Удзельнік:Andrei Schutt/Чарнавік-12: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Andrei Schutt (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Andrei Schutt (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
[[File:Wingolf Rostock 1904.jpg|300px|thumb|Шаржыртары нямецкай студэнцкай карпарацыі {{нп3|Rostocker Wingolf|„Rostocker Wingolf“|de|Rostocker Wingolf}} (1904).]]
[[File:Wingolf Rostock 1904.jpg|300px|thumb|Шаржыртары нямецкай студэнцкай карпарацыі {{нп3|Rostocker Wingolf|„Rostocker Wingolf“|de|Rostocker Wingolf}} (1904).]]


'''Шаржы''' (''адз. л.'' '''шаржа'''; {{lang-de|Charge}}, {{lang-pl|szarża}}<ref name="Surma">[http://www.surma.org.pl/slownik.html Banda] (Słownik), Poznańska Korporacja Akademicka „Surma“ [dostęp 2019-07-30].</ref>, ад {{lang-fr|la charge}} — цяжар, абавязак) — агульная назва для кіруючых пасад (кіраўніцтва) у {{нп3|Студэнцкія карпарацыі|студэнцкіх карпарацыях|de|Studentenverbindung}}. Такім чынам ужо называлася кіраўніцтва ў {{нп3|Студэнцкія ордэны|студэнцкіх ордэнах|de|Studentenorden}} і {{нп3|Студэнцкія зямляцтвы|гістарычных студэнцкіх зямляцтвах|de|Landsmannschaft (Frühe Neuzeit)}}. Той, хто займае пасаду-шаржу, называецца '''шаржыртарам''' ({{lang-de|Chargierter}})<ref name="Шаржиртер">[http://enc.znanium.com/article/806023 Шаржиртер] // Электронно-библиотечная система ''Znanium.com'' [дата доступа: 30.07.2019].</ref> ці '''шаржаваным'''<ref name="Рыжакова">''Рыжакова С.'' [http://anthropologie.kunstkamera.ru/files/pdf/019online/ryzhakova.pdf Фуксы, коммильтоны, филистры...: некоторые предварительные заметки и материалы о студенческих корпорациях Латвии] // «Антропологический форум» № 19 ONLINE [дата доступа: 30.07.2019].</ref>; пры гэтым абодва тэрміны — «шаржа» ды «шаржыртар» — часта ўжываюцца ў пазначэнні асобы пасадоўцы як адпаведнікі<ref name="Paschke-64">Robert Paschke: ''Studentenhistorisches Lexikon''. SH-Verlag 1999, S. 64.</ref>. Назва запазычана са спецыялізаванай вайсковай мовы, дзе словы: {{lang-de|Charge}}<ref>Вызначэнне тэрміна [https://https://de.wiktionary.org/wiki/Charge «Charge»] ў Wikiwörterbuch.</ref>, {{lang-pl|szarża}}<ref>Вызначэнне тэрміна [https://pl.wiktionary.org/wiki/szarża «Szarża»] ў Wikisłowniku.</ref><ref>[https://sjp.pwn.pl/sjp/szarza;2577030.html Szarża], Słownik języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN SA) [dostęp 2019-07-30].</ref>, [[Беларуская мова|бел.]]: «шаржа»<ref>[http://www.belhistory.eu/wp-content/themes/ah/library/slucky_zbrojny_chyn.pdf Слуцкі збройны чын 1920 г. у дакумэнтах і ўспамінах] / ''Ул. Ляхоўскі'', ''Ул. Міхнюк'', ''А. Гесь''. — 2-ое выд., дапрац. — Мн.: «Энцыклапедыкс», 2006. — С. 126.</ref> ёсць сінонімамі ў сваіх мовах такіх слоў як: «званне», «чын», «ранг», «ступень».
'''Шаржы''' (''адз. л.'' '''шаржа'''; {{lang-de|Charge}}, {{lang-pl|szarża}}<ref name="Surma">[http://www.surma.org.pl/slownik.html Banda] (Słownik), Poznańska Korporacja Akademicka „Surma“ [dostęp 2019-07-30].</ref> ад {{lang-fr|la charge}} — цяжар, абавязак) — агульная назва для кіруючых пасад (кіраўніцтва) у {{нп3|Студэнцкія карпарацыі|студэнцкіх карпарацыях|de|Studentenverbindung}}. Такім чынам ужо называлася кіраўніцтва ў {{нп3|Студэнцкія ордэны|студэнцкіх ордэнах|de|Studentenorden}} і {{нп3|Студэнцкія зямляцтвы|гістарычных студэнцкіх зямляцтвах|de|Landsmannschaft (Frühe Neuzeit)}}. Той, хто займае пасаду-шаржу, называецца '''шаржыртарам''' ({{lang-de|Chargierter}})<ref name="Шаржиртер">[http://enc.znanium.com/article/806023 Шаржиртер] // Электронно-библиотечная система ''Znanium.com'' [дата доступа: 30.07.2019].</ref> ці '''шаржаваным'''<ref name="Рыжакова">''Рыжакова С.'' [http://anthropologie.kunstkamera.ru/files/pdf/019online/ryzhakova.pdf Фуксы, коммильтоны, филистры...: некоторые предварительные заметки и материалы о студенческих корпорациях Латвии] // «Антропологический форум» № 19 ONLINE [дата доступа: 30.07.2019].</ref>; пры гэтым абодва тэрміны — «шаржа» ды «шаржыртар» — у пазначэнні асобы пасадоўцы часта ўжываюцца як адпаведнікі<ref name="Paschke-64">Robert Paschke: ''Studentenhistorisches Lexikon''. SH-Verlag 1999, S. 64.</ref>. Назва запазычана са спецыялізаванай вайсковай мовы, дзе словы: {{lang-de|Charge}}<ref>Вызначэнне тэрміна [https://https://de.wiktionary.org/wiki/Charge «Charge»] ў Wikiwörterbuch.</ref>, {{lang-pl|szarża}}<ref>Вызначэнне тэрміна [https://pl.wiktionary.org/wiki/szarża «Szarża»] ў Wikisłowniku.</ref><ref>[https://sjp.pwn.pl/sjp/szarza;2577030.html Szarża], Słownik języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN SA) [dostęp 2019-07-30].</ref>, [[Беларуская мова|бел.]]: «шаржа»<ref>[http://www.belhistory.eu/wp-content/themes/ah/library/slucky_zbrojny_chyn.pdf Слуцкі збройны чын 1920 г. у дакумэнтах і ўспамінах] / ''Ул. Ляхоўскі'', ''Ул. Міхнюк'', ''А. Гесь''. — 2-ое выд., дапрац. — Мн.: «Энцыклапедыкс», 2006. — С. 126.</ref> ёсць сінонімамі ў сваіх мовах такіх слоў як: «званне», «чын», «ранг», «ступень».

== Разнавіднасць шаржаў ==


[[File:August-Fuhrmann-Berliner-Studenten-um-1912.jpg|300px|thumb|Аўгуст Фурман. «Берлінскія студэнты ў 1912 годзе» (ручны роспіс фота).]]
[[File:August-Fuhrmann-Berliner-Studenten-um-1912.jpg|300px|thumb|Аўгуст Фурман. «Берлінскія студэнты ў 1912 годзе» (ручны роспіс фота).]]

Тыповым складам шаржаў для розных студэнцкіх карпарацый з'яўляецца:

=== {{нп3|Мензура|«Мензурныя»|de|Mensur (Studentenverbindung)}} карпарацыі ===


== Зноскі ==
== Зноскі ==

Версія ад 20:17, 2 жніўня 2019

Шаржыртары нямецкай студэнцкай карпарацыі „Rostocker Wingolf“  (ням.) (1904).

Шаржы (адз. л. шаржа; ням.: Charge, польск.: szarża[1] ад фр.: la charge — цяжар, абавязак) — агульная назва для кіруючых пасад (кіраўніцтва) у студэнцкіх карпарацыях  (ням.). Такім чынам ужо называлася кіраўніцтва ў студэнцкіх ордэнах  (ням.) і гістарычных студэнцкіх зямляцтвах  (ням.). Той, хто займае пасаду-шаржу, называецца шаржыртарам (ням.: Chargierter)[2] ці шаржаваным[3]; пры гэтым абодва тэрміны — «шаржа» ды «шаржыртар» — у пазначэнні асобы пасадоўцы часта ўжываюцца як адпаведнікі[4]. Назва запазычана са спецыялізаванай вайсковай мовы, дзе словы: ням.: Charge[5], польск.: szarża[6][7], бел.: «шаржа»[8] ёсць сінонімамі ў сваіх мовах такіх слоў як: «званне», «чын», «ранг», «ступень».

Разнавіднасць шаржаў

Аўгуст Фурман. «Берлінскія студэнты ў 1912 годзе» (ручны роспіс фота).

Тыповым складам шаржаў для розных студэнцкіх карпарацый з'яўляецца:

«Мензурныя»  (ням.) карпарацыі

Зноскі

  1. Banda (Słownik), Poznańska Korporacja Akademicka „Surma“ [dostęp 2019-07-30].
  2. Шаржиртер // Электронно-библиотечная система Znanium.com [дата доступа: 30.07.2019].
  3. Рыжакова С. Фуксы, коммильтоны, филистры...: некоторые предварительные заметки и материалы о студенческих корпорациях Латвии // «Антропологический форум» № 19 ONLINE [дата доступа: 30.07.2019].
  4. Robert Paschke: Studentenhistorisches Lexikon. SH-Verlag 1999, S. 64.
  5. Вызначэнне тэрміна «Charge» ў Wikiwörterbuch.
  6. Вызначэнне тэрміна «Szarża» ў Wikisłowniku.
  7. Szarża, Słownik języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN SA) [dostęp 2019-07-30].
  8. Слуцкі збройны чын 1920 г. у дакумэнтах і ўспамінах / Ул. Ляхоўскі, Ул. Міхнюк, А. Гесь. — 2-ое выд., дапрац. — Мн.: «Энцыклапедыкс», 2006. — С. 126.