Кейстут: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 18:57, 20 верасня 2009

Шаблон:Вызнч (Кестуть (1342, 1371), Кестутей (1345), Кистютий (1352), Kinstut rex (1356, 1382); ~1297 — 15 жніўня 1382, Крэва), князь троцка-жамойцкі, гарадзенскі (1341-1345), уладар Троцкай паловы ВКЛ (1345-1381), вялікі князь літоўскі (1381-1382).

Кейстут - сын вялікага князя літоўскага Гедыміна. Яшчэ пры жыцці бацькі атрымаў у надзел Жмудзь, Трокі, Гародню і Бярэсце - вузкую і доўгую паласу ўздоўж заходняй мяжы Літоўскага княства, якая прылягала да валодання Тэўтонскага ордэна і Мазовіі. У 1341 - 45 гадах Кейстут прымае ўдзел у ваенных прадпрыемствах братоў; ў 1342 г. заключае ад свайго імя гандлёвы дагавор з Англіяй, па якому англічане атрымалі свабодны ўезд у яго ўладанні. Напор крыжакоў прымусіў літоўскіх князёў прызнаць неабходнасць аднаўлення ўлады вялікага князя і згуртавання ўсіх князёў Гедымінава роду. Першымі прыйшлі да гэтай свядомасці Альгерд і Кейстут, народжаныя ад адной маці, злучаныя паміж сабой вузамі дружбы і якія выдаваліся палітычным тактам і ваеннымі здольнасцямі. У 1345 г. Кейстут, па папярэдняй ўгаворы з братам, заняў Вільню, дзе сядзеў малодшы сын Гедыміна, Яўнут, і запрасіў на вялікае княжанне Альгерда. Насельніцтва не аказала супраціву новаму парадку. З таго часу, да самай смерці Альгерда, браты дзейнічаюць заўсёды салідарна. Альгерд цікавіўся за ўсяго больш адносінамі да Русі і збіраннем пад сваёй уладай рускіх зямель; Кейстут быў цалкам аддадзены інтарэсам карэннай Літвы і Жмудзі. На яго долю выпала ахова заходняй мяжы Літоўскага княства ад націску крыжакоў, і гэтую задачу ён выконваў каля паўстагоддзя з вялікім поспехам. Пастаянная барацьба за родную зямлю, адданасць веры і звычаяў бацькоў зрабілі Кейстута любімым героем літоўскага народа; шлюб яго з жмудзінкай Бірутай яшчэ больш зблізіць яго з насельніцтвам. І нямецкія, і польскія летапісцы гавораць аб Кейстуце, як аб бездакорным рыцары. Пасля смерці Альгерда Кейстут прызнаў вялікім князем яго сына ад другога шлюбу, Ягайла, якога выбраў сабе ў пераемнікі сам памерлы. Дзякуючы бязмежнаму аўтарытэту, якім карыстаўся Кейстут ў Літве і Жмудзі, ён аказаў вялікія паслугі Ягайлу ў барацьбе яго з братамі і даў яму магчымасць зацвердзіцца на вялікакняжацкім троне. Папулярнасць Кейстута стала, аднак, трывожыць Ягайла, і ён склаў супраць Кейстута таемны дагавор з Тэўтонскім ордэнам. Даведаўшыся пра гэта, Кейстут раптам напаў на Вільню, захапіў Ягайла і сам заняў вялікакняжацкі трон (1381); Ягайла атрымаў бацькоўскія землі Крэва і Віцебск. Ягайлу хутка ўдалося вераломна захапіць дзядзьку ў палон; Кейстут быў заключаны ў Крэўскі замак і там задушаны. Цела яго ўрачыста спалілі ў Вільні па язычніцкаму абраду.

Нашчадкі

∞1 NN, магчыма руская княжна

Патрыкей (Patirg),
Войдат,
Бутаўт-Генрык,
- Wezewilte, nobilis satrapa (Waysewist, Waysewilt),

∞2 Бірута,

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-{{вызнч|1=Кейстут Гедзімінавіч}} (''Кестуть'' (1342, 1371), ''Кестутей'' (1345), ''Кистютий'' (1352), ''Kinstut rex'' (1356, 1382); ~[[1297]] — [[15 жніўня]] [[1382]], [[Вёска Крэва|Крэва]]), князь троцка-жамойцкі, гарадзенскі ([[1341]]-[[1345]]), уладар [[Троцкая палова|Троцкай паловы]] [[ВКЛ]] ([[1345]]-[[1381]]), [[вялікія князі літоўскія|вялікі князь літоўскі]] (1381-1382). Сын [[Гедзімін]]а ад другога шлюба, малодшы брат [[Альгерд]]а.
+{{вызнч|1=Кейстут Гедзімінавіч}} (''Кестуть'' (1342, 1371), ''Кестутей'' (1345), ''Кистютий'' (1352), ''Kinstut rex'' (1356, 1382); ~[[1297]] — [[15 жніўня]] [[1382]], [[Вёска Крэва|Крэва]]), князь троцка-жамойцкі, гарадзенскі ([[1341]]-[[1345]]), уладар [[Троцкая палова|Троцкай паловы]] [[ВКЛ]] ([[1345]]-[[1381]]), [[вялікія князі літоўскія|вялікі князь літоўскі]] (1381-1382).
 [[Выява:Kiejstut seal 1379.PNG|left|mini|180px|пячатка Кейстута]]
+Кейстут - сын вялікага князя літоўскага Гедыміна. Яшчэ пры жыцці бацькі атрымаў у надзел Жмудзь, Трокі, Гародню і Бярэсце - вузкую і доўгую паласу ўздоўж заходняй мяжы Літоўскага княства, якая прылягала да валодання Тэўтонскага ордэна і Мазовіі. У 1341 - 45 гадах Кейстут прымае ўдзел у ваенных прадпрыемствах братоў;
-Пасля смерці Гедзіміна ([[зіма]] [[1341]]) і старэйшага брата [[Манівід Гедзімінавіч|Манівіда]] ([[1342]]) знешняе становішча ВКЛ было складным, [[Тэўтонскі ордэн]] рыхтаваў вялікую вайсковую кампанію. Альгерд з Кейстутам былі старэйшыя пасля Нарымонта сярод [[Гедзімінавічы|Гедзімінавічаў]], а ў [[Горад Вільня|Вільні]] сядзеў самы малодшы сын Гедзіміна – [[Яўнут Гедзімінавіч|Яўнут]], малады і няздольны да ўлады. У [[1345]] Альгерд і Кейстут вырашылі ўзяць ўладу — Кейстут з [[Горад Тракай|Трокаў]] з войскам прыйшоў у Вільню і паланіў Яўнута, пасля гэтага паклікаў Альгерда і перадаў яму Вільню як старэйшаму, прызнаючы вярхоўную ўладу брата. Альгерд з Кейстутам падзялілі ВКЛ на "''паловы''", Альгерд быў уладаром у [[Віленская палова|Віленскай палове]] і меў тытул [[вялікі князь|вялікага князя]], Кейстут быў уладаром у [[Троцкая палова|Троцкай палове]] і яму падпарадкоўваліся ўсе родзічы, якія мелі там удзелы. Браты спачатку дамовіліся дзяліць усе зноў здабытыя землі, у [[1352]] Кейстут атрымаў да сваіх уладанняў яшчэ і [[Берасцейская зямля|Берасцейскую зямлю]]. Але пасля, відаць, умовы дагавора паміж братамі змяніліся, Альгерд больш не дзяліўся з Кейстутам далучанымі землямі.
+ў 1342 г. заключае ад свайго імя гандлёвы дагавор з Англіяй, па якому англічане атрымалі свабодны ўезд у яго ўладанні. Напор крыжакоў прымусіў літоўскіх князёў прызнаць неабходнасць аднаўлення ўлады вялікага князя і згуртавання ўсіх князёў Гедымінава роду. Першымі прыйшлі да гэтай свядомасці Альгерд і Кейстут, народжаныя ад адной маці, злучаныя паміж сабой вузамі дружбы і якія выдаваліся палітычным тактам і ваеннымі здольнасцямі. У 1345 г. Кейстут, па папярэдняй ўгаворы з братам, заняў Вільню, дзе сядзеў малодшы сын Гедыміна, Яўнут, і запрасіў на вялікае княжанне Альгерда. Насельніцтва не аказала супраціву новаму парадку. З таго часу, да самай смерці Альгерда, браты дзейнічаюць заўсёды салідарна. Альгерд цікавіўся за ўсяго больш адносінамі да Русі і збіраннем пад сваёй уладай рускіх зямель; Кейстут быў цалкам аддадзены інтарэсам карэннай Літвы і Жмудзі. На яго долю выпала ахова заходняй мяжы Літоўскага княства ад націску крыжакоў, і гэтую задачу ён выконваў каля паўстагоддзя з вялікім поспехам.
+Пастаянная барацьба за родную зямлю, адданасць веры і звычаяў бацькоў зрабілі Кейстута любімым героем літоўскага народа; шлюб яго з жмудзінкай Бірутай яшчэ больш зблізіць яго з насельніцтвам. І нямецкія, і польскія летапісцы гавораць аб Кейстуце, як аб бездакорным рыцары.
+Пасля смерці Альгерда Кейстут прызнаў вялікім князем яго сына ад другога шлюбу, Ягайла, якога выбраў сабе ў пераемнікі сам памерлы. Дзякуючы бязмежнаму аўтарытэту, якім карыстаўся Кейстут ў Літве і Жмудзі, ён аказаў вялікія паслугі Ягайлу ў барацьбе яго з братамі і даў яму магчымасць зацвердзіцца на вялікакняжацкім троне.
+Папулярнасць Кейстута стала, аднак, трывожыць Ягайла, і ён склаў супраць Кейстута таемны дагавор з Тэўтонскім ордэнам. Даведаўшыся пра гэта, Кейстут раптам напаў на Вільню, захапіў Ягайла і сам заняў вялікакняжацкі трон (1381); Ягайла атрымаў бацькоўскія землі Крэва і Віцебск. Ягайлу хутка ўдалося вераломна захапіць дзядзьку ў палон; Кейстут быў заключаны ў Крэўскі замак і там задушаны. Цела яго ўрачыста спалілі ў Вільні па язычніцкаму абраду.
-Пасля смерці Альгерда, яго спадчыннікам быў [[Ягайла]], Кейстут як старэйшы лічыў у сабе больш правоў на вялікакняскі сталец, а Ягайла жадаў захаваць тыя ўмовы, што былі паміж Кейстутам і яго бацькам Альгердам. Ягайла склаў супраць Кейстута змову з Тэўтонскім ордэнам, але яна была выкрытая — Ягайла арыштаваны і зняволены ў [[Горад Полацк|Полацку]], праз нейкі час вызвалены пад абяцанне прызнання вярхоўнай ўлады Кейстута. У хуткім часе Ягайла зноў склаў змову з ордэнам, яму падманам удалася паланіць і спачатку зняволіць Кейстута ў [[Крэўскі замак|Крэўскім замку]], дзе Кейстут быў задушаны.
 == Нашчадкі ==