Легенда аб Палемоне: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{вызнч|1=Легенда аб Палемоне}}: [[легенда]] пра паходжанне [[князі літоўскія|літоўскіх князёў]] ад [[Старажытны Рым|рымскіх]] арыстакратаў. Упершыню выкладзена ў [[летапісны звод|летапісным зводзе]] «''[[Хроніка ВКЛ|Хроніка Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага]]''» (1520-я гг.), паўторана (у варыянтах) [[Міхалон Літвін|Міхалонам Літвіна]]м і інш.
{{вызнч|1=Легенда аб Палемоне}}: [[легенда]] пра паходжанне [[князі літоўскія|літоўскіх князёў]] ад [[Старажытны Рым|рымскіх]] арыстакратаў. Упершыню выкладзена ў [[летапісны звод|летапісным зводзе]] «''[[Хроніка ВКЛ|Хроніка Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага]]''» (1520-я гг.), паўторана (у варыянтах) [[Міхалон Літвін|Міхалонам Літвіна]]м і інш.


Паводле легенды, 500 сем'яў рымскай знаці уцяклі марскім шляхам у [[Жмудзь]] ад жорсткасцяў імператара [[Нерон]]а (версія [[Хроніка ВКЛ|Хронікі ВКЛ]]), альбо ад [[Атыла|Атылы]], які у [[452 год]]зе узяў у асаду [[Аквілея|Аквілею]] (версія [[Хроніка Быхаўца|Хронікі Быхаўца]]). На чале эмігрантаў быў [[радня|родзіч]] Нерона {{сюды|Палемон}}{{вызн2|1=Палемон}}—{{вызн2|1=Публій Лібон}}, а яго сын {{сюды|Кунас}}{{вызн2|1=Кунас}} (эпанім [[Каўнас]]а) заснаваў дынастыю [[князі літоўскія|літоўскіх князёў]], да якой належаў і заснавальнік [[ВКЛ]] [[Міндоўг]]. Сама назва «Літва» у легендзе выводзіцца ад [[лаціна|лацінскага]] слова ''lituus'': «труба, ваенны сігнальны ражок».
Паводле легенды, 500 сем'яў рымскай знаці уцяклі марскім шляхам у [[Жмудзь]] ад жорсткасцяў імператара [[Нерон]]а (версія [[Хроніка ВКЛ|Хронікі ВКЛ]]), альбо ад [[Атыла|Атылы]], які у [[452 год]]зе узяў у аблогу [[Аквілея|Аквілею]] (версія [[Хроніка Быхаўца|Хронікі Быхаўца]]). На чале эмігрантаў быў [[радня|родзіч]] Нерона {{сюды|Палемон}}{{вызн2|1=Палемон}}—{{вызн2|1=Публій Лібон}}, а яго сын {{сюды|Кунас}}{{вызн2|1=Кунас}} (эпанім [[Каўнас]]а) заснаваў дынастыю [[князі літоўскія|літоўскіх князёў]], да якой належаў і заснавальнік [[ВКЛ]] [[Міндоўг]]. Сама назва «Літва» у легендзе выводзіцца ад [[лаціна|лацінскага]] слова ''lituus'': «труба, ваенны сігнальны ражок».


== Ацэнкі ==
== Ацэнкі ==

Версія ад 04:17, 18 лістапада 2009

Шаблон:Вызнч: легенда пра паходжанне літоўскіх князёў ад рымскіх арыстакратаў. Упершыню выкладзена ў летапісным зводзе «Хроніка Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага» (1520-я гг.), паўторана (у варыянтах) Міхалонам Літвінам і інш.

Паводле легенды, 500 сем'яў рымскай знаці уцяклі марскім шляхам у Жмудзь ад жорсткасцяў імператара Нерона (версія Хронікі ВКЛ), альбо ад Атылы, які у 452 годзе узяў у аблогу Аквілею (версія Хронікі Быхаўца). На чале эмігрантаў быў родзіч Нерона Шаблон:Вызн2Шаблон:Вызн2, а яго сын Шаблон:Вызн2 (эпанім Каўнаса) заснаваў дынастыю літоўскіх князёў, да якой належаў і заснавальнік ВКЛ Міндоўг. Сама назва «Літва» у легендзе выводзіцца ад лацінскага слова lituus: «труба, ваенны сігнальны ражок».

Ацэнкі

Навуковае абгрунтаванне непраўдападобнасці легенды было выказана яшчэ М. Улашчыкам. Мяркуецца, што гэтая легенда, як і наогул большасць легенд, мелася служыць новым грамадска-палітычным мэтам літоўскай арыстакратыі, якія аформіліся ў пачатку 16 ст., а таксама сведчыла аб патрэбе этнічнага самавызначэння літоўцаў. Наяўнасць рымскіх продкаў узносіла літоўцаў над іншымі народамі, служыла іх нацыянальнаму гонару. Апроч таго, згодна з легендай літоўцы вялі свой радавод ад каталіцкага Захаду і не мелі нічога супольнага з Усходам (Руссю).[1]

Магчымыя крыніцы

На падставе параўнання тэкстаў выказвалася меркаванне, што адной з літаратурных крыніц легендарнай часткі Хронікі ВКЛ магла паслужыць польская версія рамана «Александрыя»[2].

Зноскі

  1. Белазаровіч, С.52.
  2. Kęstutis Gudmantas. 1510 metų ‘Aleksandrija’ — nežinomas Lietuvos metraščių šaltinis. Archivum Lithuanicum 5, 2003.

Шаблон:Літ