Саюз пісьменнікаў Беларусі (2005): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
(удзельнік выдалены)
(выдаленае кароткае апісанне змен)
(удзельнік выдалены)
(выдаленае кароткае апісанне змен)
Радок 32: Радок 32:


== Крытыка ==
== Крытыка ==
Адзіны Саюз пісьменнікаў БССР, які існаваў з 1934 года, быў расколаты ў 2005 годзе па ініцыятыве Мікалая Чаргінца. Праўладны Саюз пісьменнікаў Беларусі быў створаны на ўстаноўчым сходзе 18 лістапада 2005 годзе, але больш за 90 % членаў старога Саюзу не пайшлі за Чаргінцом<ref>{{cite web |url= https://www.svaboda.org/a/1894710.html|title= Навошта ствараецца Саюз пісьменьнікаў Саюзнай дзяржавы? |author= Іна Студзінская|date= 4 снежня 2009 | publisher= [[Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода|Радыё Свабода]]|accessdate=27 лютага 2019}}</ref>. Адной з прычын стварэння СПБ лічыцца спроба ўлады разбурыць незалежны [[Саюз беларускіх пісьменнікаў]], які ўладам не атрымалася падпарадкаваць<ref name="НН">{{cite web |url=https://nashaniva.by/?c=ar&i=113205 |title= Баравікова і Масла выходзяць з лукашэнкаўскага Саюза пісьменнікаў |author=Мікола Бугай |date= 27 ліпеня 2013 | publisher= [[Наша Ніва (1991)|Наша Ніва]]|accessdate=27 лютага 2019|archiveurl= https://web.archive.org/web/20190227071707/https://nashaniva.by/?c=ar&i=113205|archivedate=27 лютага 2019}}</ref>. Пасля стварэнняў праўладнага СПБ, які фінансуецца з дзяржаўнага бюджэту, незалежны Саюз беларускіх пісьменнікаў, па сутнасці, быў абвешчана па-за законам: яго пазбавілі ранейшай фінансавай дзяржпадтрымкі і вымусілі пакінуць [[Дом літаратара]]. Саюзу пісьменнікаў Беларусі былі перададзеныя літаратурныя выданні [[Полымя (часопіс)|«Полымя»]], [[Нёман (часопіс)|«Нёман»]], [[Маладосць (часопіс)|«Маладосць»]], штотыднёвік [[Літаратура і мастацтва (газета)|«Літаратура і мастацтва»]], заснавальнікам якіх быў СБП<ref>{{cite web| author =| date =4 лютага 2010| url =https://news.tut.by/culture/159960.html | title =Саюз беларускіх пісьменнікаў патрабуе спыніць масавы пераслед літаратараў |publisher =[[TUT.BY]]| accessdate = 27 лютага 2019}}</ref>. Пры гэтым тыражы газеты «Літаратура і мастацтва» падчас кіравання Саюзам Мікалаем Чэргінцом зменшыліся амаль у дзесяць разоў<ref>{{cite web| author =[[Міхась Скобла|Скобла М.]]| date =2020-10-16| url = https://www.nv-online.info/2020/10/16/ne-gljadzi-charginec-u-chuzhy-gamanec.html| title =Не глядзі, Чаргінец, у чужы гаманец |publisher =[[Народная Воля]]| accessdate = 2020-10-21 | lang =}}</ref>.
Адзіны Саюз пісьменнікаў БССР, які існаваў з 1934 года, быў расколаты ў 2005 годзе па ініцыятыве Мікалая Чаргінца. Праўладны Саюз пісьменнікаў Беларусі быў створаны на ўстаноўчым сходзе 18 лістапада 2005 года, але больш за 90 % членаў старога Саюза не пайшлі за Чаргінцом<ref>{{cite web |url= https://www.svaboda.org/a/1894710.html|title= Навошта ствараецца Саюз пісьменьнікаў Саюзнай дзяржавы? |author= Іна Студзінская|date= 4 снежня 2009 | publisher= [[Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода|Радыё Свабода]]|accessdate=27 лютага 2019}}</ref>. Адной з прычын стварэння СПБ лічыцца спроба ўлады разбурыць незалежны [[Саюз беларускіх пісьменнікаў]], які ўладам не атрымалася падпарадкаваць<ref name="НН">{{cite web |url=https://nashaniva.by/?c=ar&i=113205 |title= Баравікова і Масла выходзяць з лукашэнкаўскага Саюза пісьменнікаў |author=Мікола Бугай |date= 27 ліпеня 2013 | publisher= [[Наша Ніва (1991)|Наша Ніва]]|accessdate=27 лютага 2019|archiveurl= https://web.archive.org/web/20190227071707/https://nashaniva.by/?c=ar&i=113205|archivedate=27 лютага 2019}}</ref>. Пасля стварэнняў праўладнага СПБ, які фінансуецца з дзяржаўнага бюджэту, незалежны Саюз беларускіх пісьменнікаў, па сутнасці, быў абвешчаны па-за законам: яго пазбавілі ранейшай фінансавай дзяржпадтрымкі і вымусілі пакінуць [[Дом літаратара]]. Саюзу пісьменнікаў Беларусі былі перададзеныя літаратурныя выданні [[Полымя (часопіс)|«Полымя»]], [[Нёман (часопіс)|«Нёман»]], [[Маладосць (часопіс)|«Маладосць»]], штотыднёвік [[Літаратура і мастацтва (газета)|«Літаратура і мастацтва»]], заснавальнікам якіх быў СБП<ref>{{cite web| author =| date =4 лютага 2010| url =https://news.tut.by/culture/159960.html | title =Саюз беларускіх пісьменнікаў патрабуе спыніць масавы пераслед літаратараў |publisher =[[TUT.BY]]| accessdate = 27 лютага 2019}}</ref>. Пры гэтым тыражы газеты «Літаратура і мастацтва» падчас кіравання Саюзам Мікалаем Чаргінцом зменшыліся амаль у дзесяць разоў<ref>{{cite web| author =[[Міхась Скобла|Скобла М.]]| date =2020-10-16| url = https://www.nv-online.info/2020/10/16/ne-gljadzi-charginec-u-chuzhy-gamanec.html| title =Не глядзі, Чаргінец, у чужы гаманец |publisher =[[Народная Воля]]| accessdate = 2020-10-21 | lang =}}</ref>.


Каля 70 % членаў Саюза пісьменнікаў Беларусі з’яўляецца рускамоўнымі, і частка з іх адмоўна ставіцца да беларускамоўнай літаратуры, аддаючу перавагу рускамоўнай. Мікалай Чаргінец, які ўзначальвае СПБ — прынцыпова не гаворыць па-беларуску<ref name="РС">{{cite web |url=https://www.svaboda.org/a/25070311.html |title= Раіса Баравікова: Зь мяне зрабілі «ворага народу» |author= [[Міхась Скобла]]|date= 9 жніўня 2013 | publisher=[[Радыё Свабода]] |accessdate=27 лютага 2019}}</ref>.
Каля 70 % членаў Саюза пісьменнікаў Беларусі з’яўляецца рускамоўнымі, і частка з іх адмоўна ставіцца да беларускамоўнай літаратуры, аддаючы перавагу рускамоўнай. Мікалай Чаргінец, які ўзначальвае СПБ, прынцыпова не гаворыць па-беларуску<ref name="РС">{{cite web |url=https://www.svaboda.org/a/25070311.html |title= Раіса Баравікова: Зь мяне зрабілі «ворага народу» |author= [[Міхась Скобла]]|date= 9 жніўня 2013 | publisher=[[Радыё Свабода]] |accessdate=27 лютага 2019}}</ref>.


Шэраг вядомых беларускіх творцаў пакінулі прыўладны Саюз пісьменнікаў Беларусі. Сярод іх: празаікі [[Андрэй Міхайлавіч Федарэнка|Андрэй Федарэнка]], [[Алесь Наварыч]], [[Валерый Мікалаевіч Гапееў|Валер Гапееў]], [[Анатоль Казлоў]], [[Леанід Кірэевіч Левановіч|Леанід Левановіч]], паэтка [[Раіса Андрэеўна Баравікова|Раіса Баравікова]] і дзіцячая пісьменніца [[Алена Масла]]<ref name="НН" /><ref name="РС" />. Большасць з іх працавалі ў дзяржаўных літаратурных выданнях і выдавецтвах, і ўдзел у СПБ быў для ніх быў умовай захавання працоўнага месца. Па меры сыходу з працы ў дзяржаўных выданнях і холдынгах, яны пакінулі і саюз. Пісьменнікі, якія выйшлі з СПБ, называюць далейшае членства ў Саюзе Чаргінца несумяшчальным са сваімі маральнымі прынцыпамі<ref name="НН" />.
Шэраг вядомых беларускіх творцаў пакінулі прыўладны Саюз пісьменнікаў Беларусі. Сярод іх: празаікі [[Андрэй Міхайлавіч Федарэнка|Андрэй Федарэнка]], [[Алесь Наварыч]], [[Валерый Мікалаевіч Гапееў|Валер Гапееў]], [[Анатоль Казлоў]], [[Леанід Кірэевіч Левановіч|Леанід Левановіч]], паэтка [[Раіса Андрэеўна Баравікова|Раіса Баравікова]] і дзіцячая пісьменніца [[Алена Масла]]<ref name="НН" /><ref name="РС" />. Большасць з іх працавалі ў дзяржаўных літаратурных выданнях і выдавецтвах, і ўдзел у СПБ быў для ніх быў умовай захавання працоўнага месца. Па меры сыходу з працы ў дзяржаўных выданнях і холдынгах, яны пакінулі і саюз. Пісьменнікі, якія выйшлі з СПБ, называюць далейшае членства ў Саюзе Чаргінца несумяшчальным са сваімі маральнымі прынцыпамі<ref name="НН" />.
Радок 49: Радок 49:
{{Грамадскія арганізацыі Беларусі}}
{{Грамадскія арганізацыі Беларусі}}


[[Катэгорыя:Саюз пісьменнікаў Беларусі]]
[[Катэгорыя:Саюз пісьменнікаў Беларусі| ]]

Версія ад 01:26, 2 лістапада 2020

Саюз пісьменнікаў Беларусі
Тып грамадскае аб'яднанне
Год заснавання 2005
Размяшчэнне г. Минск, ул. Фрунзе, 5
Ключавыя фігуры Мікалай Чаргінец
Колькасць членаў 606 (на снежань 2016 года)[1]
Даччыныя арганізацыі Полымя і Літаратура і мастацтва
Вэб-сайт oo-spb.by

Саюз пісьменнікаў Беларусі — творчая арганізацыя беларускіх пісьменнікаў, паэтаў, журналістаў, крытыкаў і іншых дзеячаў літаратуры, якая падтрымліваецца дзеючай уладай. Размяшчаецца ў Доме літаратара па адрасе вуліца Фрунзэ, 5.

Гісторыя стварэння

Дом літаратара

З’явілася ў лістападзе 2005 году, калі некаторыя члены Саюза беларускіх пісьменнікаў выйшлі з яго і ўтварылі новую арганізацыю. Прычынай для выхаду яны назвалі «палітызацыю СБП, яго барацьбу з уладаю, якая суправаджалася шалёнай спекуляцыяй на культуры, праблеме беларускай мовы і г. д., адсутнасць дэмакратычных прынцыпаў»[2].

Структура

На 2016 год колькасць чальцоў Саюза складае звыш за 600 чалавек[3], якія аб’яднаныя ў 6 абласных і Мінскую гарадскую арганізацыі. Старшыня Саюза — Мікалай Чаргінец, намеснікі старшыні — Анатоль Крэйдзіч і Алена Стэльмах. Пры СПБ створаныя секцыі прозы, паэзіі, дзіцячай літаратуры, публіцыстыкі, сатыры і гумару, крытыкі і літаратуразнаўства, драматургіі, перакладу і славянскіх літаратур, краязнаўства, прыгод і фантастыкі [4]. А таксама творчыя клубы, секцыі пры бібліятэках, школах, ВНУ, літаратурная студыя[5]. Сярод чальцоў СПБ ляўрэяты рэспубліканскіх і міжнародных прэмій, у тым ліку Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь, уладальнікі орэнаў і медаляў, дактары і кандыдаты навук[3].

Крытыка

Адзіны Саюз пісьменнікаў БССР, які існаваў з 1934 года, быў расколаты ў 2005 годзе па ініцыятыве Мікалая Чаргінца. Праўладны Саюз пісьменнікаў Беларусі быў створаны на ўстаноўчым сходзе 18 лістапада 2005 года, але больш за 90 % членаў старога Саюза не пайшлі за Чаргінцом[6]. Адной з прычын стварэння СПБ лічыцца спроба ўлады разбурыць незалежны Саюз беларускіх пісьменнікаў, які ўладам не атрымалася падпарадкаваць[7]. Пасля стварэнняў праўладнага СПБ, які фінансуецца з дзяржаўнага бюджэту, незалежны Саюз беларускіх пісьменнікаў, па сутнасці, быў абвешчаны па-за законам: яго пазбавілі ранейшай фінансавай дзяржпадтрымкі і вымусілі пакінуць Дом літаратара. Саюзу пісьменнікаў Беларусі былі перададзеныя літаратурныя выданні «Полымя», «Нёман», «Маладосць», штотыднёвік «Літаратура і мастацтва», заснавальнікам якіх быў СБП[8]. Пры гэтым тыражы газеты «Літаратура і мастацтва» падчас кіравання Саюзам Мікалаем Чаргінцом зменшыліся амаль у дзесяць разоў[9].

Каля 70 % членаў Саюза пісьменнікаў Беларусі з’яўляецца рускамоўнымі, і частка з іх адмоўна ставіцца да беларускамоўнай літаратуры, аддаючы перавагу рускамоўнай. Мікалай Чаргінец, які ўзначальвае СПБ, прынцыпова не гаворыць па-беларуску[10].

Шэраг вядомых беларускіх творцаў пакінулі прыўладны Саюз пісьменнікаў Беларусі. Сярод іх: празаікі Андрэй Федарэнка, Алесь Наварыч, Валер Гапееў, Анатоль Казлоў, Леанід Левановіч, паэтка Раіса Баравікова і дзіцячая пісьменніца Алена Масла[7][10]. Большасць з іх працавалі ў дзяржаўных літаратурных выданнях і выдавецтвах, і ўдзел у СПБ быў для ніх быў умовай захавання працоўнага месца. Па меры сыходу з працы ў дзяржаўных выданнях і холдынгах, яны пакінулі і саюз. Пісьменнікі, якія выйшлі з СПБ, называюць далейшае членства ў Саюзе Чаргінца несумяшчальным са сваімі маральнымі прынцыпамі[7].

Гл. таксама

Зноскі

  1. ↑ Ларыса Цімошык Нашчадкі ды сутворцы. Летапіс пісьменніцкай арганізацыі: удакладніць і працягваць. // Літаратура і мастацтва : газ.. — 2 снежня 2016. — С. 1, 4.
  2. ↑ Баценкова Н. «Мы опоздали на десять лет» // Рэспублiка. — № № 226 (3916). — 2 декабря 2005
  3. ↑ а б Яна Явіч Сустрэнемся, пагаворым... напішам! // Літаратура і мастацтва : газета. — Мн.: РВУ «Звязда», 6 студзеня 2016. — В. 4852. — № 1. — С. 3.
  4. ↑ Структура СПБ
  5. ↑ Союз писателей Беларуси в 2006 году познакомил читателей с творчеством 43 новых поэтов
  6. ↑ Іна Студзінская. Навошта ствараецца Саюз пісьменьнікаў Саюзнай дзяржавы?. Радыё Свабода (4 снежня 2009). Праверана 27 лютага 2019.
  7. ↑ а б в Мікола Бугай. Баравікова і Масла выходзяць з лукашэнкаўскага Саюза пісьменнікаў. Наша Ніва (27 ліпеня 2013). Архівавана з першакрыніцы 27 лютага 2019. Праверана 27 лютага 2019.
  8. ↑ Саюз беларускіх пісьменнікаў патрабуе спыніць масавы пераслед літаратараў. TUT.BY (4 лютага 2010). Праверана 27 лютага 2019.
  9. ↑ Скобла М.. Не глядзі, Чаргінец, у чужы гаманец. Народная Воля (16 кастрычніка 2020). Праверана 21 кастрычніка 2020.
  10. ↑ а б Міхась Скобла. Раіса Баравікова: Зь мяне зрабілі «ворага народу». Радыё Свабода (9 жніўня 2013). Праверана 27 лютага 2019.

Спасылкі

Шаблон:Грамадскія арганізацыі Беларусі

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Саюз_пісьменнікаў_Беларусі_(2005)&oldid=3721201"