Паскарэнне: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др робат Выдаляем: ro:Acceleraţie
SieBot (размовы | уклад)
др робат Мяняем: an:Aceleración
Радок 39: Радок 39:


[[af:Versnelling]]
[[af:Versnelling]]
[[an:Azelerazión]]
[[an:Aceleración]]
[[ar:تسارع]]
[[ar:تسارع]]
[[arz:عجله]]
[[arz:عجله]]

Версія ад 23:05, 3 сакавіка 2010

Паскарэнне – фізічная вектарная велічыня, якая характарызуе, наколькі хутка цела (матэрыяльны пункт) змяняе хуткасць свайго руху. Паскарэнне з'яўляецца важнай кінематычнай характарыстыкай матэрыяльнага пункта.

Сярэдняе і імгненнае паскарэнне

Сярэдняе паскарэнне матэрыяльнага пункта на некаторым адрэзку часу – гэта адносіна змянення яго хуткасці, што адбылося за гэты час, да працягласці гэтага адрэзку:

Імгненнае паскарэнне матэрыяльнага пункта ў некаторы момант часу – гэта ліміт яго сярэдняга паскарэння пры . Маючы на ўвазе вызначэнне вытворчай функцыі, імгненнае паскарэнне можна вызначыць як вытворчую ад хуткасці па часе:

Тангенцыяльнае і нармальнае паскарэнне

Калі запісаць хуткасць як , дзе орт датычнай да траекторыі руху, то (у двухмернай сістэме каардынат):

,

дзе - вугал між вектарам хуткасці і оссю абсцыс; - орт нармалі да хуткасці.

Такім чынам,

,

дзе - тангенцыяльнае паскарэнне, - нармальнае паскарэнне.

Улічваючы, што вектар хуткасці накіраваны па датычнай да траекторыі руху, то – гэта орт нармалі да траекторыі руху, які накіраваны да цэнтра крывізны траекторыі. Такім чынам, нармальнае паскарэнне накіравана да цэнтра крывізны траекторыі, у той час як тангенцыяльнае – па датычнай да яе. Тангенцыяльнае паскарэнне характарызуе хуткасць змены велічыні хуткасці, у той час як нармальнае характарызуе хуткасць змены яе напрамку.

Рух па крывалінейнай траекторыі ў кожны момант часу можна прадставіць як вярчэнне вакол цэнтра крывізны траекторыі з вуглавой хуткасцю , дзе r – радыус крывізны траекторыі. У такім разе

Вымярэнне паскарэння

Паскарэнне вымяраецца ў метрах (падзеленых) на секунду ў другой ступені (м/с2). Велічыня паскарэння вызначае, наколькі зменіцца хуткасць цела за адзінку часу, калі яно будзе пастаянна рухацца з такім паскарэннем. Напрыклад, цела, што рухаецца з паскарэннем 1 м/с2 за кожную секунду змяняе сваю хуткасць на 1 м/с.