Шкала Бофарта: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Чаховіч Уладзіслаў перанёс старонку Шкала Бафорта у Шкала Бофарта: паводле БЭ |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
''' |
'''Шкала́ Бо́фарта''' — умоўная [[шкала]], якая служыць для ацэнкі [[сіла ветру|сілы ветру]] ў балах па яго ўздзеянні на наземныя прадметы або па хваляванні на [[мора|мор]]ы. |
||
Шкала была распрацавана [[Англія|англійскім]] [[адмірал]]ам [[Фрэнсіс |
Шкала была распрацавана [[Англія|англійскім]] [[контр-адмірал]]ам [[Фрэнсіс Бофарт|Ф. Бофартам]] ({{lang-en|Sir Francis Beaufort, FRS, FRO, FRGS}}) ў [[1805]] ([[1806]]<ref name="bse">[http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Бофорта%20шкала/ ''К. П. Васильев.'' Бофорта Шкала] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]]{{ref-ru}}</ref>) годзе і спачатку выкарыстоўвалася толькі ім. У [[1874]] годзе Пастаянны камітэт Першага метэралагічнага кангрэса прыняў шкалу Бофарта з мэтай выкарыстання ў сусветнай практыцы. Шкала ў наступныя гады неаднаразова мянялася і ўдакладнялася. У [[1963]]<ref name="bse" /> годзе [[Сусветная метэаралагічная арганізацыя]] прыняла шкалу ў яе сучасным выглядзе. |
||
За нуль шкалы |
За нуль шкалы Бофарта прынята [[хуткасць]] ветру 0—0,2 м/с, адпавядаючая [[Штыль|штылю]]. Хуткасць ветру вызначаецца на вышыні 10 м над адкрытай роўнай паверхняй. |
||
{| class="wide" |
|||
! rowspan="2" | Балы Бофарта |
|||
! rowspan="2" | Славеснае вызначэнне сілы ветру |
|||
! rowspan="2" | Сярэдняя скорасць ветру, м/с |
|||
! rowspan="2" | Сярэдняя скорасць ветру, км/г |
|||
! rowspan="2" | Сярэдняя скорасць ветру, [[Вузел (адзінка вымярэння)|вузлоў]] |
|||
! colspan="2" | Характарыстыка ветру |
|||
! rowspan="2" | Выява |
|||
|- |
|||
! style="width:33%" | на сушы |
|||
! style="width:33%" | на мора |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #FFFFFF;" | 0 |
|||
|[[Штыль (надвор'е)|Штыль]] |
|||
|0—0,2 |
|||
|< 1 |
|||
|0—1 |
|||
| Бязветранасць. [[Дым]] падымаецца вертыкальна, лісце дрэў нерухомае |
|||
| Люстраное гладкае мора |
|||
| [[Выява:beaufort scale 0.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #BFFFFF;" | 1 |
|||
|Ціхі |
|||
|0,3—1,5 |
|||
|1—5 |
|||
|1—3 |
|||
| Кірунак ветру заўважны па адхіленні дыму, але не па [[флюгер]]ы |
|||
| [[Рабізна]], пены на грабянях хваль няма. Вышыня хваль да 0,1 м |
|||
| [[Выява:beaufort scale 1.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #80FFFF;" | 2 |
|||
|Лёгкі |
|||
|1,6—3,3 |
|||
|6—11 |
|||
|4—6 |
|||
| Рух ветру адчуваецца на твары, шапоча лісце на дрэвах, адхіляецца флюгер |
|||
| Кароткія хвалі максімальнай вышынёй да 0,3 м, грабяні не перакульваюцца і падаюцца шклопадобнымі |
|||
| [[Выява:beaufort scale 2.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #40FFFF;" | 3 |
|||
|Слабы |
|||
|3,4—5,4 |
|||
|12—19 |
|||
|7—10 |
|||
| Лісце і тонкія галінкі дрэў пастаянна гайдаюцца, вецер развейвае лёгкія [[сцяг]]і |
|||
| Кароткія, добра выяўленыя хвалі. Грабяні, перакульваючыся, утвараюць шклопадобную пену. Зрэдку ўтвараюцца маленькія баранчыкі. Сярэдняя вышыня хваль 0,6 м, максімальная каля 0,9 м. |
|||
| [[Выява:beaufort scale 3.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #00FFFF;" | 4 |
|||
|Умераны |
|||
|5,5—7,9 |
|||
|20—28 |
|||
|11—16 |
|||
| Вецер падымае пыл і паперкі, гайдаюцца тонкія галіны дрэў |
|||
| Хвалі падоўжаныя, баранчыкі бачныя ў многіх месцах. Максімальная вышыня хваль да 1,5 м |
|||
| [[Выява:beaufort scale 4.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #00BFFF;" | 5 |
|||
|Свежы |
|||
|8,0—10,7 |
|||
|29—38 |
|||
|17—21 |
|||
| Гайдаюцца тонкія ствалы дрэў, рух ветру адчуваецца рукой |
|||
| Доўгія, але не буйныя хвалі, максімальная вышыня хваль 2,5 м, сярэдняя — 2 м. Паўсюль бачныя белыя баранчыкі (у асобных выпадках утвараюцца пырскі) |
|||
| [[Выява:beaufort scale 5.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #0080FF;" | 6 |
|||
|Моцны |
|||
|10,8—13,8 |
|||
|39—48 |
|||
|22—27 |
|||
| Пампуюцца тоўстыя галіны дрэў, гудуць тэлеграфныя правады |
|||
| Пачынаюць з’яўляцца буйныя хвалі. Белыя пеністыя грабяні займаюць вялікую плошчу, верагодныя пырскі. Максімальная вышыня хваль — да 4 м, сярэдняя — 3 м |
|||
| [[Выява:beaufort scale 6.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #0040FF;" | <span style="color: white;">7</span> |
|||
|Вялікі |
|||
|13,9—17,1 |
|||
|50—61 |
|||
|28—33 |
|||
| Гайдаюцца ствалы дрэў, цяжка ісці супраць ветру. |
|||
| Хвалі нагрувашчваюцца, грабяні хваль зрываюцца, пена кладзецца палосамі па ветры. Максімальная вышыня хваль да 5,5 м |
|||
| [[Выява:beaufort scale 7.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #0000FF;" | <span style="color: white;">8</span> |
|||
|Вельмі вялікі |
|||
|17,2—20,7 |
|||
|62—74 |
|||
|34—40 |
|||
| Ламаюцца галіны дрэў, вельмі цяжка ісці супраць ветру |
|||
| Сярэдне доўгія хвалі. Па краях грабянёў пачынаюць узлятаць пырскі. Палосы пены кладуцца радамі па кірунку ветру. Максімальная вышыня хваль да 7,5 м, сярэдняя — 5,5 м |
|||
| [[Выява:beaufort scale 8.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #0000BF;" | <span style="color: white;">9</span> |
|||
|[[Шторм]] |
|||
|20,8—24,4 |
|||
|75—88 |
|||
|41—47 |
|||
| Невялікія пашкоджанні, вецер зрывае чарапіцу. |
|||
| Высокія хвалі (максімальная вышыня — 10 м, сярэдняя — 7 м). Пена шырокімі шчыльнымі палосамі кладзецца па ветры. Грабяні хваль пачынаюць перакульвацца і рассыпацца ў пырскі, якія пагаршаюць бачнасць |
|||
| [[Выява:beaufort scale 9.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #000080;" | <span style="color: white;">10</span> |
|||
|Моцны шторм |
|||
|24,5—28,4 |
|||
|89—102 |
|||
|48—55 |
|||
| Разбураюцца пабудовы, дрэвы вырываюцца з каранямі |
|||
| Вельмі высокія хвалі (максімальная вышыня — 12,5 м, сярэдняя — 9 м) з доўгімі загнутымі грабянямі. Пена выдзімаецца ветрам вялікімі камякамі ў выглядзе густых белых палос. Паверхня мора белая ад пены. Дрэнная бачнасць. Моцны грукат хваляў. |
|||
| [[Выява:beaufort scale 10.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #000040;" | <span style="color: white;">11</span> |
|||
|Люты шторм |
|||
|28,5—32,6 |
|||
|103—117 |
|||
|56—63 |
|||
| Вялікія разбурэнні на значнай плошчы. Назіраецца вельмі рэдка. |
|||
| Надзвычай высокія хвалі (максімальная вышыня — да 16 м, сярэдняя — 11,5 м). Судны невялікага і сярэдняга памеру часам не відаць. Мора ўсё пакрыта доўгімі белымі камякамі пены, якія размяшчаюцца па ветры. Краі хваль паўсюль здзімаюцца ў пену. Бачнасць дрэнная. |
|||
| [[Выява:beaufort scale 11.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
!style="background-color: #000000;" | <span style="color: white;">12</span> |
|||
|[[Трапічны цыклон|Ураган]] |
|||
|33 |
|||
|118 |
|||
|64 |
|||
| На сушы разбурэнні, як у люты шторм. Выпадак вельмі рэдкі. |
|||
| Вельмі дрэнная бачнасць. Паветра напоўнены пенай і пырскамі. Усё мора пакрыта палосамі пены |
|||
| [[Выява:beaufort scale 12.jpg|120px]] |
|||
|- |
|||
|} |
|||
== Гл. таксама == |
== Гл. таксама == |
||
* [[Шкала Фудзіты]] |
* [[Шкала Фудзіты]] |
||
{{зноскі}} |
{{зноскі}} |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{крыніцы/БЭ|3|Бофарта шкала}} |
|||
* {{кніга|аўтар=Галай И. П.|загаловак=География: термины и понятия: словарь для учащихся и абитуриентов|адказны=И. П. Галай, Е. И. Галай|месца=Мн.|выдавецтва=Белакртография|год=2011|старонкі=212—213|старонак=223|isbn=978-985-508-082-5|тыраж=1000}}{{ref-ru}} |
* {{кніга|аўтар=Галай И. П.|загаловак=География: термины и понятия: словарь для учащихся и абитуриентов|адказны=И. П. Галай, Е. И. Галай|месца=Мн.|выдавецтва=Белакртография|год=2011|старонкі=212—213|старонак=223|isbn=978-985-508-082-5|тыраж=1000}}{{ref-ru}} |
||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
{{Commons|Category:}} |
|||
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Бофорта%20шкала/ ''К. П. Васильев.'' Бофорта Шкала] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]]{{ref-ru}} |
|||
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Бофорта%20шкала/ ''К. П. Васильев.'' Бофорта Шкала] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]]{{ref-ru}} |
|||
[[Катэгорыя:Метэаралогія]] |
[[Катэгорыя:Метэаралогія]] |
Версія ад 14:39, 25 чэрвеня 2018
Шкала́ Бо́фарта — умоўная шкала, якая служыць для ацэнкі сілы ветру ў балах па яго ўздзеянні на наземныя прадметы або па хваляванні на моры.
Шкала была распрацавана англійскім контр-адміралам Ф. Бофартам (англ.: Sir Francis Beaufort, FRS, FRO, FRGS) ў 1805 (1806[1]) годзе і спачатку выкарыстоўвалася толькі ім. У 1874 годзе Пастаянны камітэт Першага метэралагічнага кангрэса прыняў шкалу Бофарта з мэтай выкарыстання ў сусветнай практыцы. Шкала ў наступныя гады неаднаразова мянялася і ўдакладнялася. У 1963[1] годзе Сусветная метэаралагічная арганізацыя прыняла шкалу ў яе сучасным выглядзе.
За нуль шкалы Бофарта прынята хуткасць ветру 0—0,2 м/с, адпавядаючая штылю. Хуткасць ветру вызначаецца на вышыні 10 м над адкрытай роўнай паверхняй.
Балы Бофарта | Славеснае вызначэнне сілы ветру | Сярэдняя скорасць ветру, м/с | Сярэдняя скорасць ветру, км/г | Сярэдняя скорасць ветру, вузлоў | Характарыстыка ветру | Выява | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
на сушы | на мора | ||||||
0 | Штыль | 0—0,2 | < 1 | 0—1 | Бязветранасць. Дым падымаецца вертыкальна, лісце дрэў нерухомае | Люстраное гладкае мора | |
1 | Ціхі | 0,3—1,5 | 1—5 | 1—3 | Кірунак ветру заўважны па адхіленні дыму, але не па флюгеры | Рабізна, пены на грабянях хваль няма. Вышыня хваль да 0,1 м | |
2 | Лёгкі | 1,6—3,3 | 6—11 | 4—6 | Рух ветру адчуваецца на твары, шапоча лісце на дрэвах, адхіляецца флюгер | Кароткія хвалі максімальнай вышынёй да 0,3 м, грабяні не перакульваюцца і падаюцца шклопадобнымі | |
3 | Слабы | 3,4—5,4 | 12—19 | 7—10 | Лісце і тонкія галінкі дрэў пастаянна гайдаюцца, вецер развейвае лёгкія сцягі | Кароткія, добра выяўленыя хвалі. Грабяні, перакульваючыся, утвараюць шклопадобную пену. Зрэдку ўтвараюцца маленькія баранчыкі. Сярэдняя вышыня хваль 0,6 м, максімальная каля 0,9 м. | |
4 | Умераны | 5,5—7,9 | 20—28 | 11—16 | Вецер падымае пыл і паперкі, гайдаюцца тонкія галіны дрэў | Хвалі падоўжаныя, баранчыкі бачныя ў многіх месцах. Максімальная вышыня хваль да 1,5 м | |
5 | Свежы | 8,0—10,7 | 29—38 | 17—21 | Гайдаюцца тонкія ствалы дрэў, рух ветру адчуваецца рукой | Доўгія, але не буйныя хвалі, максімальная вышыня хваль 2,5 м, сярэдняя — 2 м. Паўсюль бачныя белыя баранчыкі (у асобных выпадках утвараюцца пырскі) | |
6 | Моцны | 10,8—13,8 | 39—48 | 22—27 | Пампуюцца тоўстыя галіны дрэў, гудуць тэлеграфныя правады | Пачынаюць з’яўляцца буйныя хвалі. Белыя пеністыя грабяні займаюць вялікую плошчу, верагодныя пырскі. Максімальная вышыня хваль — да 4 м, сярэдняя — 3 м | |
7 | Вялікі | 13,9—17,1 | 50—61 | 28—33 | Гайдаюцца ствалы дрэў, цяжка ісці супраць ветру. | Хвалі нагрувашчваюцца, грабяні хваль зрываюцца, пена кладзецца палосамі па ветры. Максімальная вышыня хваль да 5,5 м | |
8 | Вельмі вялікі | 17,2—20,7 | 62—74 | 34—40 | Ламаюцца галіны дрэў, вельмі цяжка ісці супраць ветру | Сярэдне доўгія хвалі. Па краях грабянёў пачынаюць узлятаць пырскі. Палосы пены кладуцца радамі па кірунку ветру. Максімальная вышыня хваль да 7,5 м, сярэдняя — 5,5 м | |
9 | Шторм | 20,8—24,4 | 75—88 | 41—47 | Невялікія пашкоджанні, вецер зрывае чарапіцу. | Высокія хвалі (максімальная вышыня — 10 м, сярэдняя — 7 м). Пена шырокімі шчыльнымі палосамі кладзецца па ветры. Грабяні хваль пачынаюць перакульвацца і рассыпацца ў пырскі, якія пагаршаюць бачнасць | |
10 | Моцны шторм | 24,5—28,4 | 89—102 | 48—55 | Разбураюцца пабудовы, дрэвы вырываюцца з каранямі | Вельмі высокія хвалі (максімальная вышыня — 12,5 м, сярэдняя — 9 м) з доўгімі загнутымі грабянямі. Пена выдзімаецца ветрам вялікімі камякамі ў выглядзе густых белых палос. Паверхня мора белая ад пены. Дрэнная бачнасць. Моцны грукат хваляў. | |
11 | Люты шторм | 28,5—32,6 | 103—117 | 56—63 | Вялікія разбурэнні на значнай плошчы. Назіраецца вельмі рэдка. | Надзвычай высокія хвалі (максімальная вышыня — да 16 м, сярэдняя — 11,5 м). Судны невялікага і сярэдняга памеру часам не відаць. Мора ўсё пакрыта доўгімі белымі камякамі пены, якія размяшчаюцца па ветры. Краі хваль паўсюль здзімаюцца ў пену. Бачнасць дрэнная. | |
12 | Ураган | 33 | 118 | 64 | На сушы разбурэнні, як у люты шторм. Выпадак вельмі рэдкі. | Вельмі дрэнная бачнасць. Паветра напоўнены пенай і пырскамі. Усё мора пакрыта палосамі пены |
Гл. таксама
Зноскі
- ↑ а б К. П. Васильев. Бофорта Шкала // Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.)
Літаратура
- Бофарта шкала // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
- Галай И. П. География: термины и понятия: словарь для учащихся и абитуриентов / И. П. Галай, Е. И. Галай. — Мн.: Белакртография, 2011. — С. 212—213. — 223 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-508-082-5. (руск.)
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шкала Бофарта
- К. П. Васильев. Бофорта Шкала // Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.)