Воінскі абавязак: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 11:29, 7 красавіка 2020

Вайсковы абавязак — абавязак (павіннасць) мужчын (у некаторых дзяржавах і жанчын) несці ваенную ці нацыянальную (альтэрнатыўную, грамадзянскую) службу.

Таксама гэта мае на ўвазе абавязак ваяваць (у выпадку ваенных дзеянняў) у шэрагах узброеных сіл. З вайсковай абавязкі неабходна выцякае ваенная служба грамадзян падчас вайны. Але ў многіх дзяржавах існуе воінская павіннасць, якая прадугледжвае нясенне службы як у ваенны, так і ў мірны час. Кожная дзяржава мае магчымасць вызначыць узрост прызыву, а таксама іншыя ўмовы, якія вызначаюць якасць і працягласць службы. Вайсковы абавязак ўзыходзіць да старажытнасці і працягваецца ў некаторых дзяржавах да гэтага часу пад рознымі назвамі. Сучасная сістэма амаль поўнага нацыянальнага прызыву-да маладых людзей на службу датуецца Французскай рэвалюцыяй ў 1790-х гадах, дзе яна стала асновай вельмі вялікі і магутнай арміі і флоту. Большасць еўрапейскіх дзяржаў пазней скапіявалі гэтую сістэму для мірнага часу, так што людзі ў пэўным узросце звычайна служаць адзін год — 8 гадоў на сапраўднай службе, а затым пераходзяць у запас (рэзерв) і ў адстаўку.

рэкруцкая сістэма, пры якой з насельніцтва тым ці іншым спосабам набіраецца толькі неабходнае колькасць рэкрутаў, а іншая частка насельніцтва фактычна вызваляецца ад усякай службы.
міліцыйнная сістэма, складае прамую супрацьлегласць рэкруцкай: кожны грамадзянін, здольны насіць зброю, прызнаецца часткай узброеных сіл дзяржавы, залічваецца ў іх і вучыцца вайсковай справе.
кадравая сістэма, найбольш распаўсюджаная ў цяперашні час і якая злучае перавагі першых двух. Сапраўдная служба па прызыву набліжае яе да рэкруцкай сістэмы, а розныя формы запасу і апалчэння — да міліцыйнай.

У Беларусі

У перыяд Кіеўскай Русі аснову княжацкіх узброеных сілаў стваралі невялікія прафесійныя атрады - дружыны, прыкладна з 14ст. па землях Вялікага Княства Літоўскага, распаўсюдзілася паспалітае рушэнне - мабілізацыя ўсіх ваеннаабавязаных краіны (expeditio generalis) або аднаго ці некалькіх ваяводстваў ці паветаў, апалчэнне. З прыходам расейскай улады, уводзіцца рэкруцкі набор, пры якім пэўная частка насельніцтва амаль усё жыццё аддавала службе ў расейскім войску, пазней тэрміны службы былі значна паменшаны. У БССР была ўведзена сістэма набору ў армію на тэрмін да дзьвух год ваеннаабавязанага насельніцтва, гэта сістэма амаль без зменаў захоўваецца і ў сучаснай Беларусі

@@ Радок 6: / Радок 6: @@
 * [[Міліцыя (апалчэнне)|міліцыйнная сістэма]], складае прамую супрацьлегласць рэкруцкай: кожны грамадзянін, здольны насіць зброю, прызнаецца часткай узброеных сіл дзяржавы, залічваецца ў іх і вучыцца [[Ваенная справа|вайсковай справе]].
 * [[кадравая сістэма]], найбольш распаўсюджаная ў цяперашні час і якая злучае перавагі першых двух. [[ваенная служба|Сапраўдная служба]] па прызыву набліжае яе да рэкруцкай сістэмы, а розныя формы запасу і апалчэння — да міліцыйнай.
+<br />
+== У Беларусі ==
+У перыяд Кіеўскай Русі аснову княжацкіх узброеных сілаў стваралі невялікія прафесійныя атрады - [[Дружына|дружыны]], прыкладна з 14ст. па землях [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], распаўсюдзілася [[паспалітае рушэнне]] - мабілізацыя ўсіх ваеннаабавязаных краіны (expeditio generalis) або аднаго ці некалькіх [[Ваяводства|ваяводстваў]] ці [[Павет|паветаў]], апалчэнне. З прыходам расейскай улады, уводзіцца рэкруцкі набор, пры якім пэўная частка насельніцтва амаль усё жыццё аддавала службе ў расейскім войску, пазней тэрміны службы былі значна паменшаны. У [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]] была ўведзена сістэма набору ў армію на тэрмін да дзьвух год ваеннаабавязанага насельніцтва, гэта сістэма амаль без зменаў захоўваецца і ў [[Беларусь|сучаснай Беларусі]]
 [[Катэгорыя:Узброеныя сілы]]
 [[Катэгорыя:Артыкулы са сцвярджэннямі без крыніц больш 14 дзён]]