Цэнтрабежная сіла

Цэнтрабе́жная сі́ла — сіла інерцыі, што дзейнічае на цела ў неінерцыяльнай сістэме адліку, якая верціцца адносна інерцыяльнай сістэмы. Цэнтрабежнай яна назывецца таму, што накіравана ў напрамку ад цэнтра вярчэння.

Як і іншыя сілы інерцыі, цэнтрабежная сіла з'яўляецца фіктыўнай і ўводзіцца для таго, каб у неінерцыяльнай сістэме можна было ўжываць законы Ньютана.

У інерцыяльнай сістэме адліку, каб цела магло вярцецца з вуглавой скорасцю $\omega$, на яго павінна дзейнічаць сіла F, якая надасць яму нармальнае паскарэнне $a_{n}={\omega }^{2}r$, дзе r — радыус вярчэння. Адпаведна другому закону Ньютана, гэтая сіла павінна быць роўная

$F=m\omega ^{2}r,$

дзе m — маса цела.

У сістэме адліку, якая верціцца вакол той жа восі з той жа вуглавой скорасцю $\omega$, цела з'яўляецца нерухомым. Каб у гэтай сістэме адліку выконваўся першы закон Ньютана, трэба ўвесці сілу $F_{cf}$, роўную сіле F па велічыні і процілеглую па напрамку. Гэта і ёсць цэнтрабежная сіла. Яна ўраўнаважвае сілу F і, у адпаведнасці з першым законам Ньютана, абумоўлівае нерухомаць цела.

Такім чынам, велічыня центрабежнай сілы складае

$F_{cf}=m{\omega }^{2}r=m{\frac {v^{2}}{r}}.$

Такім чынам, центрабежная сіла тым большая, чым большая скорасць v, і чым меншы радыус r.