Наўгародская дзяржава: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Artsiom91Bot (размовы | уклад) др →Літаратура: вікіфікацыя з дапамогай AWB |
Johnny Moor (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі Тэгі: Праўка з маб. прылады Праўка праз мабільную версію сайта |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Краіна |
|||
| Назва = Наўгародзкая рэспубліка |
|||
| НазваЎРоднымСклоне = Наўгародзкай рэспублікі |
|||
| НазваНаДзяржаўнайМове = Новгородская земьля |
|||
| Сьцяг = |
|||
| Герб = Nowogród.svg |
|||
| НацыянальныДэвіз = |
|||
| Месцазнаходжаньне = Novgorod1400.png |
|||
| ПодпісПадВыявайМесцазнаходжаньня = Наўгародзкая рэспубліка ў 1400 годзе |
|||
| АфіцыйнаяМова = [[Старажытнанаўгародскі дыялект]] |
|||
| Сталіца = [[Вялікі Ноўгарад|Ноўгарад]] |
|||
| НайбуйнейшыГорад = [[Вялікі Ноўгарад|Ноўгарад]], [[Старая Ладага|Ладага]], [[Старая Руса|Руса]], [[Кіраў (Кіраўская вобласць)|Вятка]],[[Таржок]], [[Валакаламск|Валак на Ламе]], [[Волагда]], [[Бежацк]], [[Пскоў]] |
|||
| ТыпУраду = зьмяшаны [[Дэмакратыя|Дэмакратычная]] [[Рэспубліка|рэспубліка]] з элементамі [[Алігархія|алігархіi]] |
|||
| ПасадыКіраўнікоў = |
|||
| ІмёныКіраўнікоў = |
|||
| Плошча = |
|||
| МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = |
|||
| АдсотакВады = |
|||
| ГодАцэнкіНасельніцтва = |
|||
| МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = |
|||
| Насельніцтва = |
|||
| ШчыльнасьцьНасельніцтва = |
|||
| ЭтнічныСклад = [[Усходнія славяне]], [[Карэлы]], [[Водзь]], [[Іжора]], [[Ненцы|Самочдзь]] |
|||
| КанфэсійныСклад = Праваслаўе |
|||
| Пісьменнасьць = |
|||
| ГодАцэнкіСУП = |
|||
| МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = |
|||
| СУП = |
|||
| СУПНаДушуНасельніцтва = |
|||
| Валюта = наўгародская грыўна |
|||
| КодВалюты = |
|||
| ЧасавыПас = |
|||
| ЧасРозьніцаUTC = |
|||
| ЧасавыПасУлетку = |
|||
| ЧасРозьніцаUTCУлетку = |
|||
| НезалежнасьцьПадзеі = |
|||
| НезалежнасьцьДаты = |
|||
| ДзяржаўныГімн = |
|||
| АўтамабільныЗнак = |
|||
| ДамэнВерхнягаЎзроўню = |
|||
| ТэлефонныКод = |
|||
| Дадаткі = |
|||
| ГодПачаткуІснаваньня = 1136 |
|||
| ГодКанцаІснаваньня = 1478 |
|||
| ПапярэдняяДзяржава1 = Кіеўская Русь |
|||
| СьцягПапярэдняйДзяржавы1 = Alex K Kievan Rus..svg |
|||
| ВыяваПапярэдняйДзяржавы1 = |
|||
| НаступнаяДзяржава1 = Пскоўская рэспубліка |
|||
| СьцягНаступнайДзяржавы1 = Blank.png |
|||
| НаступнаяДзяржава2 = Вялікае княства Маскоўскае |
|||
| СьцягНаступнайДзяржавы2 = Coat of arms of Russia (XV Century).svg |
|||
}} |
|||
'''Наўгародская рэспубліка''', '''Наўгародская феадальная арыстакратычная рэспубліка'''<ref name="fnГЧыб-вызн">Гісторыя дзяржавы і права Расіі.</ref> — [[феадальны лад|феадальная]] дзяржава з арыстакратычна-рэспубліканскай формай кіравання. Існавала на паўночна-заходніх землях [[Русь|Русі]] ў [[1136]]—[[1478]]. Сталіца («старэйшы горад») — [[Вялікі Ноўгарад]]. |
'''Наўгародская рэспубліка''', '''Наўгародская феадальная арыстакратычная рэспубліка'''<ref name="fnГЧыб-вызн">Гісторыя дзяржавы і права Расіі.</ref> — [[феадальны лад|феадальная]] дзяржава з арыстакратычна-рэспубліканскай формай кіравання. Існавала на паўночна-заходніх землях [[Русь|Русі]] ў [[1136]]—[[1478]]. Сталіца («старэйшы горад») — [[Вялікі Ноўгарад]]. |
||
Версія ад 01:00, 21 чэрвеня 2018
| |||||
| |||||
| [[Гімн {{{Родны склон}}}|Дзяржаўны гімн {{{Родны склон}}}]] | |||||
| Афіцыйныя мовы | старажытнаруская мова і Старажытнанаўгародскі дыялект | ||||
| Сталіца | Ноўгарад | ||||
| Форма кіравання | |||||
| {{{Пасады кіраўнікоў}}} | {{{Кіраўнікі}}} | ||||
| Валюта | наўгародская грыўна | ||||
Наўгародская рэспубліка, Наўгародская феадальная арыстакратычная рэспубліка[1] — феадальная дзяржава з арыстакратычна-рэспубліканскай формай кіравання. Існавала на паўночна-заходніх землях Русі ў 1136—1478. Сталіца («старэйшы горад») — Вялікі Ноўгарад.
У перыяд найбольшай магутнасці Наўгародская зямля складалася з 5 правінцый (пяцін) і «зямель наўгародскіх», на чале якіх стаяў Ноўгарад, як «старэйшы горад». Займаная тэрыторыя ўключала землі вакол Анежскага возера, дасягаючы Белага мора на паўночным усходзе ад Ноўгарада (Абанежская пяціна), землі вакол Ладажскага возера, дасягаючы Фінскага заліва на паўночным захадзе (Водзьская пяціна), землі на паўднёвым захадзе ад Ноўгарада, дасягаючы возера Ільмень на паўднёвым захадзе (Шалонская пяціна); землі на паўднёвым усходзе ад Ноўгарада (Дзярэўская пяціна). Далей на ўсход ад Ноўгарада, на водападзелах паміж р. Мстой і прытокамі Волгі, размяшчалася пятая пяціна. «Землі наўгародскія» мясціліся ў басейнах рэк Паўночная Дзвіна, Пячора, Вятка.
Наўгародская арыстакратычная рэспубліка ўзнікла ў выніку аслаблення ўлады Кіева пасля смерці Уладзіміра Манамаха (1125). Наўгародскае веча перастала прыймаць князёў-намеснікаў з Кіева, а пачало запрашаць князёў самастойна, на сваіх умовах; княжацкая адміністрацыя фарміравалася ў Ноўгарадзе. Трохі пазней склалася і традыцыя запрашэння архіепіскапаў замест прыняцця тых, каго прызначыў кіеўскі мітрапаліт.
У 1348 са складу Наўгародскай дзяржавы выдзеліўся ў самастойную дзяржаву ўзмацнелы Пскоў са сваімі землямі (гл. Пскоўская рэспубліка).
Дзяржава спыніла сваё самастойнае існаванне ў выніку заваявання яе маскоўскім вялікім князем Іванам III у 1478 і наступнага далучэння ўсіх да маскоўскай дзяржавы наўгародскіх зямель. Некаторыя структурныя адзінкі існавалі прыблізна да 3-й чвэрці XVI ст.
Гл. таксама
Зноскі
- ↑ Гісторыя дзяржавы і права Расіі.
Літаратура
- Наўгародская феадальная рэспубліка // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. С. 211—212.
- История Государства и права России: Учебник для вузов / Под ред. С. А. Чибиряева. — М. : Былина, 1998. — 528 с.