Тактыка выпаленай зямлі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 05:30, 21 студзеня 2022

Гараць нафтавыя свідравіны ў Кувейце, падпаленыя адыходзячымі іракскімі войскамі ў 1991 год.

Тактыка «выпаленай зямлі» — поўнае знішчэнне любых аб'ектаў прамысловага, сельскагаспадарчага, грамадзянскага прызначэння пры адступленні, каб яны не дасталіся праціўніку.

Гісторыя

Аднымі з першых гэту тактыку выкарыстоўвалі скіфы, што апісана ў Герадота ў кнізе IV. Таксама, падчас Вялікай Айчыннай вайны абодва бакі знішчалі любыя аб'екты (заводы, жылыя дамы, масты, няскошаныя палі, склады харча і ГЗМ, чыгуначныя шляхі і гэтак далей) на пакінутых тэрыторыях.^[1] У прыватнасці, былі падарваны шматлікія нафтавыя вышкі Каўказа, каб яны не дасталіся войскам Германіі.

Таксама тэрмін «выпаленая зямля» ўжываецца пры баявых дзеяннях, падчас якіх войскі аднаго боку знішчаюць любыя аб'екты і насельніцтва супрацьстаялага боку. У прыватнасці, генерал А. П. Ярмолаў ужываў даную тактыку на Каўказе напачатку XIX стагоддзя супраць горцаў, з прычыны таго, што, па яго словах, «іншай мовы яны не разумелі».

Адным з найбольш буйных і вядомых выпадкаў ужывання тактыкі «выпаленай зямлі» з'яўлялася аперацыя «Ranch Hand», якую праводзілі ЗША падчас вайны ў В'етнаме з мэтай знішчыць расліннасць джунгляў у Лаосе і Паўднёвым В'етнаме.^[2]

Іракская армія ўжывала тактыку «выпаленай зямлі» пры адступленні з акупаванага Кувейта ў лютым 1991 года, падпальваючы кувейцкія нафтавыя свідравіны, што прывяло да экалагічнай катастрофы.

Пратакол I Жэнеўскіх канвенцый ад 1977 г. забараняе знішчэнне крыніц жарчавання і пітнай вады для мірнага насельніцтва падчас баявых дзеянняў.^[3] Нягледзячы на гэта, падобная практыка застаецца распаўсюджанай. Сярод краін, якія не ратыфікавалі гэты пратакол — ЗША, Ізраіль, Іран і Пакістан.^[4]

Гл. таксама

Зноскі

↑ World War II: Invasion of the Soviet Union, 1941 Архівавана 26 сакавіка 2014.. Encyclopedia Britannica. (англ.)
↑ Stellman, Jeanne; et al. «The extent and patterns of usage of Agent Orange and other herbicides in Vietnam». Nature 422 (6933): 681—687. (2003 г.) (англ.)
↑ Protocol 1 Additional to the Geneva Conventions, 1977. (англ.)
↑ Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol I), 8 June 1977. (англ.)

[1] World War II: Invasion of the Soviet Union, 1941 Архівавана 26 сакавіка 2014.. Encyclopedia Britannica. (англ.)

[2] Stellman, Jeanne; et al. «The extent and patterns of usage of Agent Orange and other herbicides in Vietnam». Nature 422 (6933): 681—687. (2003 г.) (англ.)

[3] Protocol 1 Additional to the Geneva Conventions, 1977. (англ.)

[4] Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol I), 8 June 1977. (англ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Радок 3: / Радок 3: @@
 == Гісторыя ==
-Аднымі з першых гэту [[тактыка|тактыку]] выкарыстоўвалі [[скіфы]], што апісана ў [[Герадот]]а ў кнізе IV. Таксама, падчас [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] абодва бакі знішчалі любыя аб'екты (заводы, жылыя дамы, масты, няскошаныя палі, склады харча і ГЗМ, чыгуначныя шляхі і гэтак далей) на пакінутых тэрыторыях.<ref>[http://global.britannica.com/EBchecked/topic/648813/World-War-II/53552/Invasion-of-the-Soviet-Union-1941#ref511943 World War II: Invasion of the Soviet Union, 1941]. [[Encyclopedia Britannica]]. {{ref-en}}</ref> У прыватнасці, былі падарваны шматлікія нафтавыя вышкі Каўказа, каб яны не дасталіся [[вермахт|войскам Германіі]].
+Аднымі з першых гэту [[тактыка|тактыку]] выкарыстоўвалі [[скіфы]], што апісана ў [[Герадот]]а ў кнізе IV. Таксама, падчас [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] абодва бакі знішчалі любыя аб'екты (заводы, жылыя дамы, масты, няскошаныя палі, склады харча і ГЗМ, чыгуначныя шляхі і гэтак далей) на пакінутых тэрыторыях.<ref>[http://global.britannica.com/EBchecked/topic/648813/World-War-II/53552/Invasion-of-the-Soviet-Union-1941#ref511943 World War II: Invasion of the Soviet Union, 1941] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140326084554/http://global.britannica.com/EBchecked/topic/648813/World-War-II/53552/Invasion-of-the-Soviet-Union-1941#ref511943 |date=26 сакавіка 2014 }}. [[Encyclopedia Britannica]]. {{ref-en}}</ref> У прыватнасці, былі падарваны шматлікія нафтавыя вышкі Каўказа, каб яны не дасталіся [[вермахт|войскам Германіі]].
 Таксама тэрмін «выпаленая зямля» ўжываецца пры [[баявыя дзеянні|баявых дзеяннях]], падчас якіх войскі аднаго боку знішчаюць любыя аб'екты і насельніцтва супрацьстаялага боку. У прыватнасці, [[генерал]] [[Аляксей Пятровіч Ярмолаў|А. П. Ярмолаў]] ужываў даную тактыку [[Каўказская вайна|на Каўказе]] напачатку [[XIX]] стагоддзя супраць горцаў, з прычыны таго, што, па яго словах, «іншай мовы яны не разумелі».