Руска-візантыйская архітэктура: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Вяртанне выдаленага.
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
[[Выява:Russia-Moscow-Cathedral of Christ the Saviour-3.jpg|thumb|250px|[[Храм Хрыста Збавіцеля]] — прыклад руска-візантыйскага стылю]]
[[Выява:Russia-Moscow-Cathedral of Christ the Saviour-3.jpg|thumb|250px|[[Храм Хрыста Збавіцеля]] — прыклад руска-візантыйскага стылю]]
'''Руска-візантыйская архітэктура''' ('''Руска-візантыйскі стыль''') — кірунак у архітэктуры і дэкаратыўна-прыкладным мастацтве ў рамках [[Гістарызм|гістарызму]], заснаваный на інтэрпрэтацыі формаў візантыйскага і старажытнарускага дойлідства<ref name=bigenc>''Печёнкин И. Е.'' [https://bigenc.ru/fine_art/text/3522234 Русско-византийский стиль] // Большая российская энциклопедия. Том 29. Москва, 2015, стр. 76</ref>.
{{redirect|Рускі стыль}}
'''«Руска-візантыйская архітэктура»''', '''псеўдару́скі стыль''' — [[стыль, архітэктура|архітэктурны стыль]] у плыні [[рэстаўратарства, архітэктура|рэстаўратарства]], які існаваў у 2-й палове 19 ст. у [[Расія|Расійскай імперыі]]. Адным з заснавальнікаў стылю лічыцца [[Канстанцін Тон]].


Стыль зарадзіўся ў [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] ў першай палове XIX стагоддзя. Заснавальнікам дадзенага стылю прынята лічыць Канстанціна Тона. Аформіўся ў пачатку 1830-х гадоў як цэласнае кірунак, руска-візантыйскі стыль быў непарыўна звязаны з паняццем народнасці, выказваючы ідэі культурнай самадастатковасці Расіі, а таксама яе палітычнай і канфесійнай пераемнасці ў адносінах да Візантыі<ref name=bigenc/>. У вузкім сэнсе руска-візантыйскім стылем называюць менавіта стыль Канстанціна тоны, распаўсюджаны ў другой траціны XIX стагоддзя, а пазнейшыя пабудовы, больш падобныя на архітэктуру Візантыі, называюць неовизантийским стылем<ref name=problema-stilya>[https://cyberleninka.ru/article/n/problema-stilya-v-sovremennoy-hramovoy-arhitekture-rossii Проблема стиля в современной храмовой архитектуре России — тема научной статьи по строительству и архитектуре читайте бесплатно текст научно-исследовательской работы в электро…]</ref>.
Асноўнымі рысамі стылю былі [[эклектычнасць]] і наследаванне рускаму [[Архітэктура|дойлідству]] [[XVII ст.]] у кампазіцыі і ў вонкавых упрыгожаннях (ляпніна, кераміка, паліва).


== У Беларусі ==
У Беларусі ў гэтым стылі былі збудаваныя многія тагачасныя праваслаўныя цэрквы ([[Баранавічы]], [[Барысаў]], [[Брэст]], [[Гродна]]) і інш. Найбольш удалымі творамі гэтага стылю ў Беларусі лічацца [[Свята-Петра-Паўлаўскі храм-помнік|мемарыяльны храм]] у в. [[Аграгарадок Лясная|Лясной]], прысвечаны 200-годдзю [[бітва пад Лясной, 1708|перамогі рускіх над шведамі]] і [[капліца-склеп Паскевічаў|капліца склепу Паскевічаў]] у Гомелі<ref>Чантурыя, С. 273.</ref>, [[Сабор Святых апосталаў Пятра і Паўла, Мінск|сабор Пятра і Паўла]] ў Мінску, Георгіеўская царква ў [[Горад Чавусы|Чавусах]] і інш. З іншага боку, па прамым указанні царскіх уладаў дзесяткамі будаваліся і горшыя ўзоры гэтага стылю (напр., у [[Полацк]]у, [[Віцебск]]у, [[Барысаў|Барысаве]] і інш.), ацэненыя яшчэ ў савецкія часы як матэрыяльны выраз [[каланіялізм|каланіяльнай]] палітыкі царызму<ref>Кацар, С. 114, 115.</ref>.
У Беларусі ў гэтым стылі былі збудаваныя многія тагачасныя праваслаўныя цэрквы ([[Баранавічы]], [[Барысаў]], [[Брэст]], [[Гродна]]) і інш. Найбольш удалымі творамі гэтага стылю ў Беларусі лічацца [[Свята-Петра-Паўлаўскі храм-помнік|мемарыяльны храм]] у в. [[Аграгарадок Лясная|Лясной]], прысвечаны 200-годдзю [[бітва пад Лясной, 1708|перамогі рускіх над шведамі]] і [[капліца-склеп Паскевічаў|капліца склепу Паскевічаў]] у Гомелі<ref>Чантурыя, С. 273.</ref>, [[Сабор Святых апосталаў Пятра і Паўла, Мінск|сабор Пятра і Паўла]] ў Мінску, Георгіеўская царква ў [[Горад Чавусы|Чавусах]] і інш. З іншага боку, па прамым указанні царскіх уладаў дзесяткамі будаваліся і горшыя ўзоры гэтага стылю (напр., у [[Полацк]]у, [[Віцебск]]у, [[Барысаў|Барысаве]] і інш.), ацэненыя яшчэ ў савецкія часы як матэрыяльны выраз [[каланіялізм|каланіяльнай]] палітыкі царызму<ref>Кацар, С. 114, 115.</ref>.



Версія ад 21:59, 28 верасня 2019

Храм Хрыста Збавіцеля — прыклад руска-візантыйскага стылю

Руска-візантыйская архітэктура (Руска-візантыйскі стыль) — кірунак у архітэктуры і дэкаратыўна-прыкладным мастацтве ў рамках гістарызму, заснаваный на інтэрпрэтацыі формаў візантыйскага і старажытнарускага дойлідства[1].

Стыль зарадзіўся ў Расійскай імперыі ў першай палове XIX стагоддзя. Заснавальнікам дадзенага стылю прынята лічыць Канстанціна Тона. Аформіўся ў пачатку 1830-х гадоў як цэласнае кірунак, руска-візантыйскі стыль быў непарыўна звязаны з паняццем народнасці, выказваючы ідэі культурнай самадастатковасці Расіі, а таксама яе палітычнай і канфесійнай пераемнасці ў адносінах да Візантыі[1]. У вузкім сэнсе руска-візантыйскім стылем называюць менавіта стыль Канстанціна тоны, распаўсюджаны ў другой траціны XIX стагоддзя, а пазнейшыя пабудовы, больш падобныя на архітэктуру Візантыі, называюць неовизантийским стылем[2].

У Беларусі

У Беларусі ў гэтым стылі былі збудаваныя многія тагачасныя праваслаўныя цэрквы (Баранавічы, Барысаў, Брэст, Гродна) і інш. Найбольш удалымі творамі гэтага стылю ў Беларусі лічацца мемарыяльны храм у в. Лясной, прысвечаны 200-годдзю перамогі рускіх над шведамі і капліца склепу Паскевічаў у Гомелі[3], сабор Пятра і Паўла ў Мінску, Георгіеўская царква ў Чавусах і інш. З іншага боку, па прамым указанні царскіх уладаў дзесяткамі будаваліся і горшыя ўзоры гэтага стылю (напр., у Полацку, Віцебску, Барысаве і інш.), ацэненыя яшчэ ў савецкія часы як матэрыяльны выраз каланіяльнай палітыкі царызму[4].

Зноскі

Літаратура

  • У. А. Чантурыя. История архитектуры Белоруссии. — Мн.: Выш. школа, 1977. — 319 с.: ил.
  • М. С. Кацер. Белорусская архитектура. Исторический очерк / Ин-т литературы и искусства АН БССР. — Мн.: Гос. изд-во БССР, 1956. — 119 c.: ил.

Спасылкі