Сіямскі заліў: Розніца паміж версіямі

Сіямскі заліў
	тайск. อ่าวไทย
	; Заход сонца на востраве Самуй
	9°30′ пн. ш. 102°00′ у. д.HGЯO
Вышэйстаячая акваторыя	Паўднёва-Кітайскае мора
Краіна	В’етнам;
Тып	заліў
Плошча	320 000 км²
Упадаюць	Чаўпхрая, Меконг, Тапі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 12:26, 14 лютага 2022

Сія́мскі заліў^[1], або Тайландскі заліў — частка Паўднёва-Кітайскага мора, абмывае на захадзе і поўначы берагі Тайланда, на ўсходзе — Камбоджы і В’етнама, на паўднёвым захадзе — Малайзіі.

Геаграфія і экалогія

Заліў адасабляе ўсход паўвострава Індакітай ад Малайскага паўвострава. Берагавая лінія пачынаецца на ўсходзе ў мыса Бай-Бунг у В’етнаме і канчаецца ў раёне малайскага горада Ката-Бару на паўднёвым захадзе. З паўднёва-ўсходняга боку Сіямскі заліў пераходзіць у Паўднёва-Кітайскае мора, а яго агульная плошча складае прыкладна 320 000 км².

На поўначы ўтварае Бангкокскі заліў (бухту), у якую ўпадае рака Чаўпхрая. Другая вялікая рака — Тапі, пачынаецца на схілах гары Луанг і ўпадае ў Сіямскі заліў каля горада Суратхані, утвараючы шырокі эстуарый. Большая частка ўзбярэжжа Цэнтральнага Тайланда цярпіць ад эрозіі, але з-за працяглай седыментацыі яно ўсё больш прасоўваецца на поўдзень. Глыбіня мора на адлегласці 10-20 км ад узбярэжжа складае толькі 11 м, сярэдняя глыбіня заліва каля 45 м, а найбольшая не перавышае 80 м. У перыяд найбольшай магутнасці апошняга ледніковага перыяду тэрыторыя заліва знаходзілася вышэй узроўню мора і з’яўлялася працягам цяперашняй нізіны каля ракі Чаўпхрая.

Салёнасць заліва даволі нязначная, гэта абумоўлена шэрагам прычын:

Цячэнне ўнутры заліва вельмі павольнае, таму яно не спрыяе водаабмену з асноўнай акваторыяй.
Вялікую ролю іграе значны прыток рачной прэснай вады, што выносяць у заліў рэкі Тапі, Чаўпхрая і шэраг невялікіх вадатокаў. Разам з тым утрыманне солі даволі моцна залежыць ад перыяду: у час летняга мусону, калі рачны сцёк дасягае максімуму, салёнасць падае да 2,95—3,05 %, у зімовы час разам з памяншэннем рачнога сцёку салёнасць павялічваецца і дасягае 3,35—3,55 %.
Таксама салёнасць вельмі моцна залежыць ад часткі заліва дзе яна вымяраецца. Ёсць залежнасць, паводле якой салёнасць павялічваецца з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход (з глыбіні заліва да выхаду з яго).
Павелічэнне салёнасці адбываецца таксама з павелічэннем глыбіні, прыкладна з 50 м у заліў пранікае больш салёная вада з Паўднёва-Кітайскага мора.

Тэмпература вады перыядычна мяняецца на працягу года (20—29 °C).

Астравы Сіямскага заліва

Архіпелаг Чанг.
Бе (Такіеў) — востраў належыць Камбоджы, уваходзіць у яе горад-правінцыю Сіануквіль. Паверхня пакрыта лесам, Найвышэйшая кропка — 63 м.
Вай — востраў належыць Тайланду і адносіцца да правінцыі Трат, з’яўляецца часткай марскога нацыянальнага парка Му-Ко-Чан. Даўжыня калі 6 км, шырыня — 1,5 км у самым шырокім месцы.
Чанг (тайск. เกาะช้าง, літаральна — «Слон») — адзін з найвялікшых астравоў Тайланду, адносіцца да правінцыі Тарт.
Русэ.
Срамаоць (Шэналь).
Тао.
Самуй (тайск. เกาะสมุย) — адзін з найбольшых астравоў заліва, належыць Тайланду. Плошча вострава — 228,7 км², найбольшая вышыня — 638 м.
Пханган.

Жывёльны свет

Паводле фаўністычнага раянаваннем акваторыя Сіямскага заліва адносіцца да Інда-Малайскай зоагеаграфічнай вобласці.

Да буйных драпежнікаў адносяцца акулы і грабністы кракадзіл.

На астравах Сіямскага заліва пражывае падвід чапляў — усходняя рыфавая чапля.

Даволі высокая тэмпература вады спрыяла ўтварэнню каралавых рыфаў, але цяпер яны знаходзяцца пад пагрозай знікнення з-за павелічэння тэмпературы вады, выкліканага, магчыма, г.зв. «глабальным пацяпленнем».

Эканоміка

З пункту гледжання эканомікі заліў з’яўляецца найбуйнейшым рыбалоўным рэгіёнам Тайланда. Тут здабываюць скумбрыю, селядцоў, вядзецца вылаў акул.

Ёсць невялікія радовішчы нафты і газу.

У 2-й палове ХХ стагоддзя рэгіён пачаў набываць рэкрэацыйнае значэнне: павялічылася колькасць турыстаў, пачалі стварацца нацыянальныя паркі і ахоўваемыя прыродныя тэрыторыі. Ужо ў 1970-х—1990-х гадах невялікі рыбацкі пасёлак Патая здолеў развіцца ў адзін з найбуйнейшых у краіне цэнтраў міжнароднага турызму.

Паблізу ад вострава Самуй знаходзіцца востраў Пханган, вядомы сваёй штомесячнай пляжнай вечарынкай «Full Moon Party» (Вечарынка на поўню), якая доўжыцца тры ночы і збірае тысячы прыхільнікаў са ўсяго свету.

Для аматараў дайвінгу сапраўдным раем з’яўляецца востраў Тао, які знаходзіцца паблізу ад вострава Самуй, ён лічыцца адным з найлепшых дайвінгавых месцаў ва ўсёй Паўднёва-Усходняй Азіі.

Зноскі

↑ БелЭн 2002.

Літаратура

Сіямскі заліў // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 429. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

[FOOTNOTEБелЭн2002-1] БелЭн 2002.

[1]

@@ Радок 35: / Радок 35: @@
  |Катэгорыя на Вікісховішчы =
 }}
-'''Сіямскі заліў''', або '''Тайландскі заліў''' — частка [[Паўднёва-Кітайскае мора|Паўднёва-Кітайскага мора]], абмывае на захадзе і поўначы берагі [[Тайланд]]а, на ўсходзе — [[Камбоджа|Камбоджы]] і [[В'етнам]]а, на паўднёвым захадзе — [[Малайзія|Малайзіі]].
+'''Сія́мскі заліў'''{{sfn|БелЭн|2002}}, або '''Тайландскі заліў''' — частка [[Паўднёва-Кітайскае мора|Паўднёва-Кітайскага мора]], абмывае на захадзе і поўначы берагі [[Тайланд]]а, на ўсходзе — [[Камбоджа|Камбоджы]] і [[В’етнам]]а, на паўднёвым захадзе — [[Малайзія|Малайзіі]].
 == Геаграфія і экалогія ==
-Заліў адасабляе ўсход [[паўвостраў Індакітай|паўвострава Індакітай]] ад [[Малайскі паўвостраў|Малайскага паўвострава]]. Берагавая лінія пачынаецца на ўсходзе ў мыса [[Паўвостраў Камау|Бай-Бунг]] ва [[В'етнам]]е і канчаецца ў раёне малайскага горада Ката-Бару на паўднёвым захадзе. З паўднёва-ўсходняга боку Сіямскі заліў пераходзіць у [[Паўднёва-Кітайскае мора]], а яго агульная плошча складае прыкладна 320 000 км².
+Заліў адасабляе ўсход паўвострава [[Індакітай]] ад [[Малайскі паўвостраў|Малайскага паўвострава]]. Берагавая лінія пачынаецца на ўсходзе ў мыса [[Камау (паўвостраў)|Бай-Бунг]] у [[В’етнам]]е і канчаецца ў раёне малайскага горада Ката-Бару на паўднёвым захадзе. З паўднёва-ўсходняга боку Сіямскі заліў пераходзіць у [[Паўднёва-Кітайскае мора]], а яго агульная плошча складае прыкладна 320 000 км².
-На поўначы ўтварае [[Бангкокскі заліў]] ([[Бухта|бухту]]), у якую ўпадае рака [[Менам-Чао-Прая|Чаўпхрая]]. Другая вялікая рака — [[Тапі (рака)|Тапі]], пачынаецца на схілах гары Луанг і ўпадае ў Сіямскі заліў каля горада [[Суратхані]], утвараючы шырокі [[эстуарый]]. Большая частка ўзбярэжжа Цэнтральнага [[Тайланд]]а цярпіць ад [[Эрозія, геалогія|эрозіі]], але з-за працяглай [[седыментацыя|седыментацыі]] яно ўсё больш прасоўваецца на поўдзень. Глыбіня мора на адлегласці 10-20 км ад узбярэжжа складае толькі 11 м, сярэдняя глыбіня заліва каля 45 м, а найбольшая не перавышае 80 м. У перыяд найбольшай магутнасці апошняга [[Ледніковы перыяд|ледніковага перыяду]] тэрыторыя заліва знаходзілася вышэй узроўню мора і з'яўлялася працягам цяперашняй нізіны каля ракі [[Менам-Чао-Прая|Чаўпхрая]].
+На поўначы ўтварае [[Бангкокскі заліў]] ([[Бухта|бухту]]), у якую ўпадае рака [[Менам-Чао-Прая|Чаўпхрая]]. Другая вялікая рака — [[Тапі (рака)|Тапі]], пачынаецца на схілах гары Луанг і ўпадае ў Сіямскі заліў каля горада [[Суратхані]], утвараючы шырокі [[эстуарый]]. Большая частка ўзбярэжжа Цэнтральнага [[Тайланд]]а цярпіць ад [[Эрозія, геалогія|эрозіі]], але з-за працяглай [[седыментацыя|седыментацыі]] яно ўсё больш прасоўваецца на поўдзень. Глыбіня мора на адлегласці 10-20 км ад узбярэжжа складае толькі 11 м, сярэдняя глыбіня заліва каля 45 м, а найбольшая не перавышае 80 м. У перыяд найбольшай магутнасці апошняга [[Ледніковы перыяд|ледніковага перыяду]] тэрыторыя заліва знаходзілася вышэй узроўню мора і з’яўлялася працягам цяперашняй нізіны каля ракі [[Менам-Чао-Прая|Чаўпхрая]].
 Салёнасць заліва даволі нязначная, гэта абумоўлена шэрагам прычын:
 # Цячэнне ўнутры заліва вельмі павольнае, таму яно не спрыяе водаабмену з асноўнай акваторыяй.
-# Вялікую ролю іграе значны прыток рачной прэснай вады, што выносяць у заліў рэкі Тапі, Чаўпхрая і шэраг невялікіх вадатокаў. Разам з тым утрыманне солі даволі моцна залежыць ад перыяду: у час летняга мусону, калі рачны сцёк дасягае максімуму, салёнасць падае да 2,95-3,05 %, у зімовы час разам з памяншэннем рачнога сцёку салёнасць павялічваецца і дасягае 3,35-3,55 %.
+# Вялікую ролю іграе значны прыток рачной прэснай вады, што выносяць у заліў рэкі Тапі, Чаўпхрая і шэраг невялікіх вадатокаў. Разам з тым утрыманне солі даволі моцна залежыць ад перыяду: у час летняга мусону, калі рачны сцёк дасягае максімуму, салёнасць падае да 2,95—3,05 %, у зімовы час разам з памяншэннем рачнога сцёку салёнасць павялічваецца і дасягае 3,35—3,55 %.
 # Таксама салёнасць вельмі моцна залежыць ад часткі заліва дзе яна вымяраецца. Ёсць залежнасць, паводле якой салёнасць павялічваецца з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход (з глыбіні заліва да выхаду з яго).
 # Павелічэнне салёнасці адбываецца таксама з павелічэннем глыбіні, прыкладна з 50 м у заліў пранікае больш салёная вада з Паўднёва-Кітайскага мора.
-Тэмпература вады перыядычна мяняецца на працягу года(20<sup>o</sup>C — 29<sup>o</sup>C).
+Тэмпература вады перыядычна мяняецца на працягу года (20—29 °C).
 == Астравы Сіямскага заліва ==
 # Архіпелаг Чанг.
-# Бе (Такіеў) — востраў належыць Камбоджы, уваходзіць у яе горад-правінцыю [[Горад Сіануквіль|Сіануквіль]]. Паверхня пакрыта лесам, Найвышэйшая кропка — 63 м.
+# Бе (Такіеў) — востраў належыць Камбоджы, уваходзіць у яе горад-правінцыю [[Сіануквіль]]. Паверхня пакрыта лесам, Найвышэйшая кропка — 63 м.
-# Вай — востраў належыць [[Тайланд]]у і адносіцца да правінцыі Трат, з'яўляецца часткай марскога нацыянальнага парка Му-Ко-Чан. Даўжыня калі 6 км, шырыня — 1,5 км у самым шырокім месцы.
+# Вай — востраў належыць [[Тайланд]]у і адносіцца да правінцыі Трат, з’яўляецца часткай марскога нацыянальнага парка Му-Ко-Чан. Даўжыня калі 6 км, шырыня — 1,5 км у самым шырокім месцы.
 # [[Чанг (востраў)|Чанг]] ([[тайская мова|тайск.]] เกาะช้าง, літаральна — «Слон») — адзін з найвялікшых астравоў Тайланду, адносіцца да правінцыі Тарт.
 # Русэ.
 # Срамаоць (Шэналь).
 # Тао.
-# Самуй ([[тайская мова|тайск.]] เกาะสมุย) — адзін з найбольшых астравоў заліва, належыць Тайланду. Плошча вострава — 228,7 км², найбольшая вышыня — 638 м.
+# [[Самуй]] ([[тайская мова|тайск.]] เกาะสมุย) — адзін з найбольшых астравоў заліва, належыць Тайланду. Плошча вострава — 228,7 км², найбольшая вышыня — 638 м.
 # Пханган.
@@ Радок 63: / Радок 63: @@
 Паводле фаўністычнага раянаваннем акваторыя Сіямскага заліва адносіцца да Інда-Малайскай зоагеаграфічнай вобласці.
-Да буйных драпежнікаў адносяцца акулы і грабністы кракадзіл.
+Да буйных драпежнікаў адносяцца [[акулы]] і грабністы кракадзіл.
-На астравах Сіямскага заліва пражывае падвід чапляў — Усходняя рыфавая чапля.
+На астравах Сіямскага заліва пражывае падвід [[Чаплі|чапляў]] — усходняя рыфавая чапля.
-Даволі высокая тэмпература вады спрыяла ўтварэнню каралавых рыфаў, але цяпер яны знаходзяцца пад пагрозай знікнення з-за павелічэння тэмпературы вады, выкліканага, магчыма, г.зв. «глабальным пацяпленнем».
+Даволі высокая тэмпература вады спрыяла ўтварэнню [[Каралавыя рыфы|каралавых рыфаў]], але цяпер яны знаходзяцца пад пагрозай знікнення з-за павелічэння тэмпературы вады, выкліканага, магчыма, г.зв. «глабальным пацяпленнем».
 == Эканоміка ==
-З пункту гледжання эканомікі заліў з'яўляецца найбуйнейшым рыбалоўным рэгіёнам [[Тайланд]]а. Тут здабываюць [[скумбрыя|скумбрыю]], [[селядзец|селядцоў]], вядзецца вылаў [[Акулы|акул]].
+З пункту гледжання эканомікі заліў з’яўляецца найбуйнейшым рыбалоўным рэгіёнам [[Тайланд]]а. Тут здабываюць [[скумбрыя|скумбрыю]], [[селядзец|селядцоў]], вядзецца вылаў [[Акулы|акул]].
-Ёсць невялікія радовішчы нафты і газу.
+Ёсць невялікія радовішчы [[Нафта|нафты]] і [[Прыродны газ|газу]].
-У 2-й палове ХХ ст. рэгіён пачаў набываць рэкрэацыйнае значэнне: павялічылася колькасць турыстаў, пачалі стварацца нацыянальныя паркі і ахоўваемыя прыродныя тэрыторыі. Ужо ў 1970-х—1990-х гадах невялікі рыбацкі пасёлак Патайя здолеў развіцца ў адзін з найбуйнейшых у краіне цэнтраў міжнароднага турызму.
+У 2-й палове ХХ стагоддзя рэгіён пачаў набываць рэкрэацыйнае значэнне: павялічылася колькасць турыстаў, пачалі стварацца нацыянальныя паркі і ахоўваемыя прыродныя тэрыторыі. Ужо ў 1970-х—1990-х гадах невялікі рыбацкі пасёлак [[Патая]] здолеў развіцца ў адзін з найбуйнейшых у краіне цэнтраў міжнароднага турызму.
 Паблізу ад вострава Самуй знаходзіцца востраў Пханган, вядомы сваёй штомесячнай пляжнай вечарынкай «Full Moon Party» (Вечарынка на поўню), якая доўжыцца тры ночы і збірае тысячы прыхільнікаў са ўсяго свету.
-Для аматараў дайвінгу сапраўдным раем з'яўляецца востраў Тао, які знаходзіцца паблізу ад вострава Самуй, ён лічыцца адным з найлепшых дайвінгавых месцаў ва ўсёй [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]].
+Для аматараў дайвінгу сапраўдным раем з’яўляецца востраў Тао, які знаходзіцца паблізу ад вострава Самуй, ён лічыцца адным з найлепшых дайвінгавых месцаў ва ўсёй [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]].
+{{зноскі}}
-{{Крыніцы/БелЭн|14|Сіямскі заліў||429}}
+== Літаратура ==
+* {{Крыніцы/БелЭн|14|Сіямскі заліў||429}}
 == Спасылкі ==

Слоўнікі і энцыклапедыі	Вялікая каталанская · Вялікая расійская (старая версія) · Britannica (онлайн)
Нарматыўны кантроль	GND: 4059675-8 · LCCN: sh85134453 · NKC: ge695331 · SUDOC: 174964803 · VIAF: 240799671