Першая сусветная вайна: Розніца паміж версіямі

НапрыканцыПад канец [[19 стагоддзе|19 ст.]] узнікла новая сацыяльная і філасофская дактрына, якая атрымала назву «[[Сацыяльны дарвінізм]]». Паводле гэтай тэорыі, усе нацыі, народы і этнічныя групы павінны былі весці канкурэнцыю за сусветнае лідарства. Будавалася гэтая тэорыя на думках [[Чарльз Роберт Дарвін|Дарвіна]], а менавіта на біялагічнай [[Эвалюцыя|эвалюцыі]] і міжвідавай канкурэнцыі, што разумелася як «выжыванне найбольш прыстасаваных». Такая ідэалогія выдатна спалучалася з імперскай палітыкай, якую праводзілі еўрапейскія дзяржавы. Апраўданая жорсткая «бітва за выжыванне» паміж краінамі, вымушала мацнейшых «з’ядаць» слабейшых, што пазней, у міжваенны перыяд, дало пачатак [[Нацыянал-сацыялізм|нацыскаму]] [[расізм]]у. Сацыяльны дарвінізм таксама служыў апраўданнем каланізацыі ў Азіі і Афрыцы.

Першую перамогу войскі ЗША атрымалі каля Кантыньі. Цягам лета ў Францыю прыбывалі 300 000 вайскоўцаў штомесячна і напрыканцыпад канец лістапада гэтая лічба перавысіла 2 000 000 чалавек. Павелічэнне прысутнасці амерыканцаў на полі бою ў значнай ступені перашкодзіла немцам хутка перагрупаваць свае сілы.

У маі 1915 года нямецкае камандаванне ўзяло на сябе кіраванне ўсходнім фронтам, вылучыўшы дадатковыя часткі для запаўнення прагалаў у аўстрыйскай арміі. 2 мая пачалося [[Горліцкі прарыў|Горліцкае наступленне]]. Удар атрымаўся сакрушальным, немцы здолелі прарваць умацаванні і трапілі ўглыб тэрыторыі, захапіўшы [[Горад Пшэмысль|Пшэмышль]] і Львоў. Пасля грубых памылак рускага камандавання, расійскі фронт на поўдні быў амаль знішчаны, узнікла пагроза страты польскіх земляў. 5 жніўня немцы занялі [[Варшава|Варшаву]], а напрыканцыпад канец лета крэпасці, [[Модлінская крэпасць|Модлін]], [[Брэсцкая крэпасць|Брэсцкую]], [[Асавецкая крэпасць|Асавецкую]], крэпасці ў Коўна і Вільне. У верасні, новаўтвораная нямецкая [[12-я армія (Германская імперыя)|12 армія]], пад камандаваннем генерала [[Макс фон Гальвіц|Макса фон Гальвіца]] [[Віленская аперацыя|атакавала]] [[Курляндыя|Курляндыю]], рухаючыся ў кірунку Рыгі. Аднак на канец верасня руская армія ачуняць і стварыла новую лінію ўмацаванняў. Неўзабаве пасля гэтых падзей, цар Мікалай II асабіста ўзначаліў кіраўніцтва імпаретарскім войскам, што ў далейшым выклікала блытаніцу.

НапрыканцыПад канец 1915 года лінія фронту ішла ад Рыжскага заліва, праз Баранавічы, Цярнопаль, Каменец-Падольскі, землі Польшчы, Літвы, Латвіі, Заходняй Беларусі і Украіны. Амаль 2 мільёны рускіх салдат загінулі, страты Аўстрыі і Германіі склалі 1 000 000 вайскоўцаў. Пасля поспехаў Германіі і Аўстрыі на усходнім фронце, на бок Цэнтральных дзяржаў перайшлі Балгарыя і [[Асманская імперыя|Турцыя]]. Спроба ўтварэння калідору для зносін паміж Антантай з Расіяй праз [[Дарданэлы]] скончылася няўдачай: аперацыя брытанскіх і аўстралійскіх дэсантных войск у [[Дарданэльская аперацыя|бітве пад Галіполі]] пацярпела фіяска.