Палацава-паркавы комплекс Святаполк-Чацвярцінскіх (Жалудок)

Славутасць
Палацава-паркавы комплекс Святаполк-Чацвярцінскіх
53°36′03″ пн. ш. 24°57′28″ у. д.
Краіна	Беларусь
Гарадскі пасёлак	Жалудок
Архітэктурны стыль	неабарока
Архітэктар	У. Марконі
Заснавальнік	Л. Святаполк-Чацвярцінскі
Дата пабудовы	1908 год
Будынкі
палац • флігель • млын • кузня • гаспадарчыя пабудовы • парк
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 412Г000627
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Палацава-паркавы комплекс Святаполк-Чацвярцінскіх — помнік сядзібна-паркавай архітэктуры пачатку XX стагоддзя. Створаны князем Л. Святаполк-Чацвярцінскім за 1 км на захад ад г. п. Жалудок Шчучынскага раёна. Уключае мураваны палац, флігель, рэшткі былога млына, кузню і іншыя гаспадарчыя пабудовы, якія аб'яднаныя сеткай узаемна перпендыкулярных алей рэгулярнага парку.

Гісторыя

Стайня ў Жалудку, 1936

Палац пабудаваны ў 1908 годзе ў стылі неабарока паводле праекту архітэктара У. Марконі. Цяпер комплекс належыць ваеннаму ведамству.

Архітэктура

Палац

Дах рызаліта

Манументальны двухпавярховы будынак накрыты мансардавым дахам з авальнымі люкарнамі. Галоўны і дваровы франтальныя фасады вылучаныя ў цэнтры акруглымі і па баках прамавугольнымі рызалітамі, накрытымі самастойнымі шатровымі дахамі з заломамі. Дваровы цэнтральны рызаліт прарэзаны высокімі парабалічнымі аконнымі праёмамі-вітражамі і авальнымі люкарнамі, якія асвятляюць парадную лесвіцу. Рызаліт завершаны балюстрадай і скульптурна-геральдычнай кампазіцыяй з дэкаратыўнымі вазамі. Паміж дваровымі рызалітамі па фронце фасада тэраса з балюстраднай агароджай і цыркульнымі сходамі. Галоўны ўваход вылучаны балконам. У дэкоры фасадаў выкарыстаныя высокія панэлі, фігурныя і спрошчаныя ліштвы, сандрыкі, картушы, гірлянды, рустоўка. У цэнтры будынку размешчаная парадная зала, вестыбюль з лесвіцай. Пад будынкам скляпеністыя сутарэнні.

Флігель

Флігель

Флігель першапачаткова з'яўляўся сядзібай Тызенгаўзаў, папярэдніх уладальнікаў маёнтка. Да пабудовы палаца ў пачатку XX стагоддзя тут жылі Чацвярцінскія, а да іх — Урускія. Вырашаны ў стылі неаготыкі — аднапавярховы, прамавугольны ў плане аб'ёму з круглай у сячэнні шатровай вежай, прыбудаванай да тарцовага фасада. Сцены з бутавага каменю, члянёны стральчатымі аконнымі праёмамі. Галоўны ўваход вырашаны ў выглядзе гатычнага партала.

Цікавыя факты

Арыгінальна было вырашана князем пытанне водазабеспячэння Жалудоцкага палаца. Вада да яго паступала з крыніц у вёсцы Кукіна (прыкладна ў 2-х км ад палаца) самацёкам. Вада дадаткова фільтравалася і падавалася ў рэзервуар на 3-м паверсе будынка з дапамогай помпаў, якія працавалі на сціснутым паветры. Паводле аповедаў старажылаў, сістэма падачы вады была настолькі эканамічнай, што для працы помпаў на працягу месяца дастаткова было 2-х балонаў са сціснутым паветрам.

• 
  Флігель у пач. XX ст.
• 
  Гаспадарчая пабудова
• 
  Кузня

Літаратура

• Архітэктура Беларусі. Энцыклапедычны даведнік. — Мінск, 1993.
• Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, [1984—1988].

Спасылкі

• Палацава-паркавы комплекс Святаполк-Чацвярцінскіх (Жалудок) на сайце Radzima.org
• Палацава-паркавы комплекс Святаполк-Чацвярцінскіх (Жалудок) на сайце Глобус Беларусі (руск.)