Дацэнт: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
дрНяма тлумачэння праўкі |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Дацэнт''' (ад {{lang-la|docens, docentis}} "навучальны"; {{lang-en|Docent}}) - навуковае званне і пасада ў |
'''Дацэнт''' (ад {{lang-la|docens, docentis}} "навучальны"; {{lang-en|Docent}}) - навуковае званне і пасада ў [[Вышэйшая навучальная ўстанова|вышэйшых навучальных установах]] многіх краін свету. У [[Беларусь|беларускай]] сістэме акадэмічнай іерархіі знаходзяцца ніжэй [[прафесар]]а і вышэй старэйшага выкладчыка. |
||
Званне дацэнта прысвойваюцца [[Вышэйшая атэстацыйная камісія Рэспублікі Беларусь|Вышэйшай атэстацыйнай камісіяй Рэспублікі Беларусь]]. |
|||
* Вучонае званне дацэнта прысвойваецца вучоным саветам ВНУ (навуковай установы), сцвярджаецца Міністэрствам адукацыі: |
|||
** Вучонае званне дацэнта па кафедры прысвойваецца выкладчыкам ВНУ, прапрацаваў не менш як 1 год на пасадзе дацэнта, якія маюць навукова-педагагічны стаж не менш за 5 гадоў, вучэбна-метадычныя дапаможнікі і навуковыя працы. |
|||
** Вучонае званне дацэнта па спецыяльнасці прысвойваецца навуковым работнікам (прыраўнянае да існаваўшага раней навукоўцу звання "старэйшы навуковы супрацоўнік"). |
|||
** На пасаду дацэнта прызначаюцца выкладчыкі (як правіла, якія маюць вучоную ступень "кандыдат навук") пасля выбрання на вучоным савеце факультэта або ВНУ. |
|||
Саіскальнік звання павінен працаваць бесперапынна не менш аднаго года ва ўстанове вышэйшай адукацыі, якая прадстаўляе яго да вучонага звання, а ў выпадку сумяшчальніцтва - двух семестраў запар або двух семестраў, раздзеленых не больш чым адным семестрам на пасадах рэктара, прарэктара, вучонага сакратара, дэкана і яго намесніка, загадчыка кафедры, начальніка вучэбнай часткі, прафесара, дацэнта і інш. |
|||
У [[Расійская Федэрацыя|Расійскай Федэрацыі]] з [[1992]]г. званне дацэнт выкладчыкам ВНУ, [[інстытут]]аў павышэння кваліфікацыі прысвойваецца рашэннем Атэстацыйнай калегіі Дзяржаўнага камітэта Расійскай Федэрацыі па вышэйшай адукацыі. |
|||
У Расіі ў пачатку 1990-х гг. налічвалася окала 250 тысяч дацэнтаў. Аналагічная сістэма ёсць і ў [[Беларусь|Беларусі]], ў [[Украіна|Украіне]]. |
|||
Вучонае званне дацэнта прысвойваецца асобам, якія маюць вучоныя ступені доктара або кандыдата навук, якія ажыццяўляюць (у тым ліку па сумяшчальніцтве) навукова-педагагічную дзейнасць і: |
|||
У [[ЗША]] пасады дацэнта прыкладна, адпавядае пасадзе "associate professor" (Assoc. Prof.), у [[Францыя|Францыі]] - "maître de conférences". |
|||
* маюць стаж навукова-педагагічнай работы ва ўстановах вышэйшай адукацыі не менш двух гадоў для асоб з вучонай ступенню доктара навук і не менш чатырох гадоў - кандыдата навук; |
|||
* праводзяць на высокім навукова-метадычным узроўні навучальныя заняткі; |
|||
* маюць за апошнія тры гады не менш за тры апублікаваных артыкулаў у навуковых выданнях, уключаных у пералік выданняў ВАК РБ, або ў замежных навуковых выданнях (акрамя тэзісаў і матэрыялаў канферэнцый, артыкулаў у энцыклапедыях, слоўніках і даведніках) і інш. |
|||
У заходняй сістэме навуковых званняў пасадзе дацэнта прыкладна адпавядае пасада [[Асацыяваны прафесар|асацыяванага прафесара]]. |
|||
{{зноскі}} |
{{зноскі}} |
Версія ад 20:04, 2 мая 2021
Дацэнт (ад лац.: docens, docentis "навучальны"; англ.: Docent) - навуковае званне і пасада ў вышэйшых навучальных установах многіх краін свету. У беларускай сістэме акадэмічнай іерархіі знаходзяцца ніжэй прафесара і вышэй старэйшага выкладчыка.
Званне дацэнта прысвойваюцца Вышэйшай атэстацыйнай камісіяй Рэспублікі Беларусь.
Саіскальнік звання павінен працаваць бесперапынна не менш аднаго года ва ўстанове вышэйшай адукацыі, якая прадстаўляе яго да вучонага звання, а ў выпадку сумяшчальніцтва - двух семестраў запар або двух семестраў, раздзеленых не больш чым адным семестрам на пасадах рэктара, прарэктара, вучонага сакратара, дэкана і яго намесніка, загадчыка кафедры, начальніка вучэбнай часткі, прафесара, дацэнта і інш.
Вучонае званне дацэнта прысвойваецца асобам, якія маюць вучоныя ступені доктара або кандыдата навук, якія ажыццяўляюць (у тым ліку па сумяшчальніцтве) навукова-педагагічную дзейнасць і:
- маюць стаж навукова-педагагічнай работы ва ўстановах вышэйшай адукацыі не менш двух гадоў для асоб з вучонай ступенню доктара навук і не менш чатырох гадоў - кандыдата навук;
- праводзяць на высокім навукова-метадычным узроўні навучальныя заняткі;
- маюць за апошнія тры гады не менш за тры апублікаваных артыкулаў у навуковых выданнях, уключаных у пералік выданняў ВАК РБ, або ў замежных навуковых выданнях (акрамя тэзісаў і матэрыялаў канферэнцый, артыкулаў у энцыклапедыях, слоўніках і даведніках) і інш.
У заходняй сістэме навуковых званняў пасадзе дацэнта прыкладна адпавядае пасада асацыяванага прафесара.
Зноскі
- за ред. академіка АН УРСР О. С. Мельничука, "Словник іншомовних слів", м. Київ, 1985 р., с. 275;
- "Современный толковый словарь русского языка", Ридерз Дайджест, г. Москва, 2004 г. ISBN 5-89355-108-7, с. 174;
- Вышэйшая атэстацыйная камісія Рэспублікі Беларусь;
- "Большой энциклопедический словарь", 2000 г.;
- "Большая энциклопедия Кирилла и Мефодия" 2005 г.;
- en:Docent