Мікалай Іванавіч Каспяровіч: Розніца паміж версіямі

Мікалай Іванавіч Каспяровіч
Мікалай Іванавіч Каспяровіч
Дата нараджэння	9 (22) мая 1900
Месца нараджэння	Ізабалёва, Ігуменскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	26 снежня 1937 (37 гадоў)
Месца смерці	Новасібірск, Новасібірская вобласць, РСФСР, СССР;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Род дзейнасці	літаратуразнавец, гісторык, лексікограф, краязнавец, мастацтвазнавец, перакладчык
Месца працы	Цэнтральнае Бюро краязнаўства; Наш край;
Альма-матар	Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка (1920); Ігуменскае вышэйшае пачатковае вучылішча[d] (1917);
Партыя	Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў;
Член у	Маладняк;
	Творы ў Вікікрыніцах
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 09:56, 4 верасня 2018

Мікалай Іванавіч Каспяровіч (9 (22) мая 1900, в. Ізабалёва Ігуменскага пав., цяпер Пухавіцкі раён — 26 снежня 1937) — беларускі этнограф, краязнавец, лексікаграф, мастацтвазнавец і літаратуразнавец.

Біяграфія

Скончыў Мінскі інстытут народнай асветы (1921). У 1915-17 знаходзіўся ў бежанстве ў Кастрамской губерні, вучыўся ў Кастрамской мужчынскай гімназіі. У 1917-21 настаўнічаў у Ігуменскім павеце, у 1919—20 быў інструктарам Часовага беларускага нацыянальнага камітэта і Цэнтральнай беларускай школьнай рады, арганізаваў і быў першым старшынёй Ігуменскіх павятовых беларускага нацыянальнага камітэта і школьнай рады, удзельнічаў у антыпольскім падполлі. У 1918—20 вучыўся ў Мінскім беларускім педагагічным інстытуце, у 1921—22 — у БДУ, быў выключаны. Член арганізацыі «Маладая Беларусь». Мінскага таварыства гісторыі і старажытнасцей, БПС-Р у 1918—24.

3 1921 інструктар Наркамасветы БССР, з 1922 інспектар Слуцкага, з 1924 — Віцебскага аддзелаў народнай асветы. 3 1926 навуковы сакратар Цэнтральнага бюро краязнаўства пры Інбелкульце, сакратар краязнаўчага часопіса «Наш край». Аўтар «Беларуска-расійскага слоўнічка» (1925), «Віцебскага краёвага слоўніка» і «Слоўнічка уласных найменняў» (1927). Пісаў пра гісторыю краязнаўчай працы на Беларусі, яе задачы і методыку, даследаваў гісторыю беларускага выяўленчага мастацтва, архітэктуру, сучасную графіку (арт. «Беларускае малярства ў Польшчы (XIV—XVI стст.)», «Асноўныя моманты гісторыі беларускага дойлідства», «Мінск у графіцы А. М. Тычыны» і інш.). Цікавіўся гісторыяй тэатра, навукі (нарысы «Уладзіслаў Галубок», «Беларускі тэатр у Гродна», «Беларуская навука да Кастрычніка і пасля яго», «Беларуская культура: Да дзесяцігоддзя абвяшчэння БССР»). Склаў бібліяграфію твораў К. Каганца, даследаваў асобныя праблемы развіцця беларускай літаратуры (нарыс «Карусь Каганец», арт. «Матывы барацьбы ў творчасці М. Багдановіча», «Беларуская літаратура ў Латвіі»). Укладальнік першага беларускага дапаможніка па тэорыі літаратуры «Узоры для літаратурных гурткоў пры „Маладняку“ і гурткоў селькораў» (1927).

Арыштаваны ДПУ БССР 29.6.1930 па справе «Саюза вызвалення Беларусі». Па пастанове АДПУ СССР ад 10.4.1931 зняволены ў лагерах тэрмінам на 5 гадоў (Асінкі Кемераўскай вобласці). Пасля вызвалення ў 1935 жыў у Новасібірску, выкладаў рускую мову і літаратуру ў тэхнікуме сувязі. Паўторна арыштаваны 28.8.1937; па пастанове ад 17.12.1937 прыгавораны да расстрэлу. Па першым прыгаворы рэабілітаваны 19.9.1960, па другім — 14.2.1958.

Памяць

21 мая 2013 года ў Віцебску на доме № 4 па вуліцы Крылова ўсталявана мемарыяльная дошка.

Бібліяграфія

Беларуская архітэктура. Віцебск, 1925;
Матэрыялы да вывучэння віцебскай краёвай літаратуры і мастацтва. Мн., 1927;
Беларуская навука да Кастрычніка і пасля яго. — Мн., 1927;
Краязнаўства: (Нарысы). Мн., 1929.

Зноскі

Літаратура

Германовіч І. К. Жыццё праляцела знічкай // ЛіМ. 1980, 22 жн.
Германовіч І. К. Беларускія мовазнаўцы: нарысы жыцця і навук. дзейнасці. — Мн., 1985. С. 141—162.
Беларускія пісьменнікі: Біябібліягр. слоўнік. — Мн., 1994. Т. 3. С. 208—211.
Лісаў А. Г., Падліпскі А. М. Краязнавец Мікалай Каспяровіч. — Віцебск, 2000.
[0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.

@@ Радок 28: / Радок 28: @@
 == Біяграфія ==
-Скончыў Мінскі інстытут народнай асветы (1921). У 1915-17 знаходзіўся ў бежанстве ў Кастрамской губерні, вучыўся ў Кастрамской мужчынскай гімназіі. У 1917-21 настаўнічаў у Ігуменскім павеце, у 1919—20 быў інструктарам [[ЧБНК|Часовага беларускага нацыянальнага камітэта]] і [[Цэнтральная беларуская школьная рада|Цэнтральнай беларускай школьнай рады]], арганізаваў і быў першым старшынёй Ігуменскіх павятовых беларускага нацыянальнага камітэта і школьнай рады, удзельнічаў у антыпольскім падполлі. У 1918—20 вучыўся ў [[Мінскі беларускі педагагічны інстытут|Мінскім беларускім педагагічным інстытуце]], у 1921—22 — у [[БДУ]], быў выключаны. Член арганізацыі «[[Маладая Беларусь, 1918|Маладая Беларусь]]». Мінскага таварыства гісторыі і старажытнасцей, [[БПС-Р]] у 1918—24. 3 1921 інструктар Наркамасветы [[БССР]], з 1922 інспектар Слуцкага, з 1924 — Віцебскага аддзелаў народнай асветы. 3 1926 навуковы сакратар Цэнтральнага бюро краязнаўства пры [[Інбелкульт|Інбелкульце]], сакратар краязнаўчага часопіса [[Наш край (1925)|«Наш край»]]. Аўтар «Беларуска-расійскага слоўнічка» (1925), «Віцебскага краёвага слоўніка» і «Слоўнічка уласных найменняў» (1927). Пісаў пра гісторыю краязнаўчай працы на Беларусі, яе задачы і методыку, даследаваў гісторыю беларускага выяўленчага мастацтва, архітэктуру, сучасную графіку (арт. «Беларускае малярства ў Польшчы (XIV—XVI стст.)», «Асноўныя моманты гісторыі беларускага дойлідства», «Мінск у графіцы А. М. Тычыны» і інш.). Цікавіўся гісторыяй тэатра, навукі (нарысы «Уладзіслаў Галубок», «Беларускі тэатр у Гродна», «Беларуская навука да Кастрычніка і пасля яго», «Беларуская культура: Да дзесяцігоддзя абвяшчэння БССР»). Склаў бібліяграфію твораў К. Каганца, даследаваў асобныя праблемы развіцця беларускай літаратуры (нарыс «Карусь Каганец», арт. «Матывы барацьбы ў творчасці М. Багдановіча», «Беларуская літаратура ў Латвіі»). Укладальнік першага беларускага дапаможніка па тэорыі літаратуры «Узоры для літаратурных гурткоў пры „Маладняку“ і гурткоў селькораў» (1927). Арыштаваны ДПУ БССР 29.6.1930 па справе «Саюза вызвалення Беларусі». Па пастанове АДПУ СССР ад 10.4.1931 зняволены ў лагерах тэрмінам на 5 гадоў (Асінкі Кемераўскай вобл.). Пасля вызвалення ў 1935 жыў у Новасібірску, выкладаў рускую мову і літаратуру ў тэхнікуме сувязі. Паўторна арыштаваны 28.8.1937; па пастанове ад 17.12.1937 прыгавораны да расстрэлу. Па першым прыгаворы рэабілітаваны 19.9.1960, па другім — 14.2.1958.
+Скончыў [[Мінскі інстытут народнай асветы]] (1921). У 1915-17 знаходзіўся ў бежанстве ў [[Кастрамская губерня|Кастрамской губерні]], вучыўся ў [[Кастрамская мужчынская гімназія|Кастрамской мужчынскай гімназіі]]. У 1917-21 настаўнічаў у [[Ігуменскі павет|Ігуменскім павеце]], у 1919—20 быў інструктарам [[ЧБНК|Часовага беларускага нацыянальнага камітэта]] і [[Цэнтральная беларуская школьная рада|Цэнтральнай беларускай школьнай рады]], арганізаваў і быў першым старшынёй Ігуменскіх павятовых беларускага нацыянальнага камітэта і школьнай рады, удзельнічаў у антыпольскім падполлі. У 1918—20 вучыўся ў [[Мінскі беларускі педагагічны інстытут|Мінскім беларускім педагагічным інстытуце]], у 1921—22 — у [[БДУ]], быў выключаны. Член арганізацыі «[[Маладая Беларусь, 1918|Маладая Беларусь]]». Мінскага таварыства гісторыі і старажытнасцей, [[БПС-Р]] у 1918—24.
+1921 інструктар [[Наркамасветы БССР]], з 1922 інспектар Слуцкага, з 1924 — Віцебскага аддзелаў народнай асветы. 3 1926 навуковы сакратар Цэнтральнага бюро краязнаўства пры [[Інбелкульт|Інбелкульце]], сакратар краязнаўчага часопіса [[Наш край (1925)|«Наш край»]]. Аўтар «Беларуска-расійскага слоўнічка» (1925), «Віцебскага краёвага слоўніка» і «Слоўнічка уласных найменняў» (1927). Пісаў пра гісторыю краязнаўчай працы на Беларусі, яе задачы і методыку, даследаваў гісторыю беларускага выяўленчага мастацтва, архітэктуру, сучасную графіку (арт. «Беларускае малярства ў Польшчы (XIV—XVI стст.)», «Асноўныя моманты гісторыі беларускага дойлідства», «Мінск у графіцы А. М. Тычыны» і інш.). Цікавіўся гісторыяй тэатра, навукі (нарысы «Уладзіслаў Галубок», «Беларускі тэатр у Гродна», «Беларуская навука да Кастрычніка і пасля яго», «Беларуская культура: Да дзесяцігоддзя абвяшчэння БССР»). Склаў бібліяграфію твораў [[К. Каганец|К. Каганца]], даследаваў асобныя праблемы развіцця беларускай літаратуры (нарыс «Карусь Каганец», арт. «Матывы барацьбы ў творчасці М. Багдановіча», «Беларуская літаратура ў Латвіі»). Укладальнік першага беларускага дапаможніка па тэорыі літаратуры «Узоры для літаратурных гурткоў пры „Маладняку“ і гурткоў селькораў» (1927).
+Арыштаваны [[ДПУ БССР]] 29.6.1930 па справе «[[Саюз вызвалення Беларусі (справа)|Саюза вызвалення Беларусі]]». Па пастанове [[АДПУ СССР]] ад 10.4.1931 зняволены ў лагерах тэрмінам на 5 гадоў ([[Асінкі]] [[Кемераўская вобласць|Кемераўскай вобласці]]). Пасля вызвалення ў [[1935]] жыў у [[Новасібірск]]у, выкладаў [[Руская мова|рускую мову]] і [[Руская літаратура|літаратуру]] ў [[Новасібірскі тэхнікум сувязі|тэхнікуме сувязі]]. Паўторна арыштаваны 28.8.1937; па пастанове ад 17.12.1937 прыгавораны да [[расстрэл]]у. Па першым прыгаворы рэабілітаваны 19.9.1960, па другім — 14.2.1958.
 == Памяць ==