Мікола Іванавіч Ермаловіч: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
дадана літаратура |
|||
Радок 18: | Радок 18: | ||
}} |
}} |
||
{{Цёзкі2|Ермаловіч}} |
{{Цёзкі2|Ермаловіч}} |
||
'''Міко́ла Іва́навіч Ермало́віч''' ({{ДН|29|4|1921}}, в. [[Малыя Навасёлкі]] на Койданаўшчыне, цяпер {{МН|Дзяржынскі раён|у Дзяржынскім раёне|}}, [[Мінская вобласць]] — {{ДС|5|3|2000}}, {{МС|Мінск||}}; Псеўданімы: ''Сымон Беларус'', ''М. Ермолов'', ''Я. Мікалаеў'', ''Мікола Наваселец'', ''М. Ярмолаў'') — беларускі гісторык, [[Публіцыстыка|публіцыст]], [[крытык]] і літаратуразнаўца. Заснавальнік новай беларускай рамантычнай [[Гістарыяграфія|гістарыяграфіі]], аўтар і выдавец непадцэнзурных тэкстаў 1960—1980-х |
'''Міко́ла Іва́навіч Ермало́віч''' ({{ДН|29|4|1921}}, в. [[Малыя Навасёлкі]] на Койданаўшчыне, цяпер {{МН|Дзяржынскі раён|у Дзяржынскім раёне|}}, [[Мінская вобласць]] — {{ДС|5|3|2000}}, {{МС|Мінск||}}; Псеўданімы: ''Сымон Беларус'', ''М. Ермолов'', ''Я. Мікалаеў'', ''Мікола Наваселец'', ''М. Ярмолаў'') — беларускі гісторык, [[Публіцыстыка|публіцыст]], [[крытык]] і літаратуразнаўца. Заснавальнік новай беларускай рамантычнай [[Гістарыяграфія|гістарыяграфіі]], аўтар і выдавец непадцэнзурных тэкстаў 1960—1980-х гадоў. |
||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
Скончыў Дзяржынскую сярэднюю школу (1938) і паступіў на беларускае аддзяленне літаратурнага факультэта [[Мінскі педінстытут|Мінскага педінстытута]], дзе да пачатку [[Другая Сусветная вайна| |
Скончыў Дзяржынскую сярэднюю школу (1938) і паступіў на беларускае аддзяленне літаратурнага факультэта [[Мінскі педінстытут|Мінскага педінстытута]], дзе да пачатку [[Другая Сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] скончыў 3 курсы. З-за дрэннага зроку быў вызвалены ад службы ў арміі, эвакуіраваўся і працаваў настаўнікам рускай мовы і літаратуры ў вёсцы Лабаскі [[Мардовія|Мардоўскай АССР]]. У канцы 1943 года вярнуўся ў [[Беларусь]], працаваў інспектарам райана ў [[Сураж (Віцебскі раён)|Суражы]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. У 1944—1946 гадах — завуч сярэдняй школы ў [[Дзяржынск]]у Мінскай вобласці. З [[1946]] года аднавіў вучобу ў педінстытуце, які скончыў у 1947 годзе. У [[1947]]—[[1948]] гадах вучыўся ў аспірантуры пры педінстытуце. У 1948—[[1955]] гадах выкладаў беларускую літаратуру ў [[Маладзечанскі настаўніцкі інстытут|Маладзечанскім настаўніцкім інстытуце]], а пасля яго закрыцця, у 1955—[[1957]] гадах працаваў загадчыкам метадычнага кабінета Маладзечанскага абласнога інстытута ўдасканалення настаўнікаў. У канцы 1957 года выйшаў на пенсію з прычыны значнага пагаршэння зроку. |
||
Жыў у [[Маладзечна]], у апошнія гады — |
Жыў у [[Маладзечна]], у апошнія гады — у Мінску. |
||
5 сакавіка 2000 года трагічна загінуў — амаль невідушчы 78-гадовы навукоўца трапіў пад колы аўтамабіля ў Мінску. |
5 сакавіка 2000 года трагічна загінуў — амаль невідушчы 78-гадовы навукоўца трапіў пад колы аўтамабіля ў Мінску. |
||
Радок 39: | Радок 39: | ||
З’яўляўся заснавальнікам новай беларускай рамантычнай гістарыяграфіі, якая супярэчыла афіцыйным савецкім канцэпцыям гісторыі Беларусі. У прыватнасці, ён даказваў, што [[Літва]] ніколі не заваёўвала Беларусь, а [[ВКЛ]] з’яўлялася беларускай дзяржавай. Гэтыя погляды былі выкладзены ў кнізе «Па слядах аднаго міфа» ([[1968]]). |
З’яўляўся заснавальнікам новай беларускай рамантычнай гістарыяграфіі, якая супярэчыла афіцыйным савецкім канцэпцыям гісторыі Беларусі. У прыватнасці, ён даказваў, што [[Літва]] ніколі не заваёўвала Беларусь, а [[ВКЛ]] з’яўлялася беларускай дзяржавай. Гэтыя погляды былі выкладзены ў кнізе «Па слядах аднаго міфа» ([[1968]]). |
||
Альтэрнатыўнае бачанне гісторыі Беларусі выклікала раздражненне ўлады, некалькі разоў на кватэру да Ермаловіча супрацоўнікі КДБ прыносілі позвы з патрабаваннем з’явіцца і разабрацца з «извечной самостоятельностью белорусов». Гістарычныя творы Ермаловіча ляжалі неапублікаванымі ў рэдакцыях часопісаў, нягледзячы на тое, што гэтыя працы былі вельмі папулярныя і ў вялікай колькасці пашыраліся самвыдатам. Напрыклад, кніга «Па слядах аднаго міфа» была афіцыйна выдадзена толькі ў [[1989]]. |
Альтэрнатыўнае бачанне гісторыі Беларусі выклікала раздражненне ўлады, некалькі разоў на кватэру да Ермаловіча супрацоўнікі КДБ прыносілі позвы з патрабаваннем з’явіцца і разабрацца з «извечной самостоятельностью белорусов». Гістарычныя творы Ермаловіча ляжалі неапублікаванымі ў рэдакцыях часопісаў, нягледзячы на тое, што гэтыя працы былі вельмі папулярныя і ў вялікай колькасці пашыраліся самвыдатам. Напрыклад, кніга «Па слядах аднаго міфа» была афіцыйна выдадзена толькі ў [[1989]] годзе. |
||
Таму рукапісы Ермаловіча ў 1970—1980-х абарачаліся ў непадцэнзурным друку. Самвыдавецкі памнажалася праца «Па слядах аднаго міфа», а таксама працы, апублікаваныя і ў афіцыйным друку. Так, да прыкладу, рабіліся фотакопіі з працы «Балцкія плямёны» (газета «Голас Радзімы», 05.11.1981). У машынапісным выглядзе пашыралася праца «У духу застойнага часу». Гэты артыкул Ермаловіча напісаў у адказ на артыкул [[Васіль Мялешка|В. Мялешкі]] і [[Зіновій Юльевіч Капыскі|З. Капыскага]] «Фактам вопреки» («[[Советская Белоруссия]]», 28.07.1987). Пасля таго, як рэдакцыя «Советской Белоруссии» адмовілася друкаваць яго, артыкул распаўсюджваўся ў машынапісных копіях. Пазней быў апублікаваны ў «Студэнцкай думцы» № 3 за 1989 год. |
Таму рукапісы Ермаловіча ў 1970—1980-х гадах абарачаліся ў непадцэнзурным друку. Самвыдавецкі памнажалася праца «Па слядах аднаго міфа», а таксама працы, апублікаваныя і ў афіцыйным друку. Так, да прыкладу, рабіліся фотакопіі з працы «Балцкія плямёны» (газета «Голас Радзімы», 05.11.1981). У машынапісным выглядзе пашыралася праца «У духу застойнага часу». Гэты артыкул Ермаловіча напісаў у адказ на артыкул [[Васіль Мялешка|В. Мялешкі]] і [[Зіновій Юльевіч Капыскі|З. Капыскага]] «Фактам вопреки» («[[Советская Белоруссия]]», 28.07.1987). Пасля таго, як рэдакцыя «Советской Белоруссии» адмовілася друкаваць яго, артыкул распаўсюджваўся ў машынапісных копіях. Пазней быў апублікаваны ў «Студэнцкай думцы» № 3 за 1989 год. |
||
=== Удзел у самвыдаце === |
=== Удзел у самвыдаце === |
||
У [[1963]] |
У [[1963]] годзе распачынае выдаваць рукапісны самвыдавецкі часопіс «Падснежнік», чатыры выпускі якога выйшлі да [[1964]] года<ref>[http://www.slounik.org/153828.html «Падснежнік»] // Дэмакратычная апазыцыя Беларусі: 1956—1991. Пэрсанажы і кантэкст. — Менск: Архіў Найноўшае Гісторыі, 1999.</ref>. У [[1975]] годзе ўзнаўляе выпуск «Падснежніка», але пад новай назвай «[[Гутарка (часопіс)|Гутаркі]]», да 1976 года выйшла каля 50 выпускаў. «Гутаркі» шматразова перадрукоўваліся, перапісваліся, распаўсюджваліся сярод беларускай інтэлігенцыі. «Гутаркі» выдаваліся Ермаловічам пад псеўданімам Сымон Беларус. Назву «Гутарка» аўтар абраў таму, што ў XIX стагоддзі «гутаркі» былі найбольш пашыраным жанрам нелегальнага друку. У сваім выданні змяшчаў творы, якія не маглі быць апублікаваныя ў афіцыйным друку з-за сваёй сацыяльнай і палітычнай накіраванасці. Аўтар рыхтаваў матэрыялы ў Мінску (у Дзяржаўнай бібліятэцы БССР), друкаваў у Маладзечне на друкарцы, а потым перадаваў [[Яўген Кулік|Яўгену Куліку]] для памнажэння. Нумар выходзіў прыкладна раз на тыдзень. |
||
=== Навуковая дзейнасць у незалежнай Беларусі === |
=== Навуковая дзейнасць у незалежнай Беларусі === |
||
У савецкія часы была выдадзена толькі адна кніга Ермаловіча «Дарагое беларусам імя» (1970). Магчымасць друкавацца з’явілася толькі ў часы перабудовы і пасля абвяшчэння незалежнасці. У 1990 |
У савецкія часы была выдадзена толькі адна кніга Ермаловіча «Дарагое беларусам імя» (1970). Магчымасць друкавацца з’явілася толькі ў часы перабудовы і пасля абвяшчэння незалежнасці. У 1990 годзе — даследаванне «Старажытная Беларусь: Полацкі і Новагародскі перыяды», у 1994 годзе — «Старажытная Беларусь: Віленскі перыяд», у 2000 — «Беларуская дзяржава Вялікае Княства Літоўскае». |
||
Працы Ермаловіча ў значнай ступені паўплывалі на фармаванне сучаснай грамадскай думкі і гістарыяграфіі Беларусі. |
Працы Ермаловіча ў значнай ступені паўплывалі на фармаванне сучаснай грамадскай думкі і гістарыяграфіі Беларусі. |
||
Радок 55: | Радок 55: | ||
* [[Медаль Францыска Скарыны]] (1990) |
* [[Медаль Францыска Скарыны]] (1990) |
||
* [[Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь]] у галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры за кнігу «Старажытная Беларусь» (1992) |
* [[Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь]] у галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры за кнігу «Старажытная Беларусь» (1992) |
||
* Прэмія імя |
* Прэмія імя Уладзіміра Караткевіча |
||
== Ушанаванне памяці == |
== Ушанаванне памяці == |
||
* 28 лістапада [[2003]] |
* 28 лістапада [[2003]] года ў [[Маладзечна]] быў урачыста адкрыты памятны знак ганароваму грамадзяніну горада Міколу Ермаловічу. Урачыстасць ладзілася гарадскімі ўладамі пры ўдзеле грамадскасці<ref name="РГ_2003">Памяць пра Ермаловіча // «[[Рэгіянальная газета]]», 5 снежня 2003 г., № 49 (450)</ref>. |
||
* У год 90-гадовага юбілею Міколы Ермаловіча, 19 мая 2011 года, знамянальную дату адзначалі ў Маладзечне<ref name="РГ_2011">[http://www.rh.by/by/120/20/3094/ Вечарына памяці Міколы Ермаловіча] // «[[Рэгіянальная газета]]»</ref>. |
* У год 90-гадовага юбілею Міколы Ермаловіча, 19 мая 2011 года, знамянальную дату адзначалі ў Маладзечне<ref name="РГ_2011">[http://www.rh.by/by/120/20/3094/ Вечарына памяці Міколы Ермаловіча] // «[[Рэгіянальная газета]]»</ref>. |
||
== Выбраная бібліяграфія == |
== Выбраная бібліяграфія == |
||
* Дарагое беларусам імя (1970) |
* Дарагое беларусам імя (1970) |
||
* Па слядах аднаго міфа (1989), 1-е выд.: ISBN 5-343-00016-9; 2-е выд.: ISBN 5-343-00876-3 |
* Па слядах аднаго міфа (1989), 1-е выд.: ISBN 5-343-00016-9; 2-е выд.: ISBN 5-343-00876-3. |
||
* Старажытная Беларусь: Полацкі і Новагародскі перыяды (1990), 2-е выд.: ISBN 985-02-0503-2 |
* Старажытная Беларусь: Полацкі і Новагародскі перыяды (1990), 2-е выд.: ISBN 985-02-0503-2. |
||
* Старажытная Беларусь: Віленскі перыяд (1994), ISBN 985-6026-01-6 |
* Старажытная Беларусь: Віленскі перыяд (1994), ISBN 985-6026-01-6. |
||
* Беларуская дзяржава Вялікае Княства Літоўскае (2000), ISBN 985-6576-08-3 |
* Беларуская дзяржава Вялікае Княства Літоўскае (2000), ISBN 985-6576-08-3. |
||
* Выбранае. Укладанне, каментар К. Цвіркі; прадмова А. Грыцкевіча. — Мн.: Кнігазбор, 2010. — 640 с.: [8] с. іл. — («Беларускі кнігазбор»: Серыя 2. Гісторыка-літаратурныя помнікі). ISBN 978-985-6976-36-3 |
* Выбранае. Укладанне, каментар К. Цвіркі; прадмова А. Грыцкевіча. — Мн.: Кнігазбор, 2010. — 640 с.: [8] с. іл. — («Беларускі кнігазбор»: Серыя 2. Гісторыка-літаратурныя помнікі). ISBN 978-985-6976-36-3. |
||
{{Зноскі}} |
{{Зноскі}} |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{Крыніцы/ |
* {{Крыніцы/БелЭн|6|Ермаловіч Мікалай Іванавіч|[[Г. В. Штыхаў]]|394}} |
||
* ''Георгій Штыхаў''. Ермаловіч Мікалай Іванавіч // {{Крыніцы/ЭГБ|3к}} — С. 355—356. |
|||
* Андросік |
* ''Ларыса Андросік''. [http://www.slounik.org/153680.html Ермаловіч Мікола] // Дэмакратычная апазыцыя Беларусі: 1956—1991. Пэрсанажы і кантэкст. — Мн.: Архіў Найноўшае Гісторыі, 1999. — ISBN 985-6374-08-1. |
||
⚫ | |||
* {{крыніцы/БП |
* {{крыніцы/БП 1917-90|Мікола Ермаловіч}} — С. 197—198. |
||
⚫ | |||
* Яго чакала Беларусь чатыры стагоддзі. Зборнік дакументаў i матэрыялаў да 85-годдзя з дня нараджэння Міколы Ермаловіча. Успаміны, творы, фотаматэрыялы. — Мн., 2007. — 360 с. |
* [http://pawet.net/library/history/bel_history/_books/ermalovich/Мікола_Ермаловіч._Успаміны,_творы,_фотаматэрыялы.html Яго чакала Беларусь чатыры стагоддзі. Зборнік дакументаў i матэрыялаў да 85-годдзя з дня нараджэння Міколы Ермаловіча. Успаміны, творы, фотаматэрыялы]. — Мн., 2007. — 360 с. |
||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
Радок 86: | Радок 87: | ||
* [https://www.svaboda.org/a/30468047.html «Разьбiваць шматвяковую хлусьню нялёгка, але трэба». Правілы жыцьця Міколы Ермаловіча] {{ref-be-x-old}} // svaboda.org 5 сакавіка 2020 |
* [https://www.svaboda.org/a/30468047.html «Разьбiваць шматвяковую хлусьню нялёгка, але трэба». Правілы жыцьця Міколы Ермаловіча] {{ref-be-x-old}} // svaboda.org 5 сакавіка 2020 |
||
* [https://svabod1.azureedge.net/a/27705077.html 20 нечаканых фактаў пра Міколу Ермаловіча] // svaboda.org 29 красавіка 2016 |
* [https://svabod1.azureedge.net/a/27705077.html 20 нечаканых фактаў пра Міколу Ермаловіча] // svaboda.org 29 красавіка 2016 |
||
* [http://pawet.net/library/history/bel_history/_books/ermalovich/%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87._%D0%A3%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%8B,_%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%8B,_%D1%84%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8B.html Яго чакала Беларусь чатыры стагоддзі. Зборнік дакументаў i матэрыялаў да 85-годдзя з дня нараджэння Міколы Ермаловіча. Успаміны, творы, фотаматэрыялы. — Мн., 2007. — 360 с.] |
|||
{{Вонкавыя спасылкі}} |
{{Вонкавыя спасылкі}} |
||
Версія ад 17:53, 16 жніўня 2021
Мікола Іванавіч Ермаловіч | |
---|---|
Асабістыя звесткі | |
Псеўданімы | Наваселец Мікола, Ярмолаў М., Мікалаеў Я., Ермолов М. і Сымон Беларус |
Дата нараджэння | 29 красавіка 1921 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 5 сакавіка 2000 (78 гадоў) |
Месца смерці | |
Пахаванне | |
Грамадзянства | |
Альма-матар | |
Месца працы | |
Прафесійная дзейнасць | |
Род дзейнасці | публіцыст, літаратуразнавец, пісьменнік, гісторык |
Мова твораў | беларуская |
Прэміі | |
Узнагароды |
Міко́ла Іва́навіч Ермало́віч (29 красавіка 1921, в. Малыя Навасёлкі на Койданаўшчыне, цяпер Дзяржынскі раён, Мінская вобласць — 5 сакавіка 2000, Мінск; Псеўданімы: Сымон Беларус, М. Ермолов, Я. Мікалаеў, Мікола Наваселец, М. Ярмолаў) — беларускі гісторык, публіцыст, крытык і літаратуразнаўца. Заснавальнік новай беларускай рамантычнай гістарыяграфіі, аўтар і выдавец непадцэнзурных тэкстаў 1960—1980-х гадоў.
Біяграфія
Скончыў Дзяржынскую сярэднюю школу (1938) і паступіў на беларускае аддзяленне літаратурнага факультэта Мінскага педінстытута, дзе да пачатку Другой сусветнай вайны скончыў 3 курсы. З-за дрэннага зроку быў вызвалены ад службы ў арміі, эвакуіраваўся і працаваў настаўнікам рускай мовы і літаратуры ў вёсцы Лабаскі Мардоўскай АССР. У канцы 1943 года вярнуўся ў Беларусь, працаваў інспектарам райана ў Суражы Віцебскай вобласці. У 1944—1946 гадах — завуч сярэдняй школы ў Дзяржынску Мінскай вобласці. З 1946 года аднавіў вучобу ў педінстытуце, які скончыў у 1947 годзе. У 1947—1948 гадах вучыўся ў аспірантуры пры педінстытуце. У 1948—1955 гадах выкладаў беларускую літаратуру ў Маладзечанскім настаўніцкім інстытуце, а пасля яго закрыцця, у 1955—1957 гадах працаваў загадчыкам метадычнага кабінета Маладзечанскага абласнога інстытута ўдасканалення настаўнікаў. У канцы 1957 года выйшаў на пенсію з прычыны значнага пагаршэння зроку.
Жыў у Маладзечна, у апошнія гады — у Мінску.
5 сакавіка 2000 года трагічна загінуў — амаль невідушчы 78-гадовы навукоўца трапіў пад колы аўтамабіля ў Мінску.
Пахаваны ў Маладзечне на Старых могілках, побач з жонкай.
Браты Міколы Ермаловіча: Валянцін (1925—2004) — акцёр, заслужаны работнік культуры БССР, і Лявон (1923—2004) — партызан, узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі, медалём «Партызану Айчыннай вайны» 1-й ступені і іншымі, пасля вайны працаваў настаўнікам беларускай мовы і літаратуры.
Творчасць
Актыўную літаратурную дзейнасць пачаў у 1948 годзе. Выступаў у друку з крытычнымі і літаратуразнаўчымі артыкуламі, гістарычнымі нарысамі. Друкаваўся ў маладзечанскай раённай газеце, альманаху «Нарач», газетах «Звязда», «Літаратура і мастацтва», «Голас Радзімы», часопісах «Полымя», «Нёман», «Маладосць», навуковых зборніках.
Навуковая дзейнасць у савецкія часы
З’яўляўся заснавальнікам новай беларускай рамантычнай гістарыяграфіі, якая супярэчыла афіцыйным савецкім канцэпцыям гісторыі Беларусі. У прыватнасці, ён даказваў, што Літва ніколі не заваёўвала Беларусь, а ВКЛ з’яўлялася беларускай дзяржавай. Гэтыя погляды былі выкладзены ў кнізе «Па слядах аднаго міфа» (1968).
Альтэрнатыўнае бачанне гісторыі Беларусі выклікала раздражненне ўлады, некалькі разоў на кватэру да Ермаловіча супрацоўнікі КДБ прыносілі позвы з патрабаваннем з’явіцца і разабрацца з «извечной самостоятельностью белорусов». Гістарычныя творы Ермаловіча ляжалі неапублікаванымі ў рэдакцыях часопісаў, нягледзячы на тое, што гэтыя працы былі вельмі папулярныя і ў вялікай колькасці пашыраліся самвыдатам. Напрыклад, кніга «Па слядах аднаго міфа» была афіцыйна выдадзена толькі ў 1989 годзе.
Таму рукапісы Ермаловіча ў 1970—1980-х гадах абарачаліся ў непадцэнзурным друку. Самвыдавецкі памнажалася праца «Па слядах аднаго міфа», а таксама працы, апублікаваныя і ў афіцыйным друку. Так, да прыкладу, рабіліся фотакопіі з працы «Балцкія плямёны» (газета «Голас Радзімы», 05.11.1981). У машынапісным выглядзе пашыралася праца «У духу застойнага часу». Гэты артыкул Ермаловіча напісаў у адказ на артыкул В. Мялешкі і З. Капыскага «Фактам вопреки» («Советская Белоруссия», 28.07.1987). Пасля таго, як рэдакцыя «Советской Белоруссии» адмовілася друкаваць яго, артыкул распаўсюджваўся ў машынапісных копіях. Пазней быў апублікаваны ў «Студэнцкай думцы» № 3 за 1989 год.
Удзел у самвыдаце
У 1963 годзе распачынае выдаваць рукапісны самвыдавецкі часопіс «Падснежнік», чатыры выпускі якога выйшлі да 1964 года[2]. У 1975 годзе ўзнаўляе выпуск «Падснежніка», але пад новай назвай «Гутаркі», да 1976 года выйшла каля 50 выпускаў. «Гутаркі» шматразова перадрукоўваліся, перапісваліся, распаўсюджваліся сярод беларускай інтэлігенцыі. «Гутаркі» выдаваліся Ермаловічам пад псеўданімам Сымон Беларус. Назву «Гутарка» аўтар абраў таму, што ў XIX стагоддзі «гутаркі» былі найбольш пашыраным жанрам нелегальнага друку. У сваім выданні змяшчаў творы, якія не маглі быць апублікаваныя ў афіцыйным друку з-за сваёй сацыяльнай і палітычнай накіраванасці. Аўтар рыхтаваў матэрыялы ў Мінску (у Дзяржаўнай бібліятэцы БССР), друкаваў у Маладзечне на друкарцы, а потым перадаваў Яўгену Куліку для памнажэння. Нумар выходзіў прыкладна раз на тыдзень.
Навуковая дзейнасць у незалежнай Беларусі
У савецкія часы была выдадзена толькі адна кніга Ермаловіча «Дарагое беларусам імя» (1970). Магчымасць друкавацца з’явілася толькі ў часы перабудовы і пасля абвяшчэння незалежнасці. У 1990 годзе — даследаванне «Старажытная Беларусь: Полацкі і Новагародскі перыяды», у 1994 годзе — «Старажытная Беларусь: Віленскі перыяд», у 2000 — «Беларуская дзяржава Вялікае Княства Літоўскае».
Працы Ермаловіча ў значнай ступені паўплывалі на фармаванне сучаснай грамадскай думкі і гістарыяграфіі Беларусі.
Прызнанне
- Член Саюза пісьменнікаў СССР (з 1989)
- Медаль Францыска Скарыны (1990)
- Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь у галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры за кнігу «Старажытная Беларусь» (1992)
- Прэмія імя Уладзіміра Караткевіча
Ушанаванне памяці
- 28 лістапада 2003 года ў Маладзечна быў урачыста адкрыты памятны знак ганароваму грамадзяніну горада Міколу Ермаловічу. Урачыстасць ладзілася гарадскімі ўладамі пры ўдзеле грамадскасці[3].
- У год 90-гадовага юбілею Міколы Ермаловіча, 19 мая 2011 года, знамянальную дату адзначалі ў Маладзечне[4].
Выбраная бібліяграфія
- Дарагое беларусам імя (1970)
- Па слядах аднаго міфа (1989), 1-е выд.: ISBN 5-343-00016-9; 2-е выд.: ISBN 5-343-00876-3.
- Старажытная Беларусь: Полацкі і Новагародскі перыяды (1990), 2-е выд.: ISBN 985-02-0503-2.
- Старажытная Беларусь: Віленскі перыяд (1994), ISBN 985-6026-01-6.
- Беларуская дзяржава Вялікае Княства Літоўскае (2000), ISBN 985-6576-08-3.
- Выбранае. Укладанне, каментар К. Цвіркі; прадмова А. Грыцкевіча. — Мн.: Кнігазбор, 2010. — 640 с.: [8] с. іл. — («Беларускі кнігазбор»: Серыя 2. Гісторыка-літаратурныя помнікі). ISBN 978-985-6976-36-3.
Зноскі
- ↑ http://jivebelarus.net/at_this_day/birth-of-mikola-yermalovich.html
- ↑ «Падснежнік» // Дэмакратычная апазыцыя Беларусі: 1956—1991. Пэрсанажы і кантэкст. — Менск: Архіў Найноўшае Гісторыі, 1999.
- ↑ Памяць пра Ермаловіча // «Рэгіянальная газета», 5 снежня 2003 г., № 49 (450)
- ↑ Вечарына памяці Міколы Ермаловіча // «Рэгіянальная газета»
Літаратура
- Г. В. Штыхаў. Ермаловіч Мікалай Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 394. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
- Георгій Штыхаў. Ермаловіч Мікалай Іванавіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1996. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2. — С. 355—356.
- Ларыса Андросік. Ермаловіч Мікола // Дэмакратычная апазыцыя Беларусі: 1956—1991. Пэрсанажы і кантэкст. — Мн.: Архіў Найноўшае Гісторыі, 1999. — ISBN 985-6374-08-1.
- Мікола Ермаловіч // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X. — С. 197—198.
- Ермаловіч Мікалай // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995. — Т. 2. — С. 425—427.
- Яго чакала Беларусь чатыры стагоддзі. Зборнік дакументаў i матэрыялаў да 85-годдзя з дня нараджэння Міколы Ермаловіча. Успаміны, творы, фотаматэрыялы. — Мн., 2007. — 360 с.
Спасылкі
- Творы на «Беларускай Палічцы»
- Ермаловіч Мікола: Лісты. Выступы. Гутаркі. Вершы
- Алег Дзярновіч: Мікола Ермаловіч зрабіў гісторыю Літвы часткай гісторыі Беларусі. У гэтым яго значнасьць і веліч // svaboda.org 29 красавіка 2021
- Фонд Міколы Ермаловіча. Давайце пагартаем некаторыя дакументы // zviazda.by 28 красавіка 2021
- «Ермаловіч памяняў беларускую гістарычную парадыгму. І хай гісторыкі суседніх краін абураюцца» // nashaniva.by 11 сакавіка 2020
- «Разьбiваць шматвяковую хлусьню нялёгка, але трэба». Правілы жыцьця Міколы Ермаловіча (бел. (тар.)) // svaboda.org 5 сакавіка 2020
- 20 нечаканых фактаў пра Міколу Ермаловіча // svaboda.org 29 красавіка 2016
- Нарадзіліся 29 красавіка
- Нарадзіліся ў 1921 годзе
- Нарадзіліся ў Мінскім павеце
- Памерлі 5 сакавіка
- Памерлі ў 2000 годзе
- Памерлі ў Мінску
- Пахаваныя ў Маладзечне
- Выпускнікі БДПУ імя Максіма Танка
- Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь
- Узнагароджаныя медалём Францыска Скарыны
- Асобы
- Пісьменнікі паводле алфавіта
- Нарадзіліся ў Дзяржынскім раёне
- Члены Саюза пісьменнікаў СССР
- Крытыкі Беларусі
- Крытыкі паводле алфавіта
- Пісьменнікі Беларусі
- Літаратуразнаўцы Беларусі
- Гісторыкі Беларусі
- Публіцысты Беларусі
- Беларускамоўныя пісьменнікі
- Ганаровыя грамадзяне Маладзечна
- Ахвяры аўтамабільнага наезду на пешаходаў