Удзельнік:Lš-k./Пясочніца2: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
Храналогія БНР:
'''Рада Народных Міністраў БНР''' — выканаўчы орган [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Створана [[Рада БНР|Радай Беларускай Народнай Рэспублікі]] ў адпаведнасці з Часовай Канстытуцыяй БНР ад 11 кастрычніка 1918 года замест [[Народны Сакратарыят Беларусі|Народнага сакратарыята Беларусі]]. Называлася таксама Радай Міністраў БНР.


* 1917
У склад 1-й Рады Народных Міністраў, якая была пятым [[Урад Беларускай Народнай Рэспублікі|урадам БНР]], уваходзілі прадстаўнікі [[Беларуская партыя сацыялістаў-федэралістаў|Беларускай партыі сацыялістаў-федэралістаў]] (БПС-Ф) і [[Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (1918—1924)|Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі]] (БСДП): [[Антон Іванавіч Луцкевіч|Антон Луцкевіч]] (старшыня і міністр замежных спраў), [[Язэп Якаўлевіч Варонка|Язэп Варонка]] (міністр унутраных спраў), [[Васіль Іванавіч Захарка|Васіль Захарка]] (намеснік старшыні да верасня 1919, міністр фінансаў), [[Яўген Міхайлавіч Ладноў|Яўген Ладноў]] (міністр ваенных спраў), [[Аркадзь Антонавіч Смоліч|Аркадзь Смоліч]] (міністр асветы), [[Аляксандр Іванавіч Цвікевіч|Аляксандр Цвікевіч]] (міністр юстыцыі). Пасля таго як Варонка ўзначаліў [[Міністэрства беларускіх спраў Літвы|Міністэрства беларускіх спраў Літоўскай Рэспублікі]], на яго месца быў прызначаны [[Кузьма Юр’евіч Цярэшчанка|Кузьма Цярэшчанка]].


* 25—27 сакавіка (7—9 красавіка) у Менску адбыўся [[З’езд беларускіх нацыянальных арганізацый (1917)|З’езд беларускіх нацыянальных арганізацый]], у выніку створаны [[Беларускі нацыянальны камітэт (Мінск)|Беларускі нацыянальны камітэт]] (БНК) на чале з Раманам Скірмунтам
[[13 снежня]] [[1919]] года адбыўся раскол Рады БНР на [[Народная рада БНР|Народную раду БНР]] і [[Найвышэйшая рада БНР|Найвышэйшую раду БНР]]. Найвышэйшая Рада пацвердзіла паўнамоцтвы Антона Луцкевіча. У склад кабінета ўваходзілі сацыял-дэмакраты Аркадзь Смоліч і Кузьма Цярэшчанка. У сувязі з перашкодамі, якія чынілі дзейнасці польскія акупацыйныя ўлады, 28 лютага 1920 года Антон Луцкевіч пакінуў пасаду старшыні Найвышэйшай Рады і выехаў у [[Вільнюс|Вільню]]. Больш свой урад Найвышэйшая рада не фармавала. 20 кастрычніка 1920 года на [[Нацыянальна-палітычная нарада (1920)|Нацыянальна-палітычнай нарадзе]] ў [[Рыга|Рызе]] Кузьма Цярэшчанка склаў паўнамоцтвы Найвышэйшай Рады і прызнаў Народную Раду адзіным паўнамоцным прадстаўніком беларускага народа.
*

* 17 красавіка ў Магілёве створаны [[Беларускі нацыянальны камітэт (Магілёў)|Беларускі нацыянальны камітэт]]
Шостым урадам БНР лічыцца Рада Народных Міністраў, створаная 13 снежня 1919 года Народнай Радай. У склад гэтага кабінета ўваходзілі прадстаўнікі [[Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў|Беларускай партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў]] (БПС-Р) і БПС-Ф: [[Вацлаў Юстынавіч Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]] (старшыня), [[Яфім Яфімавіч Бялевіч|Яфім Бялевіч]] (міністр фінансаў), [[Тамаш Тамашавіч Грыб|Тамаш Грыб]] (міністр унутраных спраў), [[Клаўдзій Сцяпанавіч Дуж-Душэўскі|Клаўдзій Дуж-Душэўскі]] (дзяржаўны сакратар), [[Яўген Міхайлавіч Ладноў|Яўген Ладноў]] (міністр замежных спраў), [[Лявон Заяц]] (дзяржаўны кантралёр), [[Аляксандр Іванавіч Цвікевіч|Аляксандр Цвікевіч]] (намеснік старшыні, міністр юстыцыі). Праз 3 дні пасля стварэння ўрада яго старшыня Вацлаў Ластоўскі быў арыштаваны польскімі акупацыйнымі ўладамі на 2 месяцы.
* травень, у Петраградзе створаная [[Беларуская хрысціянская дэмакратыя (1917)|БХД]]

* 9 траўня ў Маскве створаная [[Беларуская народная грамада]]
Па вызваленні Вацлава Ластоўскага, сябры кабінета, а таксама Прэзідыума Народнай Рады [[Палута Аляксандраўна Бадунова|Палута Бадунова]] і [[Язэп Аляксеевіч Мамонька|Язэп Мамонька]], выехалі ў [[Рыга|Рыгу]]. Туды ж пераехалі старшыня Народнай Рады [[Пётр Антонавіч Крачэўскі|Пётра Крачэўскі]] і яго намеснік [[Васіль Іванавіч Захарка|Васіль Захарка]], якія ў студзені 1920 года мусілі пакінуць Беларусь і жыць у Германіі. У верасні 1920 года міністрам фінансаў замест Бялевіча стаў [[Аляксандр Іванавіч Вальковіч|Аляксандр Вальковіч]]. Пазней міністрам замежных спраў замест Ладнова прызначаны Цвікевіч. У сувязі з заключэннем паміж Латвіяй і РСФСР мірнага дагавора латвійскі ўрад не мог даваць прытулак органам БНР.
* 28 траўня (10 чэрвеня) у Менску выйшаў першы нумар газеты «[[Вольная Беларусь]]»

*
У лістападзе 1920 года Рада Народных Міністраў пераехала ў сталіцу [[Літва|Літвы]] [[Каўнас|Коўна]] (Каўнас). На [[Першая Усебеларуская канферэнцыя|Першай Усебеларускай канферэнцыі 1921 года]] ў [[Прага|Празе]], якая праходзіла 25—28 верасня, Рада Народных Міністраў была прызнаная адзіным законным органам выканаўчае ўлады ў Беларусі. 20 траўня 1922 года пачаўся ўрадавы крызіс у сувязі з тым, што на [[Генуэзская канферэнцыя|Генуэзскай канферэнцыі 1922 года]] па эканамічных і фінансавых пытаннях Ластоўскі і Цвікевіч прызналі права Літоўскай Рэспублікі на [[Вільнюс|Вільню]] і [[Віленскі край]].
* 8—10 ліпеня (ст.ст.?) ў Менску адбыўся [[З’езд беларускіх арганізацый і партый (1917)|З’езд беларускіх арганізацый і партый]], БНК скасаваны, створаная [[Цэнтральная рада беларускіх арганізацый]] і [[Беларускі вучыцельскі хаўрус]]

* <br />
[[11 кастрычніка]] 1922 года быў створаны сёмы ўрад БНР — [[Дзяржаўная калегія БНР|Дзяржаўная калегія]] на чале з Пётрам Крачэўскім. 20 красавіка 1923 года Вацлаў Ластоўскі і Клаўдзій Дуж-Душэўскі выйшлі з гэтага органа. 20 жніўня 1923 года сфармаваны восьмы ўрад. У новую Раду Народных Міністраў БНР увайшлі Аляксандр Цвікевіч (старшыня, міністр замежных спраў), Язэп Варонка (міністр асветы, неўзабаве выехаў у ЗША), Васіль Захарка (в. а. міністра фінансаў), Лявон Заяц (дзяржаўны кантралёр) і [[Уладзімір Міхайлавіч Пракулевіч|Уладзімір Пракулевіч]] (дзяржаўны пісар). Аднак гэты кабінет не лічыцца паўнамоцным, паколькі ў пратаколе аб’яднанага сходу Прэзідыума Рады БНР і ўрада адсутнічаюць подпісы сябраў Прэзідыума Палуты Бадуновай, Язэпа Мамонькі, і [[Навум Козіч|Навума Козіча]]. Рада Народных Міністраў была сфармаваная не пастановай Прэзідыума Рады БНР, яе склад прыняты «да ведама».

У сувязі з пагаршэннем адносін паміж беларускай палітычнай эміграцыяй і ўрадам Літвы [[11 лістапада]] 1923 года Прэзідыум Рады БНР і ўрад пераехалі ў [[Прага|Прагу]]. Параза партызанскага руху ў [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]], які падтрымлівалі ўрады Ластоўскага і Цвікевіча, з аднаго боку, пэўныя поспехі [[Новая эканамічная палітыка|новай эканамічнай палітыкі]], [[Беларусізацыя|беларусізацыі]] і [[Узбуйненне БССР|ўзбуйненне БССР]], з другога, нарадзілі ў асяроддзі беларускай палітычнай эміграцыі прасавецкія настроі. Аляксандр Цвікевіч выношваў ідэю стварэння альтэрнатыўнага Радзе БНР цэнтра эміграцыі. Пра ягоныя планы стала вядома ў савецкім [[Мінск|Менску]]. Кіраўніцтва [[Камуністычная партыя Беларусі (1918)|КП(б)Б]], якое мела на мэце раздрабніць палітычную эміграцыю, уступіла ў кантакт з «групай Цвікевіча» і схіліла яго да роспуску ўрада БНР. Дзеля гэтага была запланаваная [[Другая Усебеларуская канферэнцыя]] ў [[Берлін|Берліне]]. Перад канферэнцыяй Рада Народных Міністраў абвясціла ўрад БНР «''зліквідаваным і спыніўшым сваю дзейнасць''». Такім чынам, Рада Народных Міністраў перастала існаваць. Аднак Пётра Крачэўскі і Васіль Захарка не прызналі правамоцнымі акты Рады Народных Міністраў БНР.

Пасля канферэнцыі ў Берліне старшынёй Рады Народных Міністраў БНР стаў [[Васіль Іванавіч Захарка|Васіль Захарка]]. У 1928—1943 гадах ён спалучаў гэтую пасаду з выкананнем абавязкаў старшыні Рады БНР. З сакавіка 1943 года да сакавіка 1946 года старшынёй Рады БНР і Рады Народных Міністраў БНР быў [[Мікола Абрамчык]]. З 21 чэрвеня 1948 года Рада Народных Міністраў БНР не фарміравалася.

<br />

Версія ад 06:01, 28 ліпеня 2019

Храналогія БНР:

  • 1917