Іларыён Рыгоравіч Галуза

Іларыён Рыгоравіч Галуза
Дата нараджэння	8 красавіка 1899(1899-04-08)
Месца нараджэння	Даргейкі[d], Сенненскі павет, Магілёўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	10 кастрычніка 1977(1977-10-10) (78 гадоў)
Грамадзянства	СССР  Расійская імперыя
Бацька	Рыгор Галуза[d]
Род дзейнасці	заолаг, батанік, паразітолаг
Навуковая сфера	паразіталогія
Навуковая ступень	доктар сельскагаспадарчых навук
Навуковае званне	прафесар, акадэмік АН КазССР
Альма-матар	Санкт-Пецярбургская дзяржаўная акадэмія ветэрынарнай медыцыны
Член у	Нацыянальная акадэмія навук Казахстана
Прэміі
Узнагароды	Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.»

Іларыён Рыгоравіч Галу́за (7 красавіка 1899 — 10 кастрычніка 1977) — вучоны ў галіне заалогіі і паразіталогіі, доктар біялагічных навук (1943), прафесар (1943), акадэмік Акадэміі навук Казахскай ССР (1946).

Біяграфія

Нарадзіўся ў вёсцы Даргейкі Сеннескага павета Магілёўскай губерні (Расійская імперыя). У 1925 годзе скончыў Ленінградскі ветэрынарны інстытут. З 1937 г. у Інстытуце заалогіі Акадэміі навук Казахскай ССР, у 1951—1967 гг. яго дырэктар. У 1946—1951 гг. акадэмік-сакратар Аддзялення біялагічных навук Казахскай ССР.

Навуковая дзейнасць

Вучонаму належаць працы па вывучэнню фаўны і экалогіі кляшчоў — пераносчыкаў узбуджальнікаў кровапаразітарных хвароб жывёл і чалавека і распрацоўцы метадаў барацьбы з імі. Выявіў прыродныя асяродкі лептаспірозаў і бруцэлёзу, прыродную ачаговасць таксаплазмозу, даказаў магчымасць перадачы ўзбуджальніка бруцэлёзу праз іксодавых кляшчоў. Займаўся развіццём асноў вучэння акадэміка Я. Н. Паўлоўскага.

Сярод апублікаванага:

• Кровососущие клещи Казахстана. В 5-ти томах. — Алма-Ата, 1946—1953.
• Токсоплазмоз животных. — Алма-Ата, 1965.
• Диагностика токсоплазмоза. — Алма-Ата, 1971.
• Жизненный цикл токсоплазм. — Алма-Ата, 1974.

Узнагароды і прэміі

• Ордэн Леніна
• Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга
• Ордэн «Знак Пашаны»
• Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
• Сталінская прэмія 1951 г.
• Залаты медаль імя акадэміка Я. Н. Паўлоўскага
• Ганаровыя граматы Вярхоўнага Савета Казахскай ССР
• медалі

Літаратура

• Галуза Іларыён Рыгоравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4). — С. 473
• Галуза Іларыён Рыгоравіч // Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Сенненскага раёна / уклад. С. В. Шайко; мастак Э. Э. Жакевіч. — Мн., 2003. — С. 539.

Спасылкі

• Прыдзвінскі край — Выдатныя і знакамітыя людзі — Галуза І. Р. // ДУ «Віцебская абласная бібліятэка імя У. М. Леніна»
• Галузо Илларион Григорьевич // «Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия» megabook.ru (руск.)