Іран (конунг Русіланда): Розніца паміж версіямі

Іран
Іран
	Íron
легендарны князь Смаленска і Полацка
	магчыма V ст.

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Актуальная версія на 00:57, 16 верасня 2019

Іран (стар.-сканд. Íron) — легендарны конунг Смаленска (Smálenzkju), брат конунга Русі (Русіланд), Польшчы (Пуліналанд) і Полацка (Палціскі) Вальдзімара.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Конунг Русі Гертніт перад смерцю падзяліў свае ўладанні паміж трыма сынамі: старэйшы Азантрыкс (Ósantrix) атрымаў Вількіналанд, малодшы Вальдзімар (Valdimarr) усходнюю частку царства — Русіланд (Русь) і Пуліналанд (Польшча), а сын наложніцы Іліас стаў ярлам Грэцыі, у сазе — Grikkland).

У кіраванне Азантрыкса і Вальдзімара адбываецца ўзвышэнне Гуна Атылы, які падпарадкоўвае сабе Гунналанд, якім да гэтага валодаў стары конунг Міліас. Далей Атыла сватаецца да дачкі Азантрыкса — Эрке, але не адразу дамагаецца свайго, таму ідзе вайной на Вількіналанд. У вайне гіне Азантрыкс, а яго дачка Эркана становіцца жонкай Атылы.

Пасля гібелі брата Вальдзімар сам ідзе вайной на Гунаў (Гуналанд) і руйнуе валоданні Атылы, пачынаецца вайна. У гэтых падзеях на баку Атылы ўдзельнічае галоўны герой сагі — Тыдрэк Бернскі. У адной з бітваў апісваецца паядынак Тыдрэка Бернскага з Тыдрэкам, сынам Вальдзімара . Далей Атыла з вялікім войскам пачынае паход на Вальдзімара і спусташае Русь і Польшчу(Русіланд і Пуліналанд). Вырашальныя бітвы адбываюцца каля Полацка (Palteskia), які бярэ сам Атыла, і Смаленска (Smálenzkju), які бярэ Тыдрэк Бернскі. У гэтай вайне Вальдзімар і яго сын гінуць, застаецца толькі смаленскі ярл Іран, брат конунга Вальдзімара. Пасля перамогі Атыла прызначыў Ірана «кіраваць тым царствам, судзіць па земскаму праву і плаціць даніны конунгу Атыле і даваць яму падмогі, калі яму спатрэбіцца» .

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Литература[правіць | правіць зыходнік]

Сага пра Тыдрэка Бернскага
Сагі // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. С. 202.
Текст по изд.: Веселовский А. Н. Русские и вильтины в саге о Тидреке Бернском. // ИОРЯИС. Т. ХШ. Кн.1. СПб., 1906.

@@ Радок 40: / Радок 40: @@
 }}
-'''Іран''' (стар.-сканд. ''Íron'') — легендарны конунг [[Смаленск|Смаленска]] (Smálenzkju), брат конунга Русі(Русіланд), Польшчы(Пуліналанд) і Полацка (Палціскі) [[Вальдзімар|Вальдзімара]].
+'''Іран''' (стар.-сканд. ''Íron'') — легендарны конунг [[Смаленск]]а (Smálenzkju), брат конунга Русі (Русіланд), Польшчы (Пуліналанд) і Полацка (Палціскі) [[Вальдзімар]]а.
 == Біяграфія ==
-Конунг Русі [[Гертніт]] перад смерцю падзяліў свае ўладанні паміж трыма сынамі: старэйшы [[Азантрыкс]] ('' Ósantrix '') атрымаў Вількіналанд, малодшы Вальдзімар ('' Valdimarr '') усходнюю частку царства — Русіланд(Русь) і Пуліналанд(Польшча), а сын наложніцы Іліас стаў ярлам Грэцыі, у сазе — '' Grikkland '').
+Конунг Русі [[Гертніт]] перад смерцю падзяліў свае ўладанні паміж трыма сынамі: старэйшы [[Азантрыкс]] (''Ósantrix'') атрымаў Вількіналанд, малодшы Вальдзімар (''Valdimarr'') усходнюю частку царства — Русіланд (Русь) і Пуліналанд (Польшча), а сын наложніцы Іліас стаў ярлам Грэцыі, у сазе — ''Grikkland'').
-У кіраванне Азантрыкса і Вальдзімара адбываецца ўзвышэнне [[Гуны |Гуна]] [[Атыла | Атылы]], які падпарадкоўвае сабе [[Гуны|Гунналанд]], якім да гэтага валодаў стары конунг Міліас. Далей Атыла сватаецца да дачкі Азантрыкса — Эрке, але не адразу дамагаецца свайго, таму ідзе вайной на Вількіналанд. У вайне гіне Азантрыкс, а яго дачка Эркана становіцца жонкай Атылы.
+У кіраванне Азантрыкса і Вальдзімара адбываецца ўзвышэнне [[Гуны|Гуна]] [[Атыла|Атылы]], які падпарадкоўвае сабе [[Гуны|Гунналанд]], якім да гэтага валодаў стары конунг Міліас. Далей Атыла сватаецца да дачкі Азантрыкса — Эрке, але не адразу дамагаецца свайго, таму ідзе вайной на Вількіналанд. У вайне гіне Азантрыкс, а яго дачка Эркана становіцца жонкай Атылы.
-Пасля гібелі брата Вальдзімар сам ідзе вайной на [[Гуны |Гунаў]] (Гуналанд) і руйнуе валоданні Атылы, пачынаецца вайна. У гэтых падзеях на баку Атылы ўдзельнічае галоўны герой сагі — Тыдрэк Бернскі. У адной з бітваў апісваецца паядынак Тыдрэка Бернскага з Тыдрэкам, сынам Вальдзімара . Далей Атыла з вялікім войскам пачынае паход на Вальдзімара і спусташае Русь і Польшчу(Русіланд і Пуліналанд). Вырашальныя бітвы адбываюцца каля Полацка (Palteskia), які бярэ сам Атыла, і Смаленска (Smálenzkju), які бярэ Тыдрэк Бернскі. У гэтай вайне Вальдзімар і яго сын гінуць, застаецца толькі смаленскі ярл Іран, брат конунга Вальдзімара" . Пасля перамогі Атыла прызначыў Ірана « '' кіраваць тым царствам, судзіць па земскаму праву і плаціць даніны конунгу Атыле і даваць яму падмогі, калі яму спатрэбіцца ''» .
+Пасля гібелі брата Вальдзімар сам ідзе вайной на [[Гуны|Гунаў]] (Гуналанд) і руйнуе валоданні Атылы, пачынаецца вайна. У гэтых падзеях на баку Атылы ўдзельнічае галоўны герой сагі — Тыдрэк Бернскі. У адной з бітваў апісваецца паядынак Тыдрэка Бернскага з Тыдрэкам, сынам Вальдзімара . Далей Атыла з вялікім войскам пачынае паход на Вальдзімара і спусташае Русь і Польшчу(Русіланд і Пуліналанд). Вырашальныя бітвы адбываюцца каля Полацка (Palteskia), які бярэ сам Атыла, і Смаленска (Smálenzkju), які бярэ Тыдрэк Бернскі. У гэтай вайне Вальдзімар і яго сын гінуць, застаецца толькі смаленскі ярл Іран, брат конунга Вальдзімара. Пасля перамогі Атыла прызначыў Ірана «''кіраваць тым царствам, судзіць па земскаму праву і плаціць даніны конунгу Атыле і даваць яму падмогі, калі яму спатрэбіцца''» .
 == Гл. таксама ==
 * {{нп5|Сага пра Тыдрэка Бернскага||ru|Сага о Тидреке Бернском}}
 * [[Полацкае княжанне]]
 == Литература ==
@@ Радок 61: / Радок 59: @@
 * [http://oldrus.livejournal.com/274976.html Текст по изд.: Веселовский А. Н. Русские и вильтины в саге о Тидреке Бернском. // ИОРЯИС. Т. ХШ. Кн.1. СПб., 1906.]
+{{Старажытны Полацк}}
 [[Катэгорыя:Князі полацкія]]
+[[Катэгорыя:Конунгі Гардарыкі]]

Старажытны Полацк
Полацкае княжанне · Балты · Славяне · Банцараўская культура · Гісторыя Полацка · Рака Палата
Археалагічныя культуры Полацкага гарадзішча	Днепра-дзвінская культура (VII ст. да н.э. — IV ст. н.э.) · Банцараўская культура (V—VII ст.) · Культура полацка-смаленскіх доўгіх курганоў (VIII—X ст.)
Легендарныя князі	Вальдзімар · Іран · Веспасій · Палтэс
Падзеі	Аблога Полацка гунамі · Захоп Полацка Фродзі І · Прыход славян
Помнікі старажытнага перыяду	Полацкае гарадзішча · Полацкія курганы