Афрыканскі нацыянальны кангрэс: Розніца паміж версіямі

Афрыканскі нацыянальны кангрэс
Афрыканскі нацыянальны кангрэс
	African National Congress
	Выява лагатыпа
Лідар	Джэйкаб Зуму
Заснавальнік	John Langalibalele Dube[d]
Дата заснавання	8 студзеня 1912
Штаб-кватэра	Яганэсбург
Краіна	ПАР;
Ідэалогія	левы нацыяналізм, сацыял-дэмакратыя, дэмакратычны сацыялізм
Інтэрнацыянал	Сацыялістычны Інтэрнацыянал,; Прагрэсіўны альянс
Саюзнікі і блокі	Кангрэс паўднёваафрыканскіх прафсаюзаў,; Паўднёва-Афрыканская камуністычная партыя
Колькасць членаў	896 000
Сайт	anc.org.za
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 20:04, 13 чэрвеня 2021

Афрыканскі нацыянальны кангрэс (АНК, англ.: African National Congress) — найстарэйшая палітычная арганізацыя афрыканскага насельніцтва ПАР, з 1994 года — кіруючая партыя (у саюзе з Кангрэсам паўднёваафрыканскіх прафсаюзаў (COSATU) і Паўднёва-Афрыканскай камуністычнай партыяй).

Заснавана ў 1912 годзе, у 1960—1990 гадах нелегальная. Абвяшчала сваёй мэтай ліквідацыю рэжыму апартэіду, барацьбу за дэмакратычную перабудову грамадства. Прэзідэнт АНК — Джэйкаб Зуму, які змяніў у 2007 годзе Таба Мбекі. Уваходзіць у Сацыялістычны Інтэрнацыянал, вызначае сябе як «дысцыплінаваная левая сіла»^[1].

Сярод заснавальнікаў — вядомы зулускі грамадскі дзеяч і пісьменнік Джон Лангалібалеле Дубэ і публіцыст-тсвана Сол Плаакі. У эпоху апартэіду меў створанае ў 1961 годзе і ўзначаленае Роні Касрылсам баявое крыло «Умконта вэ сізвэ» (зулу: Umkhonto wesiZwe «Дзіда нацыі»). Прэзідэнт з 1985 года — Олівер Тамба, з 1991 да 1997 года — Нэльсан Мандэла.

Арганізацыя з 1960-х гадоў падтрымлівалася СССР. Ва ўніверсітэтах і тэхнікумах СССР вучыліся сотні актывістаў АНК. У савецкіх ваенных вучылішчах і ў лагерах у Анголе пад кіраўніцтвам савецкіх інструктараў атрымлівалі падрыхтоўку каля дзвюх тысяч байцоў ваеннага крыла АНК «Умконта вэ сізвэ». Яму пастаўлялася савецкая зброя^[2]. Баявікі арганізацыі праходзілі навучанне ў СССР у 165-м навучальным цэнтры па падрыхтоўцы замежных ваеннаслужачых.^[3]. ЗША выключылі АНК і яго членаў са спісу «тэрарыстаў» толькі ў 2008 годзе, да 90-годдзя Нэльсана Мандэлы^[4].

У верасні 1989 года прэзідэнтам краіны выбраны Фрэдэрык дэ Клерк, які распачаў актыўныя дзеянні па ліквідацыі сістэмы апартэіду (белае насельніцтва павінна было адмовіцца ад свайго пануючага становішча). Быў вызвалены лідар АНК Нэльсан Мандэла, і ў 1994 годзе прайшлі першыя дэмакратычныя выбары, перамогу на якіх атрымаў Афрыканскі нацыянальны кангрэс. На выбарах 2004 года АНК атрымаў 69,6 % галасоў і 279 месцаў у Палаце прадстаўнікоў (канстытуцыйная большасць).

У 2008 годзе частка членаў партыі адлучылася ад АНК і стварыла новую партыю — COPE (Congress of the People — Народны кангрэс). Партыя ўпершыню прыняла ўдзел у парламенцкіх выбарах у красавіку 2009 года.^[5]

Зноскі

↑ ANC Party Declaration 51 (нявызн.). the African National Congress. Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2013. Праверана 26 ліпеня 2012.
↑ В.ТЕТЕКИН.ОРДЕН СПОДВИЖНИКОВ
↑ Дзмітрый Зубараў. Курсанты для барацьбы за сацыялізм ва ўсім свеце
↑ Mandela taken off US terror list, BBC News, 1 July 2008
↑ Abtrunnige fordern den ANC heraus Wiener Zeitng 20.04.2009 (ням.)

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Афрыканскі нацыянальны кангрэс

[1] ANC Party Declaration 51 (нявызн.). the African National Congress. Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2013. Праверана 26 ліпеня 2012.

[2] В.ТЕТЕКИН.ОРДЕН СПОДВИЖНИКОВ

[3] Дзмітрый Зубараў. Курсанты для барацьбы за сацыялізм ва ўсім свеце

[4] Mandela taken off US terror list, BBC News, 1 July 2008

[5] Abtrunnige fordern den ANC heraus Wiener Zeitng 20.04.2009 (ням.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Радок 21: / Радок 21: @@
 '''Афрыканскі нацыянальны кангрэс''' (АНК, {{lang-en|African National Congress}}) — найстарэйшая палітычная арганізацыя афрыканскага насельніцтва [[Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка|ПАР]], з [[1994]] года — кіруючая партыя (у саюзе з [[Кангрэс паўднёваафрыканскіх прафсаюзаў|Кангрэсам паўднёваафрыканскіх прафсаюзаў]] (COSATU) і [[Паўднёва-Афрыканская камуністычная партыя|Паўднёва-Афрыканскай камуністычнай партыяй]]).
-Заснавана ў 1912, у 1960—1990 гг. нелегальная. Абвяшчала сваёй мэтай ліквідацыю рэжыму [[апартэід]]у, барацьбу за дэмакратычную перабудову грамадства. Прэзідэнт АНК — [[Джэйкаб Зуму]], які змяніў у [[2007]] годзе [[Таба Мбекі]]. Уваходзіць у [[Сацыялістычны Інтэрнацыянал]], вызначае сябе як «дысцыплінаваная левая сіла»<ref>{{cite web
+Заснавана ў 1912 годзе, у 1960—1990 гадах нелегальная. Абвяшчала сваёй мэтай ліквідацыю рэжыму [[апартэід]]у, барацьбу за дэмакратычную перабудову грамадства. Прэзідэнт АНК — [[Джэйкаб Зума|Джэйкаб Зуму]], які змяніў у [[2007]] годзе [[Таба Мбекі]]. Уваходзіць у [[Сацыялістычны інтэрнацыянал|Сацыялістычны Інтэрнацыянал]], вызначае сябе як «''дысцыплінаваная левая сіла''»<ref>{{cite web
  | url         = http://www.anc.org.za/show.php?id=2498
  | title       = ANC Party Declaration 51
@@ Радок 30: / Радок 30: @@
 }}</ref>.
-Сярод заснавальнікаў — вядомы [[зулусы|зулускі]] грамадскі дзеяч і пісьменнік [[Джон Дубэ|Джон Лангалібалеле Дубэ]] і публіцыст-[[тсвана, народ|тсвана]] [[Саламон Плаакі|Сол Плаакі]]. У эпоху [[апартэід]]у меў створанае ў [[1961]] годзе і ўзначаленае [[Роні Касрылс]]ам баявое крыло «[[Умконта вэ сізвэ]]» ({{lang-zu|Umkhonto wesiZwe}} 'Дзіда нацыі'). Прэзідэнт з 1985 года — [[Олівер Тамба]], з [[1991]] года да [[1997]]-га — [[Нэльсан Мандэла]].
+Сярод заснавальнікаў — вядомы [[зулусы|зулускі]] грамадскі дзеяч і пісьменнік [[Джон Дубэ|Джон Лангалібалеле Дубэ]] і публіцыст-[[тсвана, народ|тсвана]] [[Саламон Плаакі|Сол Плаакі]]. У эпоху [[апартэід]]у меў створанае ў [[1961]] годзе і ўзначаленае [[Роні Касрылс]]ам баявое крыло «[[Умконта вэ сізвэ]]» ({{lang-zu|Umkhonto wesiZwe}} «Дзіда нацыі»). Прэзідэнт з 1985 года — [[Олівер Тамба]], з [[1991]] да [[1997]] года — [[Нельсан Мандэла|Нэльсан Мандэла]].
-Арганізацыя з 1960-х гадоў падтрымлівалася [[СССР]]. Ва [[універсітэт|ўніверсітэтах]] і [[тэхнікум]]ах СССР вучыліся сотні актывістаў АНК. У савецкіх ваенных вучылішчах і ў лагерах у [[Ангола|Анголе]] пад кіраўніцтвам савецкіх інструктараў атрымлівалі падрыхтоўку каля дзвюх тысяч байцоў ваеннага крыла АНК «Умконта вэ сізвэ». Яму пастаўлялася савецкая зброя<ref>[http://www.sovross.ru/old/2004/123/123_7_3.htm В.ТЕТЕКИН.ОРДЕН СПОДВИЖНИКОВ]</ref> Баявікі арганізацыі праходзілі навучанне ў СССР у [[165-ы навучальны цэнтр па падрыхтоўцы замежных ваеннаслужачых|165-м навучальным цэнтры па падрыхтоўцы замежных ваеннаслужачых]].<ref>[http://index.org.ru/journal/19/zubar19.html Дзмітрый Зубараў. Курсанты для барацьбы за сацыялізм ва ўсім свеце]</ref>. ЗША выключылі АНК і яго членаў са спісу «тэрарыстаў» толькі ў 2008 годзе, да 90-годдзя Нэльсана Мандэлы<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/7484517.stm Mandela taken off US terror list], [[BBC News]], 1 July 2008</ref>.
+Арганізацыя з 1960-х гадоў падтрымлівалася [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]]. Ва [[універсітэт|ўніверсітэтах]] і [[тэхнікум]]ах СССР вучыліся сотні актывістаў АНК. У савецкіх ваенных вучылішчах і ў лагерах у [[Ангола|Анголе]] пад кіраўніцтвам савецкіх інструктараў атрымлівалі падрыхтоўку каля дзвюх тысяч байцоў ваеннага крыла АНК «Умконта вэ сізвэ». Яму пастаўлялася савецкая зброя<ref>[http://www.sovross.ru/old/2004/123/123_7_3.htm В.ТЕТЕКИН.ОРДЕН СПОДВИЖНИКОВ]</ref>. Баявікі арганізацыі праходзілі навучанне ў СССР у [[165-ы навучальны цэнтр па падрыхтоўцы замежных ваеннаслужачых|165-м навучальным цэнтры па падрыхтоўцы замежных ваеннаслужачых]].<ref>[http://index.org.ru/journal/19/zubar19.html Дзмітрый Зубараў. Курсанты для барацьбы за сацыялізм ва ўсім свеце]</ref>. ЗША выключылі АНК і яго членаў са спісу «''тэрарыстаў''» толькі ў 2008 годзе, да 90-годдзя Нэльсана Мандэлы<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/7484517.stm Mandela taken off US terror list], [[BBC News]], 1 July 2008</ref>.
-У верасні [[1989]] г. прэзідэнтам краіны выбраны [[Фрэдэрык Вілем дэ Клерк|Фрэдэрык дэ Клерк]], які распачаў актыўныя дзеянні па ліквідацыі сістэмы апартэіду (белае насельніцтва павінна было адмовіцца ад свайго пануючага становішча). Быў вызвалены лідар АНК [[Нэльсан Мандэла]], і ў 1994 годзе прайшлі першыя дэмакратычныя выбары, перамогу на якіх атрымаў Афрыканскі нацыянальны кангрэс. На выбарах 2004 года АНК атрымаў 69,6 % галасоў і 279 месцаў у [[Палата прадстаўнікоў ПАР|Палаце прадстаўнікоў]] ([[канстытуцыйная большасць]]).
+У верасні [[1989]] года прэзідэнтам краіны выбраны [[Фрэдэрык Вілем дэ Клерк|Фрэдэрык дэ Клерк]], які распачаў актыўныя дзеянні па ліквідацыі сістэмы апартэіду (белае насельніцтва павінна было адмовіцца ад свайго пануючага становішча). Быў вызвалены лідар АНК [[Нельсан Мандэла|Нэльсан Мандэла]], і ў 1994 годзе прайшлі першыя дэмакратычныя выбары, перамогу на якіх атрымаў Афрыканскі нацыянальны кангрэс. На выбарах 2004 года АНК атрымаў 69,6 % галасоў і 279 месцаў у [[Палата прадстаўнікоў ПАР|Палаце прадстаўнікоў]] ([[канстытуцыйная большасць]]).
 У [[2008]] годзе частка членаў партыі адлучылася ад АНК і стварыла новую партыю — COPE (Congress of the People — [[Народны кангрэс, ПАР|Народны кангрэс]]). Партыя ўпершыню прыняла ўдзел у парламенцкіх выбарах у красавіку 2009 года.<ref>[http://www.wienerzeitung.at/default.aspx?tabID=3856&alias=wzo&cob=409645 Abtrunnige fordern den ANC heraus Wiener Zeitng 20.04.2009]{{ref-de}}</ref>