Кордаўскі эмірат

Гістарычная дзяржава
Кордаўскі эмірат
ісп.: Emirato de Córdoba араб. إمارة قرطبة ‎‎
Сцяг
Кордаўскі эмірат
<  Файл:Califato de Córdoba — 1000 rus.svg > 756 — 929
Сталіца	Кордава
Мова(ы)	Арабская, масарабская
Афіцыйная мова	арабская і Andalusi Romance[d]
Рэлігія	Іслам
Форма кіравання	манархія
Эмір Кордавы
• 756—788	Абд ар-Рахман I
Гісторыя
• 756	Заснаванне эмірата
• 929	Пераўтварэнне ў Кордаўскі халіфат
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кóрдаўскі эмірáт (ісп.: Emirato de Córdoba, араб. إمارة قرطبة ‎‎) — ісламская дзяржава ў сярэднявечнай Іспаніі (756—929). Заснавана нашчадкам Амеядаў Абд ар-Рахманам I, які ў 756 годзе прыняў тытул эміра.

Іспанія да стварэння Амеядскага эмірата

Пасля хуткага мусульманскага заваявання Іберыйскага паўвострава ў 711—718 гадах, была створана правінцыя, якая ўваходзіла ў Амеядскі халіфат. Рэзідэнцыяй яе кіраўнікоў, якія насілі тытул «валі» ці «эмір», стаў горад Кордава. Першапачаткова іспанскі эмір прызначаўся афрыканскім намеснікам, а той падпарадкоўваўся халіфу.

Усе мусульмане Іберыі падзяляліся на арабаў, якія жылі ў гарадах, бербераў, якія жылі ў сельскай мясцоваці, і сірыйцаў, якія пераважалі ў войску. Гэтыя народы змагаліся паміж сабой за ўладу аж да з'яўлення Абд ар-Рахмана I.

Амеядскі эмірат

У 750 годзе, пасля таго як Абасіды зрынулі Амеядаў, гэта сям'я была знішчана. Адзін з ацалелых яе прадстаўнікоў бег у Егіпет, а пазней у Магрыб. Але спробы замацавацца на тых землях былі безвыніковымі. У канцы 755 года, Абд ар-Рахман высадзіўся ў Іспаніі, захапіў Кордаву і абвясціў сябе эмірам. Першапачаткова ён фармальна прызнаваў уладу Абасідаў у Іспаніі, але пасля канфлікту 765 года згадванне Абасідаў у пропаведзях было забаронена. Большую частку свайго кіравання ён правёў у барацьбе з хрысціянамі.

Аднак, сапраўдным стваральнікам незалежнага эмірата стаў Абд-ар-Рахман II, які ўпарадкаваў паўнамоцтвы візіраў і дамогся вельмі хуткай ісламізацыі паўвострава, значна паменшыўшы колькасць хрысціян на мусульманскіх землях.

Барацьба за ўладу паміж арабамі і берберамі не спыніліся і пасля стварэння незалежнага эмірата, гэта дало шанец хрысціянскім каралеўствам, што ў далейшым прывяло да Рэканкісты.

Да моманту ўзыходжання на трон у 912 годзе Абд ар-Рахмана III, палітычны заняпад эмірата быў відавочным фактам. Абд-ар-Рахман III паклаў канец з мецяжам, здзейсніў паходы на хрысціянскія землі. А ў 929 годзе абвясціў сябе халіфам.

Спіс эміраў Кордавы (756—929)

Амеяды

• Абд ар-Рахман I нар. 731, (756—788)
• Хішам I (Абу-л-Валід Хішам ібн Абд ар-Рахман) нар. 756, (788—796)
• аль-Хакам I (ал-Музафар Абу-л-Ас Хакам ібн Хішам) нар. 771, (796—822)
• Абд ар-Рахман II (ан-Насір Абу Мутарыф Абд ар-Рахман ібн Хакам) нар. 792, (822—852)
• Мухамад I (Абу Абдалах Мухамад ібн Абд ар-Рахман) (852—886)
• аль-Мунзір (Абу-л-Хакам Мунзір ібн Мухамад) (886—888)
• Абдалах (Абу Мухамад Абдалах ібн Мухамад) нар. 843, (888—912)
• Абд ар-Рахман III (ан-Насір лідзінілах Абу Мутарыф Абд ар-Рахман ібн Мухамад ібн Абдалах) нар. 891, (912—961), у 929 прыняў тытул халіфа

Літаратура

• Рыжов К. Все монархи мира. Мусульманский Восток VII-XV вв. — М.: Вече, 2004. — С. 330-333. — 544 с. — 3 000 экз. — ISBN 5-94538-301-5.
• Айдын Ариф оглы Али-заде. Хроника мусульманских государств I-VII вв. Хиджры. — 2-е, испр. и доп. — М.: Умма, 2004. — С. 233-236. — 445 с. — ISBN 5-94824-111-4.

Спасылкі

• Кордаўскі эмірат на сайце «Руниверс»
• Ананімныя аўтары.. Іспанскія сярэднявечныя хронікі: Хроніка Кардэньі I. Хроніка Кардэньі II. Аналы Таледа I. Аналы Таледа II. Аналы Таледа III. (нявызн.). www.kuprienko.info (А. Скрамніцкі) (24 жніўня 2011). Архівавана з першакрыніцы 4 снежня 2012. Праверана 17 лістапада 2012.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кордаўскі эмірат