Кілаўэа: Розніца паміж версіямі

Кілаўэа
	англ.: Kīlauea
	; Мадэль Кілаўэа ў штучных колерах
Краіна	ЗША;
Рэгіён	Гаваі
Горная сістэма	Гавайскія астравы
Форма вулкана	шчытападобны вулкан
Перыяд утварэння	да25 000 гадоў
Апошняе вывяржэнне	з 20 снежня 2020
Вышыня вяршыні	1247 м
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 19:32, 30 кастрычніка 2021

Кілаўэа (у перакладзе з гавайскай — «вырыгае, моцна распаўсюджваецца») — актыўны шчытавы вулкан на востраве Гаваі (Гавайскія астравы, ЗША).

Адзін з самых актыўных дзеючых вулканаў на Зямлі. Самы малады з наземных гавайскіх вулканаў. Размешчаны побач са значна больш высокім Мауна-Лоа. Частка тэрыторыі, занятаай Кілаўэа, уваходзіць у склад нацыянальнага парку «Гавайскія вулканы».

Кілаўэа лічыцца месцам пражывання Пеле — гавайскай багіні вулканаў. Паводле яе імя названыя некаторыя лававыя ўтварэнні — напрыклад, «слёзы Пеле» (маленькія кроплі лавы, якія астуджаюцца на паветры і прымаюць форму слёзы і «валасы Пеле» (тонкія ніткі вулканічнага шкла — абсідыяну, якія ўтвараюцца ў выніку хуткага астуджэння лавы пры сцяканні ў акіян).

Кілаўэа бесперапынна вывяргаецца пачынаючы з 1983 года. У фазу інтэнсіўнай актыўнасці вулкан ўступіў 6 сакавіка 2011 г.

З 2 мая 2018 года вывяржэнне вулкана пачалося пасля некалькіх землетрасенняў да 6,9 бала па шкале Рыхтара. У выніку адкрыліся трэшчыны і каля 10 жорлаў на ўсходніх збоччах вулкана. Лава знішчыла некалькі жылых будынкаў. 4 мая ўлады Гавайскіх астравоў аб’явілі эвакуацыю насельніцтва ў раёне вывяржэння вулкана Кілаўэа^[1]. Улады штата эвакуявалі 1800 мясцовых жыхароў, што пражывалі ў мясцовасці Леілані на збоччы вулкана, на тэрыторыі якой адбыліся масавыя выкіды лавы.

10 мая 2018 на Гаваях у раёне Пуна аб’яўлена стыхійнае бедства, прычынай стала актыўнасць вулкана Кілаўэа. Мясцовыя ўлады скарэкціравалі рух транспарту і арганізавалі пункты часовага размяшчэння для людзей, якім давялося пакінуць сваё жыллё. Экстранныя службы пацвердзілі інфармацыю аб 14 вулканічных трэшчынах. Тэрмінова эвакуіравацца былі вымушаны жыхары населенага пункта Ланіпуна^[2].

16 мая ўлады штата Гаваі аддалі распараджэнне прыступіць да поўнай эвакуацыі ўсходняга ўзбярэжжа самага буйнога з гавайскіх астравоў; размешчаныя там прамысловыя прадпрыемствы і заводы зліваюць паліва і гаручыя вадкасці, каб не дапусціць пажараў. На астравах абвешчаны найвышэйшы, «чырвоны» ўзровень небяспекі^[3].

Зноскі

Літаратура

Кілаўэа // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 257. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кілаўэа
Global Volcanism Program
Выява вулкана ў рэжыме On-line

[1] r.belta.by

[2] r.belta.by

[3] zviazda.by

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
+{{Вулкан
-{{Гара
- |Тып                     = Вулкан
  |Назва                = Кілаўэа
   |Нацыянальная назва  =
- |Выява             = Kilauea-falsecolor.jpg
+ |Выява                = Kilauea-falsecolor.jpg
+  |Подпіс              = Мадэль Кілаўэа ў штучных колерах
-  |Шырыня выявы     =
+ |Каардынаты           =
-  |Подпіс                = Мадэль Кілаўэа ў штучных колерах.
-  |lat_dir = N  |lat_deg =  19  |lat_min = 25  |lat_sec =
+ |Краіна               = ЗША
-  |lon_dir = W  |lon_deg = 155  |lon_min = 17  |lon_sec =
+  |Рэгіён              = Гаваі
-  |region                 =
+   |Раён               =
-  |CoordScale             =
+ |Востраў              =
+ |Нябеснае цела        =
- |Размяшчэнне            = [[Гаваі]], [[ЗША]]
- |Горная сістэма          = [[Гавайскія астравы]]
+ |Горная сістэма       = Гавайскія астравы
-  |Хрыбет                 =
+  |Хрыбет ці масіў     =
- |Форма вулкана           = [[Шчытападобны вулкан]]
+ |Форма вулкана        = [[шчытападобны вулкан]]
-  |Дыяметр кратара        =
+  |Дыяметр кратара     =
-  |Глыбіня кратара        =
+  |Глыбіня кратара     =
-  |Перыяд утварэння     = Менш 25&nbsp;000 гадоў
+  |Перыяд утварэння    = да25&nbsp;000 гадоў
-  |Апошняе вывяржэнне   = Пачалося ў [[2011]] годзе
+  |Апошняе вывяржэнне  = з 20 снежня 2020
+  |Тып вывяржэння      =
- |Вышыня                  = 1247
-  |Крыніца вышыні        =
+  |Склад               =
+ |Вышыня               = 1247
-  |Адносная вышыня   =
+  |Крыніца вышыні      =
-  |Першае ўзыходжанне     =
+  |Адносная вышыня     = <!-- у м -->
- |Пазіцыйная карта 1     = ЗША Гаваі
+  |Першае ўзыходжанне  =
-  |crosses180             =
- |Пазіцыйная карта 2     =
+ |Пазіцыйная карта     = 0
+ |Пазіцыйная карта 1   =
- |Катэгорыя на Вікісховішчы =
 }}
 '''Кілаўэа''' (у перакладзе з гавайскай — «вырыгае, моцна распаўсюджваецца») — актыўны шчытавы [[вулкан]] на востраве [[Гаваі (востраў)|Гаваі]] ([[Гавайскія астравы]], [[ЗША]]).
@@ Радок 33: / Радок 32: @@
 Кілаўэа лічыцца месцам пражывання Пеле — гавайскай багіні вулканаў. Паводле яе імя названыя некаторыя лававыя ўтварэнні — напрыклад, «слёзы Пеле» (маленькія кроплі лавы, якія астуджаюцца на паветры і прымаюць форму слёзы і «валасы Пеле» (тонкія ніткі вулканічнага шкла — [[абсідыян]]у, якія ўтвараюцца ў выніку хуткага астуджэння лавы пры сцяканні ў акіян).
-Кілаўэа бесперапынна вывяргаецца пачынаючы з 1983 года. У фазу інтэнсіўнай актыўнасці вулкан ўступіў [[6 сакавіка]] [[2011]] г.
+Кілаўэа бесперапынна вывяргаецца пачынаючы з 1983 года. У фазу інтэнсіўнай актыўнасці вулкан ўступіў [[6 сакавіка]] [[2011]] г.
 [[Файл:USGS Kīlauea multimediaFile-1955.jpg|thumb|left|Вулканічная лава цячэ па вуліцы населенага пункта Леілані-Эстэйтс, 5 мая 2018]]
-З 2 мая 2018 года вывяржэнне вулкана пачалося пасля некалькіх землетрасенняў да 6,9 бала па шкале Рыхтара. У выніку адкрыліся трэшчыны і каля 10 жорлаў на ўсходніх збоччах вулкана. Лава знішчыла некалькі жылых будынкаў. 4 мая ўлады Гавайскіх астравоў аб'явілі эвакуацыю насельніцтва ў раёне вывяржэння вулкана Кілаўэа<ref>[http://blr.belta.by/world/view/na-gavajah-abjaulena-evakuatsyja-u-raene-vyvjarzhennja-vulkana-kilauea-68601-2018/ blr.belta.by]</ref>. Улады штата эвакуявалі 1800 мясцовых жыхароў, што пражывалі ў мясцовасці Леілані на збоччы вулкана, на тэрыторыі якой адбыліся масавыя выкіды лавы.
+З 2 мая 2018 года вывяржэнне вулкана пачалося пасля некалькіх землетрасенняў да 6,9 бала па шкале Рыхтара. У выніку адкрыліся трэшчыны і каля 10 жорлаў на ўсходніх збоччах вулкана. Лава знішчыла некалькі жылых будынкаў. 4 мая ўлады Гавайскіх астравоў аб’явілі эвакуацыю насельніцтва ў раёне вывяржэння вулкана Кілаўэа<ref>[http://blr.belta.by/world/view/na-gavajah-abjaulena-evakuatsyja-u-raene-vyvjarzhennja-vulkana-kilauea-68601-2018/ blr.belta.by]</ref>. Улады штата эвакуявалі 1800 мясцовых жыхароў, што пражывалі ў мясцовасці Леілані на збоччы вулкана, на тэрыторыі якой адбыліся масавыя выкіды лавы.
-мая 2018 на Гаваях у раёне Пуна аб'яўлена стыхійнае бедства, прычынай стала актыўнасць вулкана Кілаўэа. Мясцовыя ўлады скарэкціравалі рух транспарту і арганізавалі пункты часовага размяшчэння для людзей, якім давялося пакінуць сваё жыллё. Экстранныя службы пацвердзілі інфармацыю аб 14 вулканічных трэшчынах. Тэрмінова эвакуіравацца былі вымушаны жыхары населенага пункта Ланіпуна<ref>[http://blr.belta.by/world/view/na-gavajah-abjaulena-styhijnae-bedstva-68733-2018/ blr.belta.by]</ref>.
+мая 2018 на Гаваях у раёне Пуна аб’яўлена стыхійнае бедства, прычынай стала актыўнасць вулкана Кілаўэа. Мясцовыя ўлады скарэкціравалі рух транспарту і арганізавалі пункты часовага размяшчэння для людзей, якім давялося пакінуць сваё жыллё. Экстранныя службы пацвердзілі інфармацыю аб 14 вулканічных трэшчынах. Тэрмінова эвакуіравацца былі вымушаны жыхары населенага пункта Ланіпуна<ref>[http://blr.belta.by/world/view/na-gavajah-abjaulena-styhijnae-bedstva-68733-2018/ blr.belta.by]</ref>.
 мая ўлады штата Гаваі аддалі распараджэнне прыступіць да поўнай эвакуацыі ўсходняга ўзбярэжжа самага буйнога з гавайскіх астравоў; размешчаныя там прамысловыя прадпрыемствы і заводы зліваюць паліва і гаручыя вадкасці, каб не дапусціць пажараў. На астравах абвешчаны найвышэйшы, «чырвоны» ўзровень небяспекі<ref>[http://zviazda.by/be/news/20180525/1527261153-shto-budze-z-gavayami zviazda.by]</ref>.
@@ Радок 45: / Радок 44: @@
 == Літаратура ==
-* Кілаўэа // {{Крыніцы/БЭ|8}} С.257
+* {{Крыніцы/БЭ|8|Кілаўэа||257}}
 == Спасылкі ==
@@ Радок 52: / Радок 51: @@
 * [http://volcanoes.usgs.gov/hvo/cams/KIcam/ Выява вулкана ў рэжыме On-line]
-[[Катэгорыя:Гавайскія вулканы]]
+[[Катэгорыя:Геаграфія Гаваяў]]
 [[Катэгорыя:Актыўныя вулканы]]
 [[Катэгорыя:Шчытавыя вулканы]]
 [[Катэгорыя:Вулканы Акіяніі]]
+[[Катэгорыя:Вулканы ЗША]]