Энергія: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 14:08, 7 верасня 2009

Шаблон:Вызнч (грэч. enérgeia дзейнасць): здольнасць матэрыяльных сістэм выконваць работу пры пераходзе з аднаго стану ў іншы; агульная мера розных форм руху матэрыі.

У фізіцы разглядаюцца розныя віды энергіі: механічная, цеплавая, электрамагнітная, гравітацыйная, ядзерная (атамная). Устаноўлена, што ўсе формы руху матэрыі ўзаемна ператвараюцца адна ў адну, што адпавядае пераходу аднаго віду энергіі ў іншыя. Ад аднаго цела да іншага энергія перадаецца толькі ў форме работы (пры сілавым узаемадзеянні) ці цеплыні (пры цеплаабмене).

Спецыяльная тэорыя адноснасці ўстанаўляе ўніверсальную сувязь паміж энергіяй і масай цела: E=mc², дзе c — хуткасць святла ў вакууме. Квантавая механіка паказвае, што энергія некаторых сістэм (напрыклад, атамаў і малекул) можа прыймаць дыскрэтныя значэнні (рад значэнняў; Гл. таксама карпускулярнае выпрамяненне і карпускулярнае паглынанне энергіі).

Вызначэнне энергіі як фізічнай характарыстыкі матэрыяльнай сістэмы даў У. Томсан (1853). Сам тэрмін упершыню ўжыў Т. Юнг (1807). Важны пачатковы ўклад у развіццё паняцця энергіі зрабілі Б. Румфорд (1798) і С. Карно (1824).

@@ Радок 53: / Радок 53: @@
 [[ja:エネルギー]]
 [[ka:ენერგია]]
+[[kaa:Energiya]]
 [[ko:에너지]]
 [[ku:Wize]]
@@ Радок 63: / Радок 64: @@
 [[lv:Enerģija]]
 [[mk:Енергија]]
-[[ml:ഊര്‍ജം]]
+[[ml:ഊര്‍ജ്ജം]]
 [[mn:Энерги]]
 [[mr:ऊर्जा]]
 [[ms:Tenaga]]
 [[nds:Energie]]
+[[new:ऊर्जा]]
-[[new:चक्ति (तमिल संकिपा)]]
 [[nl:Energie]]
 [[nn:Energi]]
@@ Радок 80: / Радок 81: @@
 [[ru:Энергия]]
 [[sah:Энергия]]
+[[scn:Energìa]]
 [[sh:Energija]]
 [[simple:Energy]]
@@ Радок 91: / Радок 93: @@
 [[tg:Энергия]]
 [[th:พลังงาน]]
+[[tl:Enerhiya]]
 [[tr:Enerji]]
 [[uk:Енергія]]
@@ Радок 96: / Радок 99: @@
 [[vec:Energia]]
 [[vi:Năng lượng]]
+[[war:Enerhiya]]
 [[wo:Kàttan]]
 [[yi:ענערגיע]]