фон дэр Марвіц
6-я армія	Рупрэхт Баварскі Людвіг фон Фалькенхаўзен Ота фон Белаў Фердынанд фон Куаст
7-я армія	Ёзас фон Хеерынг Рыхард фон Шуберт Макс фон Боэн Магнус фон Эберхарт Макс фон Боэн
8-я армія	Максіміліян фон Прытвіц Паўль фон Гіндэнбург Рыхард фон Шуберт Герман фон Франсуа Ота фон Белаў Фрыдрых фон Шольц Ота фон Белаў Макс фон Фабек Бруна фон Мудра Фрыдрых фон Шольц Оскар фон Гуцьер Гюнтэр фон Кірхбах Х’юга фон Катэн
9-я армія	Паўль фон Гіндэнбург Аўгуст фон Макензен Леапольд Баварскі Эрых фон Фалькенгайн Роберт фон Кош Яганес фон Эбен Фрыц фон Белаў Адольф фон Карлавіц
10-я армія	Герман фон Айхгорн Эрых фон Фалькенгайн
11-я армія	Макс фон Фабек Аўгуст фон Макензен Макс фон Гальвіц Арнольд фон Вінклер Куна фон Штойбен
12-я армія	Макс фон Гальвіц Макс фон Фабек
14-я армія	Ота фон Белаў
17-я армія	Ота фон Белаў Бруна фон Мудра
18-я армія	Оскар фон Гуцьер
19-я армія	Фелікс фон Ботмер Карл фон Фасбендэр
Бугская армія	Аляксандр фон Лінзінген
Нёманская армія	Ота фон Белаў
Паўднёвая армія	Аляксандр фон Лінзінген Фелікс фон Ботмер