Бітва пад Хацінам (1621): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
+Катэгорыя:1621 год у Еўропе; ± 2 categories using HotCat |
Replacing Herb_Viyska_Zaporozkogo_(Alex_K).svg with File:Herb_Viyska_Zaporozkoho.svg (by CommonsDelinker because: File renamed: Criterion 3 (obvious error)). |
||
| Радок 12: | Радок 12: | ||
|вынік = Перамога Рэчы Паспалітай<ref>Plokhy, Serhii, The Cossacks and religion in early modern Ukraine, (Oxford University Press, 2001), 93.</ref> |
|вынік = Перамога Рэчы Паспалітай<ref>Plokhy, Serhii, The Cossacks and religion in early modern Ukraine, (Oxford University Press, 2001), 93.</ref> |
||
|змены = |
|змены = |
||
|праціўнік1 = [[Файл:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|30x24пкс]] [[Рэч Паспалітая]] <br /> [[Файл:Herb Viyska |
|праціўнік1 = [[Файл:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|30x24пкс]] [[Рэч Паспалітая]] <br /> [[Файл:Herb Viyska Zaporozkoho.svg|30px]] [[Войска Запарожскае]] |
||
|праціўнік2 = {{Сцяг Асманскай імперыі|25px}} [[Асманская імперыя]] |
|праціўнік2 = {{Сцяг Асманскай імперыі|25px}} [[Асманская імперыя]] |
||
|праціўнік3 = |
|праціўнік3 = |
||
|праціўнік4 = |
|праціўнік4 = |
||
|камандзір1 = [[Файл:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|23пкс]] [[Гетман вялікі літоўскі|Вялікі гетман]] [[Ян Караль Хадкевіч]]</br>[[Файл:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|23пкс]] Рэгімэнтар [[Станіслаў Любамірскі]]</br>[[Файл:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|23пкс]] [[Уладзіслаў Ваза|Каралеўскі прынц Уладзіслаў Ваза]]</br>[[Файл:Herb Viyska |
|камандзір1 = [[Файл:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|23пкс]] [[Гетман вялікі літоўскі|Вялікі гетман]] [[Ян Караль Хадкевіч]]</br>[[Файл:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|23пкс]] Рэгімэнтар [[Станіслаў Любамірскі]]</br>[[Файл:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|23пкс]] [[Уладзіслаў Ваза|Каралеўскі прынц Уладзіслаў Ваза]]</br>[[Файл:Herb Viyska Zaporozkoho.svg|23пкс]] Гетман [[Пётр Конанавіч Канашэвіч-Сагайдачны|Пётр Сагайдачны]] |
||
|камандзір2 = {{Сцяг Асманскай імперыі|23пкс}} Султан [[Асман II]]</br>{{Сцяг Асманскай імперыі|23пкс}} Вялікі візір [[Ахрылі Хусейн Паша]]</br>[[Файл:Gerae-tamga.png|25пкс]] [[Кан-Тэмір]]</br>[[Файл:Gerae-tamga.png|25пкс]] [[Джанібек Герай]] |
|камандзір2 = {{Сцяг Асманскай імперыі|23пкс}} Султан [[Асман II]]</br>{{Сцяг Асманскай імперыі|23пкс}} Вялікі візір [[Ахрылі Хусейн Паша]]</br>[[Файл:Gerae-tamga.png|25пкс]] [[Кан-Тэмір]]</br>[[Файл:Gerae-tamga.png|25пкс]] [[Джанібек Герай]] |
||
|камандзір3 = |
|камандзір3 = |
||
Версія ад 15:01, 7 лістапада 2018
| Бітва пад Хацінам | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Польска-турэцкая вайна 1620–1621 гадоў | |||
 «Бітва пад Хацінам» (Юзаф Брант, 1867) | |||
| Дата | 2 верасня — 9 кастрычніка 1621 | ||
| Месца | каля Хаціна, Малдавія | ||
| Вынік | Перамога Рэчы Паспалітай[1] | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Камандуючыя | |||
|
|||
| Сілы бакоў | |||
|
|||
| Страты | |||
|
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
.svg){kind=small}
.png){kind=icon}
Бітва пад Хацінам (2 верасня — 9 кастрычніка 1621), бітва паміж войскам Рэчы Паспалітай і ўкраінскага казацтва (кам., адпаведна, Ян Хадкевіч (потым Станіслаў Любамірскі) і Пётр Сагайдачны; каля 58 тыс.ч.) і Атаманскай імперыі (кам. султан Асман II; каля 200 тыс.ч.) каля мястэчка Хацін у час вайны Рэчы Паспалітай і Турцыі.
Войска Рэчы Паспалітай, колькасна значна слабейшае, трымала абарону ва ўмацаваным табары і вымусіла туркаў падпісаць перамір'е і спыніць вайну. Адна з вядомых бітваў, дзе значны ўдзел узяла гусарыя.
Сілы бакоў
Войска Рэчы Паспалітай складалася з рэгулярнага кантынгенту (28 тыс. ч.) пад камандай Яна Хадкевіча (пасля яго смерці ад чумы 24 верасня каманду ўзяў Станіслаў Любамірскі), да якога далучыўся кантынгент украінскага казацтва (30 тыс.ч.) пад камандай Пятра Сагайдачнага. Недалёка ад Хаціна над Днястром быў закладзены ўмацаваны табар, які загарадзіў дарогу турэцка-татарскаму войску. У складзе войска былі значныя сілы гусарыі (зв. 8 тыс.ч.).
Турэцка-татарскае войска налічвала да 200 тыс. ч. (гэтая колькасць, магчыма, перабольшаная).
Бітва
Камандаванне Рэчы Паспалітай прыняло тактыку абароны пяхотай на земляных валах табара, і контратакаў конніцай, асабліва гусарыяй, пад агнявым прыкрыццём з валоў. Атаманскае войска раз за разам штурмавала табар, і некалькі разоў было блізкае да прарыву, як, напрыклад, пры шутрме 7 верасня, калі Хадкевіч асабіста павёў у контратаку тры гусарскія і адну райтарскую харугвы. Запасы ў табары вычэрпваліся і расказваецца легенда, што ў дзень падпісання перамір'я ў табары не было ані харчу, ані фураж, і заставалася толькі адна бочка пораху.
Хацінскае мірнае пагадненне. Наступствы вайны
29 верасня паміж камандаваннем польска-казацкіх і турэцка-татарскіх войскаў пачаліся перамовы аб заключэнні міру. Яны скончыліся падпісаннем пагаднення 9 кастрычніка 1621 года. Раніцай 10 кастрычніка армія Асмана II пакінула свае пазіцыі. Па мірным дагаворы бакі дамаўляліся аб аднаўленні дыпламатычных сувязяў. Мяжа паміж Рэччу Паспалітай і Турцыяй ўсталёўвалася па рацэ Днестр; Турцыі і Крымскаму ханству забаранялася здзяйсняць набегі на ўкраінскія і польскія землі; запарожцам забаранялася здзяйсняць паходы на Крым і Турцыю.
11 кастрычніка Станіслаў Журавінскі і Якуб Сабескі прынялі ўдзел у казацкай радзе, дзе дапавялі аб заключаным польска-турэцкім пагадненні. У ноч з 11 на 12 кастрычніка ўсе казакі таемна перабралася на левы бераг Днястра і сталі пад Брагай[2].
Наступствы Хацінскай бітвы мелі вялікае міжнароднае значэнне. Гэтая бітва прымусіла Турцыю адмовіцца ад планаў заваёвы Еўропы. Разгром турэцкага войска пад Хацінам прывёў да ўнутранага палітычнага паслаблення султанскай улады. Ужо вясной 1622 супраць Асмана II успыхнуў ваенны мяцеж, у выніку якога ён быў задушаны[3], а на трон вярнуўся яго дзядзька Мустафа I.
Зноскі
- ↑ Plokhy, Serhii, The Cossacks and religion in early modern Ukraine, (Oxford University Press, 2001), 93.
- ↑ Сас, Кіркене. Бітва за Цэнтральную Еўропу 2011, с. 125.
- ↑ Сас, Кіркене. Битва за Центральну Європу 2011, с. 128.
Крыніцы
- J. Cichowski, A. Szulczynski. Husaria. — Warszawa, WMON, 1977. — 267 с., іл.