Яраслаў Дамброўскі: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др →Біяграфія: clean up з дапамогай AWB |
др removed Category:Нарадзіліся ў Жытоміры using HotCat, шаблон |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Ваенны дзеяч}} |
|||
{{цёзкі2|Дамброўскі}} |
|||
[[Image:Dombrowsky.jpg|thumb|220px]] |
[[Image:Dombrowsky.jpg|thumb|220px]] |
||
'''Яраслаў Дамброўскі''' ({{lang-pl|Jarosław Dąbrowski}}, {{ДН|13|11|1836}}, {{МН|Жытомір||Горад Жытомір}} — {{ДС|23|5|1871}}, {{МС|Парыж||Горад Парыж}}) — польскі і французскі рэвалюцыянер і ваенны дзеяч. |
'''Яраслаў Дамброўскі''' ({{lang-pl|Jarosław Dąbrowski}}, {{ДН|13|11|1836}}, {{МН|Жытомір||Горад Жытомір}} — {{ДС|23|5|1871}}, {{МС|Парыж||Горад Парыж}}) — польскі і французскі рэвалюцыянер і ваенны дзеяч. |
||
Радок 4: | Радок 6: | ||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
Я. Дамброўскі нарадзіўся ў |
Я. Дамброўскі нарадзіўся ў сям’і збяднелых дваран. З 1845 па 1853 праходзіў навучанне ў [[Аляксандраўскі Брэст-Літоўскі кадэцкі корпус|Брэст-Літоўскім кадэцкім корпусе]], дзе сябраваў з [[Апалінарый Гіляравіч Гараўскі|Апалінарыем Гараўскім]] і [[Мікалай Васільевіч Сакалоў|Мікалаем Сакаловым]], затым быў С адпраўлены ў Санкт-Пецярбургскі Дваранскі полк (затым — Канстанцінаўскі кадэцкі корпус). У 1855 Дамброўскі атрымаў чын прапаршчыка і быў прызначаны ў 19-ю палявую артылерыйскую брыгаду, якая ўдзельнічала ў Каўказскай вайне. У 1859 паступае ў Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба. У Пецярбургу Дамброўскі ўступае ў гурток апазіцыйна настроеных афіцэраў, затым становіцца адным з яго кіраўнікоў. З снежня 1860 пачынае наладжваць сувязі з польскімі канспіратарамі. 6 лютага 1862 прыязджае ў Варшаву і пачынае падпольную працу ў якасці канспіратыўнага начальніка горада і члена Цэнтральнага Нацыянальнага Камітэта. У чэрвені прымаецца распрацаваны Дамброўскім план паўстання. 14 жніўня Дамброўскі быў арыштаваны і зняволены ў Варшаўскую цытадэль. Знаходзячыся ў зняволенні, кіруе паўстаннем. Пасля правалу [[Паўстанне 1863-1864 гадоў|паўстання]] быў прысуджаны да 15 гадоў катаржных работ, але ў снежні 1864 здолеў уцячы з маскоўскай перасыльнай турмы. У чэрвені эмігруе ў Еўропу. У Швецыі, Германіі, Бельгіі, Швейцарыі Дамброўскі наладжвае кантакты з рэвалюцыйнай эміграцыяй і шукае працу. Увосень 1865 прыязджае ў Парыж, дзе ўладкоўваецца на працу чарцёжнікам. У 1866 ўзнікае Аб’яднанне польскай эміграцыі (пазней — Аб’яднанне польскай дэмакратыі). |
||
Дамброўскі становіцца актыўным удзельнікам гэтай арганізацыі, выступае з вельмі левых пазіцый. У 1868 выйшла кніга «Крытычны нарыс вайны 1866 г. ў Германіі і Італіі», у якой Дамброўскі выявіў сябе выдатным вайскоўцам тэарэтыкам. У 1869 быў арыштаваны французскай паліцыяй, аднак суд апраўдаў Дамброўскага. У 1870 заклікае стварыць польскія атрады для ўдзелу ў Франка-прускай вайне, але ўрад нацыянальнай абароны адмаўляе ў гэтым. У кастрычніку таго жа года па просьбе Гарыбальдзі Дамброўскі выязджае ў Ліён для камандавання [[Легіёны польскія|польскім легіёнам]], але гэты план праваліўся, таму ў сакавіку Дамброўскі вяртаецца ў Парыж. Актыўна ўдзельнічае ў дзеяннях [[Парыжская камуна|Парыжскай камуны]]: кіруе XI легіёнам, затым прызначаецца камендантам Парыжскага ўмацаванага раёна і камандуючым войскамі заходняга сектара абароны Парыжу; Дамброўскаму было прысвоена званне генерала. У красавіку і маі актыўна ўдзельнічае ў баявых дзеяннях Камуны супраць версальцаў. 23 мая 1871 атрымаў цяжкае кулявое раненне ў баі і памёр праз 2 гадзіны ў парыжскім шпіталі Ларыбуазьер. |
Дамброўскі становіцца актыўным удзельнікам гэтай арганізацыі, выступае з вельмі левых пазіцый. У 1868 выйшла кніга «Крытычны нарыс вайны 1866 г. ў Германіі і Італіі», у якой Дамброўскі выявіў сябе выдатным вайскоўцам тэарэтыкам. У 1869 быў арыштаваны французскай паліцыяй, аднак суд апраўдаў Дамброўскага. У 1870 заклікае стварыць польскія атрады для ўдзелу ў Франка-прускай вайне, але ўрад нацыянальнай абароны адмаўляе ў гэтым. У кастрычніку таго жа года па просьбе Гарыбальдзі Дамброўскі выязджае ў Ліён для камандавання [[Легіёны польскія|польскім легіёнам]], але гэты план праваліўся, таму ў сакавіку Дамброўскі вяртаецца ў Парыж. Актыўна ўдзельнічае ў дзеяннях [[Парыжская камуна|Парыжскай камуны]]: кіруе XI легіёнам, затым прызначаецца камендантам Парыжскага ўмацаванага раёна і камандуючым войскамі заходняга сектара абароны Парыжу; Дамброўскаму было прысвоена званне генерала. У красавіку і маі актыўна ўдзельнічае ў баявых дзеяннях Камуны супраць версальцаў. 23 мая 1871 атрымаў цяжкае кулявое раненне ў баі і памёр праз 2 гадзіны ў парыжскім шпіталі Ларыбуазьер. |
||
Радок 17: | Радок 19: | ||
* Славин Л. За нашу и вашу свободу! Повесть о Ярославе Домбровском. М.: Издательство политической литературы, 1968. (Пламенные революционеры). — 351 с, ил. То же. — 2-е изд. — 1980. — 325 с, ил. |
* Славин Л. За нашу и вашу свободу! Повесть о Ярославе Домбровском. М.: Издательство политической литературы, 1968. (Пламенные революционеры). — 351 с, ил. То же. — 2-е изд. — 1980. — 325 с, ил. |
||
{{Бібліяінфармацыя}} |
|||
{{DEFAULTSORT:Дамброўскі Яраслаў}} |
{{DEFAULTSORT:Дамброўскі Яраслаў}} |
||
[[Катэгорыя:Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў]] |
[[Катэгорыя:Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў]] |
||
Радок 23: | Радок 26: | ||
[[Катэгорыя:Рэвалюцыянеры Францыі]] |
[[Катэгорыя:Рэвалюцыянеры Францыі]] |
||
[[Катэгорыя:Военачальнікі Францыі]] |
[[Катэгорыя:Военачальнікі Францыі]] |
||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Жытоміры]] |
|||
[[Катэгорыя:Вязні Варшаўскай Аляксандраўскай цытадэлі]] |
[[Катэгорыя:Вязні Варшаўскай Аляксандраўскай цытадэлі]] |
||
[[Катэгорыя:Парыжская камуна]] |
[[Катэгорыя:Парыжская камуна]] |
||
[[Катэгорыя:Удзельнікі Каўказскіх войн]] |
[[Катэгорыя:Удзельнікі Каўказскіх войн]] |
Версія ад 22:46, 9 кастрычніка 2018
Яраслаў Дамброўскі | |
---|---|
польск.: Jarosław Dąbrowski | |
Дата нараджэння | 12 лістапада 1836[1][2] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 23 мая 1871[4] (34 гады) |
Месца смерці | |
Месца пахавання | |
Альма-матар | |
Грамадзянства | |
Род войскаў | Руская імператарская армія |
Званне | штабс-капітан і генерал |
Бітвы/войны | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Яраслаў Дамброўскі (польск.: Jarosław Dąbrowski, 13 лістапада 1836, Жытомір — 23 мая 1871, Парыж) — польскі і французскі рэвалюцыянер і ваенны дзеяч.
Біяграфія
Я. Дамброўскі нарадзіўся ў сям’і збяднелых дваран. З 1845 па 1853 праходзіў навучанне ў Брэст-Літоўскім кадэцкім корпусе, дзе сябраваў з Апалінарыем Гараўскім і Мікалаем Сакаловым, затым быў С адпраўлены ў Санкт-Пецярбургскі Дваранскі полк (затым — Канстанцінаўскі кадэцкі корпус). У 1855 Дамброўскі атрымаў чын прапаршчыка і быў прызначаны ў 19-ю палявую артылерыйскую брыгаду, якая ўдзельнічала ў Каўказскай вайне. У 1859 паступае ў Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба. У Пецярбургу Дамброўскі ўступае ў гурток апазіцыйна настроеных афіцэраў, затым становіцца адным з яго кіраўнікоў. З снежня 1860 пачынае наладжваць сувязі з польскімі канспіратарамі. 6 лютага 1862 прыязджае ў Варшаву і пачынае падпольную працу ў якасці канспіратыўнага начальніка горада і члена Цэнтральнага Нацыянальнага Камітэта. У чэрвені прымаецца распрацаваны Дамброўскім план паўстання. 14 жніўня Дамброўскі быў арыштаваны і зняволены ў Варшаўскую цытадэль. Знаходзячыся ў зняволенні, кіруе паўстаннем. Пасля правалу паўстання быў прысуджаны да 15 гадоў катаржных работ, але ў снежні 1864 здолеў уцячы з маскоўскай перасыльнай турмы. У чэрвені эмігруе ў Еўропу. У Швецыі, Германіі, Бельгіі, Швейцарыі Дамброўскі наладжвае кантакты з рэвалюцыйнай эміграцыяй і шукае працу. Увосень 1865 прыязджае ў Парыж, дзе ўладкоўваецца на працу чарцёжнікам. У 1866 ўзнікае Аб’яднанне польскай эміграцыі (пазней — Аб’яднанне польскай дэмакратыі).
Дамброўскі становіцца актыўным удзельнікам гэтай арганізацыі, выступае з вельмі левых пазіцый. У 1868 выйшла кніга «Крытычны нарыс вайны 1866 г. ў Германіі і Італіі», у якой Дамброўскі выявіў сябе выдатным вайскоўцам тэарэтыкам. У 1869 быў арыштаваны французскай паліцыяй, аднак суд апраўдаў Дамброўскага. У 1870 заклікае стварыць польскія атрады для ўдзелу ў Франка-прускай вайне, але ўрад нацыянальнай абароны адмаўляе ў гэтым. У кастрычніку таго жа года па просьбе Гарыбальдзі Дамброўскі выязджае ў Ліён для камандавання польскім легіёнам, але гэты план праваліўся, таму ў сакавіку Дамброўскі вяртаецца ў Парыж. Актыўна ўдзельнічае ў дзеяннях Парыжскай камуны: кіруе XI легіёнам, затым прызначаецца камендантам Парыжскага ўмацаванага раёна і камандуючым войскамі заходняга сектара абароны Парыжу; Дамброўскаму было прысвоена званне генерала. У красавіку і маі актыўна ўдзельнічае ў баявых дзеяннях Камуны супраць версальцаў. 23 мая 1871 атрымаў цяжкае кулявое раненне ў баі і памёр праз 2 гадзіны ў парыжскім шпіталі Ларыбуазьер.
Зноскі
- ↑ Agence bibliographique de l'enseignement supérieur (France) Système universitaire de documentation — Montpellier: ABES, 2001.
- ↑ L'Humanité — RF: 1904. — ISSN 0242-6870; 2496-8617
- ↑ а б Домбровский Ярослав // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ Jarosław Dąbrowski // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
Літаратура
- Rozaiowski W. Źyvot jenerala Jarosława Dąbrowskiego. Lwów, 1878; wydanie 2-e, Warszawa, 1955.
- Гранин Д. Генерал Коммуны (Ярослав Домбровский). М.: «Советская Россия», 1965.
- Дьяков В. А. Ярослав Домбровский. М.: Издательство ЦК ВЛКСМ «Молодая гвардия», 1969. (Жизнь замечательных людей).
- Славин Л. За нашу и вашу свободу! Повесть о Ярославе Домбровском. М.: Издательство политической литературы, 1968. (Пламенные революционеры). — 351 с, ил. То же. — 2-е изд. — 1980. — 325 с, ил.
- Нарадзіліся 12 лістапада
- Нарадзіліся ў 1836 годзе
- Нарадзіліся ў Жытоміры
- Памерлі 23 мая
- Памерлі ў 1871 годзе
- Памерлі ў Парыжы
- Пахаваныя на могілках Пер-Лашэз
- Пахаваныя ў Францыі
- Выпускнікі Мікалаеўскай ваеннай акадэміі
- Асобы
- Нарадзіліся 13 лістапада
- Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў
- Рэвалюцыянеры Польшчы
- Рэвалюцыянеры Расіі
- Рэвалюцыянеры Францыі
- Военачальнікі Францыі
- Вязні Варшаўскай Аляксандраўскай цытадэлі
- Парыжская камуна
- Удзельнікі Каўказскіх войн
- Загінулі ў баі
- Члены Цэнтральнага нацыянальнага камітэта