Рыгор Савіч Скаварада

Рыгор Савіч Скаварада
укр.: Григорій Савич Сковорода
Дата нараджэння	22 лістапада (3 снежня) 1722 ці 3 снежня 1722(1722-12-03)
Месца нараджэння	Чарнухі, Lubny Regiment[d], Гетманшчына
Дата смерці	9 лістапада 1794(1794-11-09) (71 год)
Месца смерці	Skovorodynivka[d], Золачаўскі павет[d], Харкаўскае намесніцтва[d], Расійская імперыя
Месца пахавання	Skovorodynivka[d]
Род дзейнасці	філосаф, пісьменнік, кампазітар, паэт, перакладчык
Навуковая сфера	паэзія, літаратура, філасофія, lyricism[d] і байка
Альма-матар	Кіева-Магілянская акадэмія
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Рыго́р Са́віч Скаварада́ (укр.: Григорій Савич Сковорода, руск.: Григорий Савич Сковорода; 22 лістапада (3 снежня) 1722, Чарнухі, Любенскі полк — 29 красавіка (9 лістапада) 1794, Іванаўка, Харкаўская губерня) — ўкраінскі асветнік-гуманіст, філосаф і паэт.

Рыгор Скаварада прыходзіцца стрыечным прадзедам іншаму рускаму філосафу Уладзіміру Салаўёву.

Жыццё і дзейнасць

Нарадзіўся 22 лістапада (3 снежня) 1722 года ў ваколіцах Палтавы ў сяле Чарнухі Лубенскага палка, які ўваходзіў у рысу Кіеўскай губерні. Адукацыю атрымаў у Кіеўскай акадэміі. З-за праследаванняў свецкіх і духоўных улад з 1769 года Рыгор Скаварада па большай частцы вёў жыццё вандроўнага філосафа-багаслова, блукаючы па Маларосіі, Прыазоўі, па Слабадской, Варонежскай, Арлоўскай і Курскай губернях. Вядомы сваімі асветніцка-этычнымі ідэямі, заснаванымі на ўслаўленні працоўнага народа, крытыцы сацыяльнай няроўнасці. Лічыў, што шчасце чалавека заключаецца ў працы, якая адпавядае яго прыродным схільнасцям. У педагагічных поглядах знайшлі адлюстраванне гуманізм, дэмакратызм, любоў да радзімы і народа. Перакладаў творы Гарацыя, Вергілія, Авідзія, Плутарха, Цыцэрона, новалацінскіх паэтаў. У паэтычных зборніках «Сад божых песень», «Байкі харкаўскія» (30 баек) асуджаў тагачасную сацыяльную сістэму, апяваў свабоду, прыгажосць роднай прыроды, сцвярджаў высокія маральныя пачаткі ў чалавеку. Лічыў, што чалавек і свет — гэта дзве бездані: «Ён у табе, а ты ў ім». Распрацоўваючы тэмы гуманістычнай псіхалогіі, аддаваў перавагу чалавечаму інтэлекту, яго магчымасцям удасканальваць індывідуальнае і грамадскае жыццё («Наркіс. Разглагол пра тое: пазнай сябе», да 1767; «Сімфонія, названая кніга Асхань, пра пазнанне самога сябе», 1767; «Размова пяці пра ісціннае шчасце ў жыцці», 1773—1774 і інш.).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• Чалавек і грамадства: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1998. ISBN 985-11-0108-7

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Рыгор Савіч Скаварада
• Григорій Сковорода. Кантата "Сад Божественних Пісень" (укр.)
• Рыгор Скаварада. Сачыненні (руск.) (укр.)
• Старонка Рыгора Скаварады на Міжнародным культурным партале Эксперымент. Біяграфія, артыкулы, творы (руск.) (укр.)