Уладзіслаў I Герман: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 10: Радок 10:
| папярэднік = [[Баляслаў II Смелы]]
| папярэднік = [[Баляслаў II Смелы]]
| пераемнік = [[Збігнеў, князь|Збігнеў]] і [[Баляслаў III Крывавусты ]]
| пераемнік = [[Збігнеў, князь|Збігнеў]] і [[Баляслаў III Крывавусты ]]
| дата нараджэння = 1043
| дата нараджэння =
| месца нараджэння = [[Кракаў]], [[Польшча]]
| месца нараджэння =
| дата смерці = 4.06.1102
| дата смерці =
| месца смерці = [[Плоцк]], [[Польшча]]
| месца смерці =
| дынастыя = [[Пясты]]
| дынастыя =
| бацька = [[Казімір I|Казімір I Аднавіцель]]
| бацька =
| маці = [[Марыя Дабранега|Дабранега Кіеўская]]
| маці =
| муж =
| муж =
| мужа =
| мужа =
Радок 23: Радок 23:
}}
}}


'''Уладзіслаў I Герман''' ({{lang-pl|Władysław I Herman}}; [[1043]] — {{ДС|4|6|1102}}) — [[Польшча|польскі]] князь ([[1079]]—[[1102]]), прадстаўнік дынастыі [[Пясты|Пястаў]].
'''Уладзіслаў I Герман''' ({{lang-pl|Władysław I Herman}}; [[1043]] — {{ДС|4|6|1102}}) — [[Польшча|польскі]] князь ([[1079]]—[[1102]]), прадстаўнік дынастыі [[Пясты|Пястаў]].


== Барацьба за сталец ==
== Барацьба за сталец ==
Радок 30: Радок 30:
У адрозненні ад сваіх папярэднікаў Уладзіслаў I не быў моцным і аўтарытарным кіраўніком і поўнасцю падпарадкаваўся дыктату магнатаў. Імкнучыся да мірных адносін з [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыяй]], Уладзіслаў Герман быў гатовы на адмову аб польскай самастойнасці, якая была з цяжкасцю здабыта яго папярэднікам: ён не прыняў каралеўскага тытулу і на працягу ўсяго часу свайго кіравання менаваўся князем Польшчы. У знешняй палітыцы Уладзіслава чакала нядоля: поўным крахам скончыліся походы ў [[Заходняе Памор’е]]. Адначасова ўзмацнілася тэндэнцыя да феадальнай раздробленасці: правінцыяльная шляхта выходзіць з-пад кантроля княжацкай улады, у войнах выкарыстоўваюцца толькі апалчэнне з памежных рэгіёнаў. Сам князь трапіў пад уплыў да аднаго з лідараў польскай знаці, ваеводы [[Сецех (ваявода)|Сецеха]].
У адрозненні ад сваіх папярэднікаў Уладзіслаў I не быў моцным і аўтарытарным кіраўніком і поўнасцю падпарадкаваўся дыктату магнатаў. Імкнучыся да мірных адносін з [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыяй]], Уладзіслаў Герман быў гатовы на адмову аб польскай самастойнасці, якая была з цяжкасцю здабыта яго папярэднікам: ён не прыняў каралеўскага тытулу і на працягу ўсяго часу свайго кіравання менаваўся князем Польшчы. У знешняй палітыцы Уладзіслава чакала нядоля: поўным крахам скончыліся походы ў [[Заходняе Памор’е]]. Адначасова ўзмацнілася тэндэнцыя да феадальнай раздробленасці: правінцыяльная шляхта выходзіць з-пад кантроля княжацкай улады, у войнах выкарыстоўваюцца толькі апалчэнне з памежных рэгіёнаў. Сам князь трапіў пад уплыў да аднаго з лідараў польскай знаці, ваеводы [[Сецех (ваявода)|Сецеха]].


Найбольш сепаратысцкія настроі з'явіліся ў [[Сілезія|Сілезіі]]. Ачольваў мясцовае дваранства старэйшы сын Уладзіслава [[Збігнеў, князь|Збігнеў]]. Абапіраючыся на ваенную дапамогу [[Чэхія|Чэхіі]], Збігнеў захапіў у [[1092]] годзе [[Вроцлаў|Вроцлаў]] і стварыў у Сілезіі паўнезалежнае княства. Ваявода Сецех, які прадстаўляў цэнтральную ўладу, змог у хуткім часе дамовіцца з Чэхіяй і ў [[1096]] годзе разбіць Збігнева. Аднак Уладзіслаў Герман быў вымушаны пайсці на падзел польскай дзяржавы: па дамове [[1097]] года, князь перадаў Збігневу частку [[Вялікая Польшча|Вялікай Польшчы]], а малодшаму сыну [[Баляслаў III Крывавусны|Баляславу]] — Сілезію. Сам Уладзіслаў I застаўся вярхоўным князем, галоўнакамандуючым войскам польскім, кіраўніком знешняй палітыкі і дзяржаўнай адміністрацыі. Але ўжо ў [[1098]] годзе вайна князя са сваімі сынамі аднавілася. Збігнеў і Баляслаў змаглі разбіць войска бацькі і ў [[1099]] годзе прымусілі яго да новага падзела краіны: Збігнеў атрымаў астатнюю частку Вялікай Польшчы, [[Куявія|Куявію]] і [[Серадз]]ка-[[Ленчыца|Ленчыцкія]] землі, а Баляслаў — [[Малая Польшча|Малую Польшчу]] разам з [[Кракаў|Кракавам]]. У выніку пад уладай князя Уладзіслава засталася толькі [[Мазовія]]. Высілкамі братоў таксама быў змешчаны ваявода Сецех — лідар цэнтралісцкай партыі.
Найбольш сепаратысцкія настроі з’явіліся ў [[Сілезія|Сілезіі]]. Ачольваў мясцовае дваранства старэйшы сын Уладзіслава [[Збігнеў, князь|Збігнеў]]. Абапіраючыся на ваенную дапамогу [[Чэхія|Чэхіі]], Збігнеў захапіў у [[1092]] годзе [[Вроцлаў]] і стварыў у Сілезіі паўнезалежнае княства. Ваявода Сецех, які прадстаўляў цэнтральную ўладу, змог у хуткім часе дамовіцца з Чэхіяй і ў [[1096]] годзе разбіць Збігнева. Аднак Уладзіслаў Герман быў вымушаны пайсці на падзел польскай дзяржавы: па дамове [[1097]] года, князь перадаў Збігневу частку [[Вялікая Польшча|Вялікай Польшчы]], а малодшаму сыну [[Баляслаў III Крывавусны|Баляславу]] — Сілезію. Сам Уладзіслаў I застаўся вярхоўным князем, галоўнакамандуючым войскам польскім, кіраўніком знешняй палітыкі і дзяржаўнай адміністрацыі. Але ўжо ў [[1098]] годзе вайна князя са сваімі сынамі аднавілася. Збігнеў і Баляслаў змаглі разбіць войска бацькі і ў [[1099]] годзе прымусілі яго да новага падзела краіны: Збігнеў атрымаў астатнюю частку Вялікай Польшчы, [[Куявія|Куявію]] і [[Серадз]]ка-[[Ленчыца|Ленчыцкія]] землі, а Баляслаў — [[Малая Польшча|Малую Польшчу]] разам з [[Кракаў|Кракавам]]. У выніку пад уладай князя Уладзіслава засталася толькі [[Мазовія]]. Высілкамі братоў таксама быў змешчаны ваявода Сецех — лідар цэнтралісцкай партыі.


{{start box}}
{{start box}}
Радок 47: Радок 47:


{{Каралі Польшчы}}
{{Каралі Польшчы}}
{{Wikidata/Ancestors}}

{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1043 годзе]]
[[Катэгорыя:Дынастыя Пястаў]]
[[Катэгорыя:Дынастыя Пястаў]]
[[Катэгорыя:Памерлі 4 чэрвеня]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1102 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Мазавецкім ваяводстве]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Кракаве]]
[[Катэгорыя:Князі польскія]]
[[Катэгорыя:Князі польскія]]

Версія ад 23:45, 14 снежня 2020

Уладзіслаў I Герман
Władysław I Herman
Князь Польшчы
1079 — 1102
Папярэднік Баляслаў II Смелы
Пераемнік Збігнеў і Баляслаў III Крывавусты

Нараджэнне 1043
Смерць 4 чэрвеня 1102
Месца пахавання
Род Пясты
Бацька Казімір I Аднавіцель
Маці Дабранега Уладзіміраўна
Жонка каля Юдзіта Ураціслаўна[2] і каля Юдыт Нямецкая[d][2]
Дзеці гл. у тэксце
Дзейнасць палітык
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера палітыка[1] і урад[1]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уладзіслаў I Герман (польск.: Władysław I Herman; 1043 — 4 чэрвеня 1102) — польскі князь (10791102), прадстаўнік дынастыі Пястаў.

Барацьба за сталец

Уладзіслаў I Герман быў сынам князя Польшчы Казіміра I Аднавіцеля і Дабранегі, дачкі Уладзіміра I, вялікага князя кіеўскага. У 1079 годзе ачольваў мяцеж буйной арыстакратыі супраць свайго старэйшага брата, караля Польшчы Баляслава II Смелага. Уладзіслаў дамогся змены ўлады і заняў польскі сталец.

У адрозненні ад сваіх папярэднікаў Уладзіслаў I не быў моцным і аўтарытарным кіраўніком і поўнасцю падпарадкаваўся дыктату магнатаў. Імкнучыся да мірных адносін з Свяшчэннай Рымскай імперыяй, Уладзіслаў Герман быў гатовы на адмову аб польскай самастойнасці, якая была з цяжкасцю здабыта яго папярэднікам: ён не прыняў каралеўскага тытулу і на працягу ўсяго часу свайго кіравання менаваўся князем Польшчы. У знешняй палітыцы Уладзіслава чакала нядоля: поўным крахам скончыліся походы ў Заходняе Памор’е. Адначасова ўзмацнілася тэндэнцыя да феадальнай раздробленасці: правінцыяльная шляхта выходзіць з-пад кантроля княжацкай улады, у войнах выкарыстоўваюцца толькі апалчэнне з памежных рэгіёнаў. Сам князь трапіў пад уплыў да аднаго з лідараў польскай знаці, ваеводы Сецеха.

Найбольш сепаратысцкія настроі з’явіліся ў Сілезіі. Ачольваў мясцовае дваранства старэйшы сын Уладзіслава Збігнеў. Абапіраючыся на ваенную дапамогу Чэхіі, Збігнеў захапіў у 1092 годзе Вроцлаў і стварыў у Сілезіі паўнезалежнае княства. Ваявода Сецех, які прадстаўляў цэнтральную ўладу, змог у хуткім часе дамовіцца з Чэхіяй і ў 1096 годзе разбіць Збігнева. Аднак Уладзіслаў Герман быў вымушаны пайсці на падзел польскай дзяржавы: па дамове 1097 года, князь перадаў Збігневу частку Вялікай Польшчы, а малодшаму сыну Баляславу — Сілезію. Сам Уладзіслаў I застаўся вярхоўным князем, галоўнакамандуючым войскам польскім, кіраўніком знешняй палітыкі і дзяржаўнай адміністрацыі. Але ўжо ў 1098 годзе вайна князя са сваімі сынамі аднавілася. Збігнеў і Баляслаў змаглі разбіць войска бацькі і ў 1099 годзе прымусілі яго да новага падзела краіны: Збігнеў атрымаў астатнюю частку Вялікай Польшчы, Куявію і Серадзка-Ленчыцкія землі, а Баляслаў — Малую Польшчу разам з Кракавам. У выніку пад уладай князя Уладзіслава засталася толькі Мазовія. Высілкамі братоў таксама быў змешчаны ваявода Сецех — лідар цэнтралісцкай партыі.

Зноскі

  1. а б в г Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  2. а б (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

Спасылкі