Васілька (князь слонімскі): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 79: Радок 79:


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Гіпатэтычна магчыма з'яўленне Васількі на слонімскім стальцы як выніку міра, заключанага ў канцы 1276 -- пачатку 1277 года, князёў уладзімір-валынскага [[Уладзімір Васількавіч|Уладзіміра Васількавіча]] і галіцкага [[Леў Данілавіч|Льва Данілавіча]] з вял.кн.літоўскім [[Трайдзень|Трайдзенем]]. Перад гэтым Трайдзень напаў на Драгічын, які належаў Льву, і спрабаваў пасяліць прусаў каля Слоніма, на мяжы ўладанняў Уладзіміра. У адказ, сярод іншага, Уладзімір паслаў войскі да Слоніма і захапіў прусаў. Для міру, на думку [[Уладзімір Цярэнцьевіч Пашута|У. Пашуты]], Трайдзень адмовіўся да прэтэнзій на Драгічын<ref>''Пашуто В. Т.'' Образование Литовского государства. -- М.: Изд-во АН СССР, 1959. -- 533 с. -- С. 388.</ref>, а таксама, на думку [[А. Дубоніс|А. Дубоніса]], ад Слоніма і Ваўкавыска<ref>''Dubonis A.'' Traidenis. Monarcho valdžios atkūrimas Lietuvoje (1268-1282). -- Vilnius: LII Leidykla, 2009. -- 241 р. -- P. 116-117</ref>. Аднак, князь Васілька мог сядзець на слонімскім стальцы і перад гэтым.
Гіпатэтычна магчыма з'яўленне Васількі на слонімскім стальцы як выніку міра, заключанага ў канцы 1276 -- пачатку 1277 года, князёў уладзімір-валынскага [[Уладзімір Васількавіч|Уладзіміра Васількавіча]] і галіцкага [[Леў Данілавіч|Льва Данілавіча]] з вял.кн.літоўскім [[Трайдзень|Трайдзенем]]. Перад гэтым Трайдзень напаў на Драгічын, які належаў князю Льву, і спрабаваў пасяліць прусаў каля Слоніма, на мяжы ўладанняў князя Уладзіміра. У адказ, сярод іншага, князь Уладзімір паслаў войскі да Слоніма і захапіў прусаў. Для міру, на думку [[Уладзімір Цярэнцьевіч Пашута|У. Пашуты]], вял.кн. Трайдзень адмовіўся да прэтэнзій на Драгічын<ref>''Пашуто В. Т.'' Образование Литовского государства. -- М.: Изд-во АН СССР, 1959. -- 533 с. -- С. 388.</ref>, а таксама, на думку [[А. Дубоніс|А. Дубоніса]], ад Слоніма і Ваўкавыска<ref>''Dubonis A.'' Traidenis. Monarcho valdžios atkūrimas Lietuvoje (1268-1282). -- Vilnius: LII Leidykla, 2009. -- 241 р. -- P. 116-117</ref>. Аднак, князь Васілька мог сядзець на слонімскім стальцы і раней.


Упершыню князь Васілька ўспамянуты у падзеях 1283 года, сярод князёў, якія найбольш верна служылі князю Уладзіміру Васількавічу -- [[Галіцка-Валынскі летапіс]] двойчы называе яго «ваяводам» Уладзіміра і тройчы пад тытулам «князь Вослонимский» (Іпацьеўскі летапіс, слп. 884, 885, 887, 889<ref>Полное собрание русских летописей. — СПб.: Типография М. А. Александрова, 1908. — Т. II. Ипатьевская летопись / под ред. А. А. Шахматова. 938 стб.</ref>). Гэтая згадка — адзінае сведчанне пра Слонімскае княства<ref name="Kogan" />.
Упершыню князь Васілька ўспамянуты у падзеях 1283 года, сярод князёў, якія найбольш верна служылі князю Уладзіміру Васількавічу -- [[Галіцка-Валынскі летапіс]] двойчы называе яго «ваяводам» князя Уладзіміра і тройчы пад тытулам «князь Вослонимский» (Іпацьеўскі летапіс, слп. 884, 885, 887, 889<ref>Полное собрание русских летописей. — СПб.: Типография М. А. Александрова, 1908. — Т. II. Ипатьевская летопись / под ред. А. А. Шахматова. 938 стб.</ref>). Гэтая згадка — адзінае сведчанне пра Слонімскае княства<ref name="Kogan" />.


У 1283 годзе князь Васілька быў адным з кіраўнікоў валынскага войска, якое Уладзімір Васількавіч адправіў на дапамогу чэрскаму князю [[Конрад II Чэрскі|Конраду]] супраць плоцкага князя [[Баляслаў II Мазавецкі|Баляслава]]<ref name="БС" />, падчас паходу саюзнікі разрабавалі горад {{нп5|Гастынін|Гастынін|pl|Gostynin}} за {{нп5|Сахачаў|Сахачавым|pl|Sochaczew}} у Раўскай зямлі. У 1285 годзе ваяваў каля {{нп5|Вышагруд (Мазавецкае ваяводства)|Вышагруду|pl|Wyszogród (województwo mazowieckie)}} на Вісле і ўзяў «вялікі палон». Пасля 1285 года князь Васілька крыніцамі не ўспамінаецца<ref name="Kogan" />.
У 1283 годзе князь Васілька быў адным з кіраўнікоў валынскага войска, якое князь Уладзімір Васількавіч адправіў на дапамогу чэрскаму князю [[Конрад II Чэрскі|Конраду]] супраць плоцкага князя [[Баляслаў II Мазавецкі|Баляслава]]<ref name="БС" />, падчас паходу саюзнікі разрабавалі горад {{нп5|Гастынін|Гастынін|pl|Gostynin}} за {{нп5|Сахачаў|Сахачавым|pl|Sochaczew}} у Раўскай зямлі. У 1285 годзе ваяваў каля {{нп5|Вышагруд (Мазавецкае ваяводства)|Вышагруду|pl|Wyszogród (województwo mazowieckie)}} на Вісле і ўзяў «вялікі палон». Пасля 1285 года князь Васілька крыніцамі не ўспамінаецца<ref name="Kogan" />.


== Версіі пра нашчадкаў ==
== Версіі пра нашчадкаў ==

Версія ад 15:52, 23 мая 2018

Васілька
князь слонімскі
2-я палова XIII ст.

Нараджэнне 1-я палова XIII ст.
Смерць пасля 1285
Род Рурыкавічы
Бацька Раман Данілавіч

Васілька (1-я палова XIII ст. — пасля 1285) — князь слонімскі (XIII ст.)[1].

Паходжанне

Паходжанне і імя па бацьку князя Васількі невядомы. Пачынаючы з М. Баўмгартэна[2], некаторыя даследчыкі (у т.л. Г. Уласьеў[ru][3], Л. Вайтовіч[4][5]) лічылі яго сынам навагрудскага князя Рамана Данілавіча, бо Слонім на іх думку ўваходзіў у яго ўладанні, і т.ч унукам галіцкага князя Даніла і ваўкавыскага князя Глеба. Таксама ёсць думка, што яго бацькам мог быць іншы сын галіцкага князя Даніла — луцкі князь Мсціслаў Данілавіч[6][7][8]. Аднак, як паказаў Д. Дамброўскі[pl], называнне летапісам Васількі «ваяводам» цалкам супярэчыць меркаванню пра яго як непасрэднага нашчадка Даніла, ён мог паходзіць з гарадзенскіх ці турава-пінскіх князёў, або нават з Ізяславічаў Галіцкіх, але не галоўнай іх лініі[9].

Біяграфія

Гіпатэтычна магчыма з'яўленне Васількі на слонімскім стальцы як выніку міра, заключанага ў канцы 1276 -- пачатку 1277 года, князёў уладзімір-валынскага Уладзіміра Васількавіча і галіцкага Льва Данілавіча з вял.кн.літоўскім Трайдзенем. Перад гэтым Трайдзень напаў на Драгічын, які належаў князю Льву, і спрабаваў пасяліць прусаў каля Слоніма, на мяжы ўладанняў князя Уладзіміра. У адказ, сярод іншага, князь Уладзімір паслаў войскі да Слоніма і захапіў прусаў. Для міру, на думку У. Пашуты, вял.кн. Трайдзень адмовіўся да прэтэнзій на Драгічын[10], а таксама, на думку А. Дубоніса, ад Слоніма і Ваўкавыска[11]. Аднак, князь Васілька мог сядзець на слонімскім стальцы і раней.

Упершыню князь Васілька ўспамянуты у падзеях 1283 года, сярод князёў, якія найбольш верна служылі князю Уладзіміру Васількавічу -- Галіцка-Валынскі летапіс двойчы называе яго «ваяводам» князя Уладзіміра і тройчы пад тытулам «князь Вослонимский» (Іпацьеўскі летапіс, слп. 884, 885, 887, 889[12]). Гэтая згадка — адзінае сведчанне пра Слонімскае княства[7].

У 1283 годзе князь Васілька быў адным з кіраўнікоў валынскага войска, якое князь Уладзімір Васількавіч адправіў на дапамогу чэрскаму князю Конраду супраць плоцкага князя Баляслава[1], падчас паходу саюзнікі разрабавалі горад Гастынін?! за Сахачавым?! у Раўскай зямлі. У 1285 годзе ваяваў каля Вышагруду[pl] на Вісле і ўзяў «вялікі палон». Пасля 1285 года князь Васілька крыніцамі не ўспамінаецца[7].

Версіі пра нашчадкаў

Пра шлюб і дзяцей князя Васількі нічога не вядома. Некаторыя даследчыкі (г.ч. Л. Вайтовіч) прапануюць лічыць яго дзецьмі розных асоб, паходжанне якіх з крыніц пэўна не вядома. У т.л. ад слонімскага князя Васількі прапануюць выводзіць род князёў Астрожскіх[3], паходжанне якіх дыскусійнае. Часта яго дзецьмі называюць:

  • Ганну, у манастве Лізавету (пам. каля 1345), жонку князя полацкага і пінскага Нарымонта-Глеба Гедзімінавіча (пам. 1345), якая згадваецца ў двух сінодзіках — Холмскім (паз. 1) і Кіева-Пячэрскім (паз. 91, 303)[4]
  • Даніла (пам. 1366/1370), князя астрожскага і холмскага, паходжанне якога застаецца дыскусійным, ён згадваецца ў Кіева-Пячэрскім сінодзіку (паз. 81, 264)[4]
  • Івана, вядомы толькі па Кіева-Пячэрскім сінодзіку (паз. 265)[4]

Зноскі

  1. а б Василько // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 105. — 737 с.
  2. Баумгартен Н. А. Вторая ветвь князей Галицких: Потомство Романа Мстиславича // Летопись историко-родословного общества. — М. — № 1. — С. 3—46.
  3. а б Власьев Г. А. Потомство Рюрика. Материалы для составления родословной. — Пг., 1918. — Т. 2. Князья Владимиро-Волынские. Вып. 1-й.
  4. а б в г Войтович Л. Волинська гілка Мономаховичів. Болохівські князі. Князі Острозькі та Заславські // Князівські династії Східної Європи (кінець IX — початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження. — Львів: Інститут українознавства ім. І.Крип’якевича, 2000. — 649 с. — ISBN 966-02-1683-1 (укр.)
  5. Войтович Л. Княжа доба на Русi: портрети еліти. — Біла Церква: Видавець Олександр Пшонківський, 2006. — 783 с. — С. 509—510.
  6. Василько Мстиславич // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
  7. а б в Коган В. М., Домбровский-Шалагин В. И. Князь Рюрик и его потомки: Историко-генеалогический свод. — С. 297—298.
  8. Славянская энциклопедия. Киевская Русь — Московия: в 2 т. / Автор-составитель В. В. Богуславский. — Т. 1. — С. 155.
  9. Dąbrowski D. Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich. Poznań — Wrocław, 2002. — 347 s. — S. 137, 271—275
  10. Пашуто В. Т. Образование Литовского государства. -- М.: Изд-во АН СССР, 1959. -- 533 с. -- С. 388.
  11. Dubonis A. Traidenis. Monarcho valdžios atkūrimas Lietuvoje (1268-1282). -- Vilnius: LII Leidykla, 2009. -- 241 р. -- P. 116-117
  12. Полное собрание русских летописей. — СПб.: Типография М. А. Александрова, 1908. — Т. II. Ипатьевская летопись / под ред. А. А. Шахматова. 938 стб.

Літаратура

  • Ипатьевская летопись // ПСРЛ. М., 1962. Т. 2.
  • Славянская энциклопедия. Киевская Русь — Московия: в 2 т. / Автор-составитель В. В. Богуславский. — М.: ОЛМА-ПРЕСС, 2001. — Т. 1. — 784 с. — 5000 экз. — ISBN 5-224-02249-5
  • Войтович Л. Волинська гілка Мономаховичів. Болохівські князі. Князі Острозькі та Заславські // Князівські династії Східної Європи (кінець IX — початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження. — Львів: Інститут українознавства ім. І.Крип’якевича, 2000. — 649 с. — ISBN 966-02-1683-1 (укр.)
  • Коган В. М., Домбровский-Шалагин В. И. Князь Рюрик и его потомки: Историко-генеалогический свод. — СПб.: «Паритет», 2004. — 688 с. — 3000 экз. — ISBN 5-93437-149-5
  • Василько Мстиславич // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.