Свабодная тэрыторыя Трыест: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др аўтаматычны перанос катэгорыі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 29: Радок 29:
|дэвіз =
|дэвіз =
|сталіца = [[Трыест]]
|сталіца = [[Трыест]]
|гарады = [[Трыест]], [[Капар]], [[Піран]], [[Умаг]]
|гарады = [[Трыест]], [[Копер]], [[Піран]], [[Умаг]]
|мова = [[Італьянская мова|італьянская]], [[Славенская мова|славенская]], [[Харвацкая мова|харвацкая]]
|мова = [[Італьянская мова|італьянская]], [[Славенская мова|славенская]], [[Харвацкая мова|харвацкая]]
|валюта = [[трыесцкая ліра]] («югаліра»)
|валюта = [[трыесцкая ліра]] («югаліра»)
Радок 90: Радок 90:
З [[1382]] года Трыест і прылеглыя тэрыторыі знаходзіліся ў складзе [[Аўстрыя|Аўстрыі]] і мелі змяшанае насельніцтва, якое складалася галоўным чынам з [[Італьянцы|італьянцаў]] у горадзе і [[Славенцы|славенцаў]] і [[Харваты|харватаў]] у сельскіх прыгарадах. У [[1921]] Італія анексавала [[Трыест]], дзе пасля ўсталявання [[Фашызм|фашысцкага рэжыму]] пачаліся рэпрэсіі супраць славянскага насельніцтва, якія выклікалі у адказ тэрарыстычную дзейнасць з боку арганізацыі ТЫГР. У [[1943]] пасля капітуляцыі Італіі горад быў акупаваны [[Германія]]й, а [[1 мая]] [[1945]] вызвалены адначасова часцямі югаслаўскай і брытанскай армій.
З [[1382]] года Трыест і прылеглыя тэрыторыі знаходзіліся ў складзе [[Аўстрыя|Аўстрыі]] і мелі змяшанае насельніцтва, якое складалася галоўным чынам з [[Італьянцы|італьянцаў]] у горадзе і [[Славенцы|славенцаў]] і [[Харваты|харватаў]] у сельскіх прыгарадах. У [[1921]] Італія анексавала [[Трыест]], дзе пасля ўсталявання [[Фашызм|фашысцкага рэжыму]] пачаліся рэпрэсіі супраць славянскага насельніцтва, якія выклікалі у адказ тэрарыстычную дзейнасць з боку арганізацыі ТЫГР. У [[1943]] пасля капітуляцыі Італіі горад быў акупаваны [[Германія]]й, а [[1 мая]] [[1945]] вызвалены адначасова часцямі югаслаўскай і брытанскай армій.


Тэрыторыя была заснавана [[15 верасня]] [[1947]] [[Савет бяспекі ААН|Саветам бяспекі ААН]] паводле ўмоў мірнага дагавора з Італіяй з мэтай захаваць раўнавагі ў гэтым шматнацыянальным рэгіёне і зменшыць рызыку тэрытарыяльных прэтэнзій паміж Італіяй і Югаславіяй. Кіраванне тэрыторыяй ажыццяўлялася ваеннымі губернатарамі, прызначанымі краінамі, якія кіравалі [[Міратворцы|міратворчымі]] сіламі на тэрыторыі. Была падзелена па [[Лінія Моргана|лініі Моргана]] на англа-амерыканскую зону A (горад [[Трыест]] і прылеглыя прыбярэжныя раёны) і югаслаўскую зону B (частка [[Істрыя|істрыйскага]] ўзбярэжжа). [[5 кастрычніка]] [[1954]] у [[Лондан]]е быў падпісаны дагавор, паводле якога зона A была далучана да Італіі, а зона B да Югаславіі. У [[1975]] тэрыторыя была фармальна распушчана паводле [[Дагавор у Азіма|дагавора ў Азіма]].
Тэрыторыя была заснавана [[15 верасня]] [[1947]] [[Савет бяспекі ААН|Саветам бяспекі ААН]] паводле ўмоў мірнага дагавора з Італіяй з мэтай захаваць раўнавагі ў гэтым шматнацыянальным рэгіёне і зменшыць рызыку тэрытарыяльных прэтэнзій паміж Італіяй і Югаславіяй. Кіраванне тэрыторыяй ажыццяўлялася ваеннымі губернатарамі, прызначанымі краінамі, якія кіравалі [[Міратворчыя сілы ААН|міратворчымі]] сіламі на тэрыторыі. Была падзелена па [[Лінія Моргана|лініі Моргана]] на англа-амерыканскую зону A (горад [[Трыест]] і прылеглыя прыбярэжныя раёны) і югаслаўскую зону B (частка [[Істрыя|істрыйскага]] ўзбярэжжа). [[5 кастрычніка]] [[1954]] у [[Лондан]]е быў падпісаны дагавор, паводле якога зона A была далучана да Італіі, а зона B да Югаславіі. У [[1975]] тэрыторыя была фармальна распушчана паводле [[Дагавор у Азіма|дагавора ў Азіма]].


Тэрыторыя, не з'яўляючыся незалежнай дзяржавай, мела сваю [[Валюта|валюту]] ([[трыесцкая ліра]], фактычна італьянская ліра ў зоне A і [[югаліра]] ў зоне B) і паштовыя маркі.
Тэрыторыя, не з'яўляючыся незалежнай дзяржавай, мела сваю [[Валюта|валюту]] ([[трыесцкая ліра]], фактычна італьянская ліра ў зоне A і [[югаліра]] ў зоне B) і паштовыя маркі.

Версія ад 18:18, 25 чэрвеня 2022

Горад-дзяржава
Свабодная тэрыторыя Трыест
Territorio libero di Trieste
Svobodno tržaško ozemlje
Slobodni teritorij Trsta
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Свабодная тэрыторыя Трыест у 1947-1954 гг.
Свабодная тэрыторыя Трыест у 1947-1954 гг.
< 
 >
 >
Сталіца Трыест
Найбуйнейшыя гарады Трыест, Копер, Піран, Умаг
Мова(ы) італьянская, славенская, харвацкая
Афіцыйная мова італьянская мова і Сербскахарвацкая мова
Рэлігія каталіцтва
Грашовая адзінка трыесцкая ліра («югаліра»)
Плошча 738 км²
Насельніцтва 330000 чалавек
Форма кіравання рэспубліка
Ваенны губернатар
 • 1947-1951 Тэрэнс Сідні Эйры, Мірка Ленац
 • 1951-1954 Томас Уінтэртан, Мілаш Стаматавіч
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Свабодная тэрыторыя Трыест або Свабодная дзяржава Трыест (італ.: Territorio libero di Trieste, славенск.: Svobodno tržaško ozemlje, харв.: Slobodni teritorij Trsta) — падмандатная тэрыторыя ААН на тэрыторыі гістарычнага горада-дзяржавы ў Паўднёвай Еўропе, размешчанага паміж паўночнай Італіяй і Югаславіяй.

Гісторыя тэрыторыі

З 1382 года Трыест і прылеглыя тэрыторыі знаходзіліся ў складзе Аўстрыі і мелі змяшанае насельніцтва, якое складалася галоўным чынам з італьянцаў у горадзе і славенцаў і харватаў у сельскіх прыгарадах. У 1921 Італія анексавала Трыест, дзе пасля ўсталявання фашысцкага рэжыму пачаліся рэпрэсіі супраць славянскага насельніцтва, якія выклікалі у адказ тэрарыстычную дзейнасць з боку арганізацыі ТЫГР. У 1943 пасля капітуляцыі Італіі горад быў акупаваны Германіяй, а 1 мая 1945 вызвалены адначасова часцямі югаслаўскай і брытанскай армій.

Тэрыторыя была заснавана 15 верасня 1947 Саветам бяспекі ААН паводле ўмоў мірнага дагавора з Італіяй з мэтай захаваць раўнавагі ў гэтым шматнацыянальным рэгіёне і зменшыць рызыку тэрытарыяльных прэтэнзій паміж Італіяй і Югаславіяй. Кіраванне тэрыторыяй ажыццяўлялася ваеннымі губернатарамі, прызначанымі краінамі, якія кіравалі міратворчымі сіламі на тэрыторыі. Была падзелена па лініі Моргана на англа-амерыканскую зону A (горад Трыест і прылеглыя прыбярэжныя раёны) і югаслаўскую зону B (частка істрыйскага ўзбярэжжа). 5 кастрычніка 1954 у Лондане быў падпісаны дагавор, паводле якога зона A была далучана да Італіі, а зона B да Югаславіі. У 1975 тэрыторыя была фармальна распушчана паводле дагавора ў Азіма.

Тэрыторыя, не з'яўляючыся незалежнай дзяржавай, мела сваю валюту (трыесцкая ліра, фактычна італьянская ліра ў зоне A і югаліра ў зоне B) і паштовыя маркі.

У наш час (на 2009) тэрыторыя зоны A уваходзіць у склад італьянскай правінцыі Трыест, а зона B падзелена паміж Славенскім Прымор'ем і харвацкай жупаніяй Істрыя.

Зноскі

Спасылкі

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Свабодная_тэрыторыя_Трыест&oldid=4149241"