Арляк звычайны: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
дапаўненне |
афармленне |
||
Радок 5: | Радок 5: | ||
| latin = Pteridium aquilinum |
| latin = Pteridium aquilinum |
||
}} |
}} |
||
'''Арля́к звычайны |
'''Арля́к звычайны'''<ref name="Киселевский">{{кніга |
||
|аўтар = [[Анатоль Іванавіч Кісялеўскі|Киселевский А. И.]] |
|||
|частка = |
|||
|загаловак = Латино-русско-белорусский ботанический словарь. |
|||
|арыгінал = |
|||
|спасылка = |
|||
|адказны = |
|||
|выданне = |
|||
|месца = Минск |
|||
|выдавецтва = «Наука и техника» |
|||
|год = 1967 |
|||
|том = |
|||
|старонкі = 106 |
|||
|старонак = 160 |
|||
|серыя = |
|||
|isbn = |
|||
|тыраж = 2350 |
|||
}}</ref>, '''Арляк'''<ref name="Інбелкульт">{{кніга |
|||
|аўтар = |
|аўтар = |
||
|частка = |
|частка = |
Версія ад 09:10, 26 жніўня 2019
Арляк звычайны | |||||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
Pteridium aquilinum | |||||||||||||||||
|
Арля́к звычайны[1], Арляк[2] (Pteridium aquilinum) — від папарацей сямейства гіпалепісавых.
Батанічнае апісанне
Шматгадовая травяністая расліна вышынёю да 1 м. Ад падземнага чорна-бурага карэнішча адыходзіць адзіночнае доўгачаранковае лісце. Пласцінка ліста скурыстая, двочы-тройчыперыстаскладаная, знізу голая або слабаапушаная. Сорусы са спорамі размешчаны ланцужкамі на ніжнім баку ліста, прыкрыты покрывам і загорнутым краем ліста.
Будова карэнішча даволі складаная. Зверху яно пакрыта эпідэрмай. Далей размяшчаецца кара, якая падзелена на ўнутраную і знешнюю. Клеткі знешняй кары выконваюць механічную функцыю. У тканках сцябла праходзяць шматлікія праводзячыя пучкі, якія ўтвараюць стэлу — дыктыястэлу. Праводныя пучкі закрытыя, канцэнтрычныя. Ад кары кожны пучок адмежаваны эндадэрмай. За эндадэрмай — адна-, двухслойны перыцыкл. Далей ідзе флаэма, у цэнтры пучка — ксілема. У цэнтры карэнішча — два ўчасткі механічнай тканкі.
Экалогія
Расце ў хваёвых, ялова-хваёвых, радзей у сухіх шыракалістых лясах. На Беларусі спараносіць у чэрвені, споры выспяваюць у ліпені-жніўні.
Значэнне і выкарыстанне
Лекавая, харчовая (спажываецца маладое лісце), тэхнічная (атрымліваюць паташ, крухмал), расліна. Атрутны для коней і буйной рагатай жывёлы.
Зноскі
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 106. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Беларуская навуковая тэрміналогія: слоўнік лясных тэрмінаў. — Мінск: Інбелкульт, 1926. — Т. Вып. 8. — 80 с. — у крыніцы пад назвай Pteris aquilina
Літаратура
- Зубкевіч Г. І. Арляк // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- Сапегін Л. М. Батаніка. Сістэматыка вышэйшых раслін: вучэбны дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па біялагічных спецыяльнасцях. — Гомель: ГДУ, 2012. — 337 с. ISBN 978-985-439-644-6