Талін: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 107: Радок 107:
* [[Арва Антонавіч Метс]] ([[1937]]—[[1997]]) — рускі [[паэт]].
* [[Арва Антонавіч Метс]] ([[1937]]—[[1997]]) — рускі [[паэт]].
* [[Ану Кааль]] (нар. [[1940]]) — эстонская спявачка.
* [[Ану Кааль]] (нар. [[1940]]) — эстонская спявачка.
* [[Андрэй Сяргеевіч Батычка]] (нар. [[1985]]) — расійскі [[акцёр]] і рэпер.
* [[Антс Эскала]]
* [[Антс Эскала]]
* [[Эвальд Окас]] ([[1915]]—[[2011]]) — [[мастак]]. Народны мастак СССР (1963). Правадзейны член АМ СССР (1975), [[Герой Сацыялістычнай Працы]] (1985)
* [[Эвальд Окас]] ([[1915]]—[[2011]]) — [[мастак]]. Народны мастак СССР (1963). Правадзейны член АМ СССР (1975), [[Герой Сацыялістычнай Працы]] (1985)

Версія ад 12:32, 23 жніўня 2019

Горад
Талін
эст.: Tallinn
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Каардынаты
Кіраўнік
Заснаваны
невядома
Першая згадка
Ранейшыя назвы
Рэвель, Калывань
Плошча
159,2 км²
Вышыня цэнтра
143 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
450 305 чалавек (2018)
Шчыльнасць
2828 чал./км²
Часавы пояс
Тэлефонны код
+372
Паштовыя індэксы
10111[1]
Аўтамабільны код
A-B
Афіцыйны сайт
Талін на карце Эстоніі
Талін (Эстонія)
Талін
Талін (Эстонія)
Талін
Файл:Tallinn tv tower.jpg
Талінская тэлевежа

Талін (эст.: Tallinn; у 12191917: шведск.: , ням.: Reval) — горад, сталіца Эстоніі. Буйны пасажырскі і грузавы марскі порт у Фінскім заліве Балтыйскага мора, вузел чыгунак і аўтадарог. Міжнародны аэрапорт. Галоўны прамысловы і культурны цэнтр краіны.

Этымалогія

Верагодна, назва «Tallinn(a)» у эстонскай мове паходзіць ад слоў «taani linn» («дацкі град»)[крыніца?] або «tali linn» («зімовы град»)[крыніца?].

Горад быў вядомы ў старажытнарускіх крыніцах пад назвай Калывань (магчыма, ад слова Kalevan; гл. Калеў) або Лядзяш, у скандынаўскіх — Лінданісэ (дацк.: Lyndanisse), Лінда. Пазней скандынавы і немцы звалі яго Рэваль (Reval), магчыма, ад эстонскай назвы мааконда Равала, у рускім ужыванні — Рэвель (афіцыйная назва ў Расійскай імперыі да 1917 года).

Адміністрацыйны падзел

Талін уваходзіць у склад павета Хар'ю, утвараючы гарадскі муніцыпалітэт Талін. У савецкі час горад уключаў чатыры раёны: Калінінскі (былы Копліскі), Ленінскі, Марскі, Кастрычніцкі. Падчас рэформаў мясцовага самакіравання 4 сакавіка 1993 года былі ўтвораны 8 гарадскіх раёнаў (эст.: linnaosad): Кесклін (Цэнтр), Крыстыйне, Ласнамяэ, Мустамяэ, Ныме (да 1940 года асобны горад), Пірыта, Пых'я-Талін (Паўночны Талін) і Хааберсці.

Кожнай раённай ўправай кіруе старэйшына (эст.: linnaosavanem). Ён прызначаецца гарадской управай па паданні мэра пасля кансультацый з адміністрацыйнымі радамі частак горада. Функцыя адміністрацыйных рад — падрыхтоўка рэкамендацый гарадскому ўраду і камісіям муніцыпалітэта з нагоды кіравання раёнамі.

Геаграфія

Талін знаходзіцца ў Паўночнай Еўропе, на паўднёвым беразе Фінскага заліва, у 80 кіламетрах ад Хельсінкі. Самае вялікае возера Таліна — Юлемістэ (плошча 9,6 км²). Гэта галоўная крыніца пітнай вады горада. Возера Харку — другое па велічыні (плошча 1,6 км²). У адрозненне ад шматлікіх вялікіх гарадоў, адзіная значная рака ў Таліне — Пірыта — размешчаная далёка ад цэнтра горада (цяпер гарадскі раён Пірыта). Басейн ракі знаходзіцца пад аховай з-за яго маляўнічасці.

Па тэрыторыі горада праходзіць вапняковы ўступ (Глінт, або Балтыйска-Ладажскі ўступ). Ён выразна прасочваецца на Таампеа і ў Ласнамяэ.

Найвышэйшы пункт Таліна (64 метры над узроўнем мора) знаходзіцца на паўднёвым захадзе горада ў раёне Ныме.

Даўжыня берагавой лініі — 46 кіламетраў. У межах горада яна ўтварае тры вялікіх паўвострава: Коплі, Пальясаары і Какумяэ.

Адукацыя

Памятныя мясціны

Транспарт

Да грамадскага транспарта ў Таліне адносяцца аўтобус, трамвай, тралейбус, прыгарадныя цягнікі і паром. У горадзе дзейнічаюць 72 аўтобусныя маршруты, чатыры маршруты трамвая і чатыры тралейбусныя маршруты.

Вядомыя асобы

Гл. таксама

Літаратура

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (Т. 15).

Спасылкі

Сцяг ЮНЕСКА Сусветная спадчына ЮНЕСКА
  1. https://est.postcodebase.com/node/491