Безансон: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 65: | Радок 65: | ||
|add3 = |
|add3 = |
||
}} |
}} |
||
'''Безансон''' ({{lang-fr|Besançon}}, класіч. лац. ''Bysantium'', сярэд.-веч.лац. ''Vesuntio'', ''Vesontio'') — [[горад]] на ўсходзе [[Францыя|Францыі]], у |
'''Безансон''' ({{lang-fr|Besançon}}, класіч. лац. ''Bysantium'', сярэд.-веч.лац. ''Vesuntio'', ''Vesontio'') — [[горад]] на ўсходзе [[Францыя|Францыі]], у выгібе [[рака Ду|ракі Ду]], адміністрацыйны цэнтр дэпартамента [[Ду (дэпартамент)|Ду]] і рэгіёна [[Бургундыя — Франш-Кантэ]]. |
||
Машынабудаванне, гадзіннікавая, тэкстыльная і швейная прамысловасць. |
|||
У 2005 годзе колькасць насельніцтва склала 114,9 тыс. жыхароў. |
|||
[[Image:0 Besançon - Doubs - Quai Vauban (3).JPG|thumb|left|]] |
[[Image:0 Besançon - Doubs - Quai Vauban (3).JPG|thumb|left|]] |
||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
У старажытнасці быў цэнтрам Гальскага племені [[секваны|секванаў]]. Быў узяты ў 58 годзе да н. э. [[Юлій Цэзар|Юліем Цэзарам]]. З [[IV стагоддзе|IV стагоддзя]] вядомыя безансонскія [[біскуп]]ы, якія з часам сталі архібіскупамі, узялі кіраванне горадам у свае рукі. Аж да [[1654]] года ён заставаўся [[вольны горад|вольным горадам]] у складзе [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]]. |
* У старажытнасці быў цэнтрам Гальскага племені [[секваны|секванаў]]. Быў узяты ў 58 годзе да н. э. [[Юлій Цэзар|Юліем Цэзарам]]. |
||
* З [[IV стагоддзе|IV стагоддзя]] вядомыя безансонскія [[біскуп]]ы, якія з часам сталі архібіскупамі, узялі кіраванне горадам у свае рукі. Аж да [[1654]] года ён заставаўся [[вольны горад|вольным горадам]] у складзе [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]]. |
|||
* Безансон квітнеў пад валадарствам [[Габсбургі|Габсбургаў]], у той час, калі адзін з мясцовых жыхароў, [[Антуан Перэна дэ Гранвела]], кіраваў знешняй палітыкай імперыі. |
|||
* Паводле вынікаў [[Трыццацігадовая вайна|Трыццацігадовай вайны]] перайшоў да французаў і быў па загаду [[Людовік XIV|Людовіка XIV]] грунтоўна ўмацаваны [[Себасцьен Ле Прэтр дэ Вабан|Себасцьенам Ле Прэтрам]]. Будаўніцтва грандыёзнай крэпасці заняло 30 гадоў; ў [[1814]] годзе яе абстралялі аўстрыйцы, аднак у цэлым тварэнне Ле Прэтра дайшло да нашых дзён ў добрыі стане. |
|||
* У [[1671]] годзе ў Безансон пераехаў з горада [[Доль]] [[Універсітэт Франш-Кантэ]], адкрыты яшчэ ў [[XV]] стагоддзі як «універсітэт Дзвюх Бургундый». |
|||
У [[1676]] годзе сюды былі пераведзены з |
* У [[1676]] годзе сюды былі пераведзены з Доля органы кіравання [[Франш-Кантэ]]. |
||
* У канцы [[XVIII]] стагоддзя ўцекачы з [[Швейцарыя|Швейцарыі]] заклалі асновы прамысловасці Безансона. У [[XIX]] стагоддзі горад лічыўся даволі буйным прамысловым цэнтрам. |
|||
* Тут нарадзіліся: паэт [[Віктор Гюго]], сацыялісты [[Шарль Фур’е]] і [[П’ер Жазеф Прудон]], а таксама [[браты Люм’ер]]. [[Стэндаль]] змясціў у Безансон частку дзеяння рамана «[[Чырвонае і чорнае]]». |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Славутасці == |
== Славутасці == |
||
* [[Безансонская крэпасць]] — |
* [[Безансонская крэпасць]] — уключае ў сябе цытадэль, гарадскія сцены і [[форт Грыфон]]. У [[2008]] годзе гэтыя ўмацаванні былі абвешчаныя [[ЮНЕСКА]] помнікамі [[Сусветная спадчына|Сусветнай спадчыны]] ў ліку 13 іншых умацаванняў Вабана. |
||
== Вядомыя ўраджэнцы == |
== Вядомыя ўраджэнцы == |
Версія ад 20:48, 25 чэрвеня 2022
Горад
| ||||||||||||||||||||||||||||
Безансон (фр.: Besançon, класіч. лац. Bysantium, сярэд.-веч.лац. Vesuntio, Vesontio) — горад на ўсходзе Францыі, у выгібе ракі Ду, адміністрацыйны цэнтр дэпартамента Ду і рэгіёна Бургундыя — Франш-Кантэ.
Машынабудаванне, гадзіннікавая, тэкстыльная і швейная прамысловасць.
У 2005 годзе колькасць насельніцтва склала 114,9 тыс. жыхароў.
Гісторыя
- У старажытнасці быў цэнтрам Гальскага племені секванаў. Быў узяты ў 58 годзе да н. э. Юліем Цэзарам.
- З IV стагоддзя вядомыя безансонскія біскупы, якія з часам сталі архібіскупамі, узялі кіраванне горадам у свае рукі. Аж да 1654 года ён заставаўся вольным горадам у складзе Свяшчэннай Рымскай імперыі.
- Безансон квітнеў пад валадарствам Габсбургаў, у той час, калі адзін з мясцовых жыхароў, Антуан Перэна дэ Гранвела, кіраваў знешняй палітыкай імперыі.
- Паводле вынікаў Трыццацігадовай вайны перайшоў да французаў і быў па загаду Людовіка XIV грунтоўна ўмацаваны Себасцьенам Ле Прэтрам. Будаўніцтва грандыёзнай крэпасці заняло 30 гадоў; ў 1814 годзе яе абстралялі аўстрыйцы, аднак у цэлым тварэнне Ле Прэтра дайшло да нашых дзён ў добрыі стане.
- У 1671 годзе ў Безансон пераехаў з горада Доль Універсітэт Франш-Кантэ, адкрыты яшчэ ў XV стагоддзі як «універсітэт Дзвюх Бургундый».
- У 1676 годзе сюды былі пераведзены з Доля органы кіравання Франш-Кантэ.
- У канцы XVIII стагоддзя ўцекачы з Швейцарыі заклалі асновы прамысловасці Безансона. У XIX стагоддзі горад лічыўся даволі буйным прамысловым цэнтрам.
- Тут нарадзіліся: паэт Віктор Гюго, сацыялісты Шарль Фур’е і П’ер Жазеф Прудон, а таксама браты Люм’ер. Стэндаль змясціў у Безансон частку дзеяння рамана «Чырвонае і чорнае».
- У 1960-я гады забудоўваўся найбольш шчыльна заселены раён сучаснага горада — Плануаз.
Славутасці
- Безансонская крэпасць — уключае ў сябе цытадэль, гарадскія сцены і форт Грыфон. У 2008 годзе гэтыя ўмацаванні былі абвешчаныя ЮНЕСКА помнікамі Сусветнай спадчыны ў ліку 13 іншых умацаванняў Вабана.
Вядомыя ўраджэнцы
- Віктор Гюго — французскі пісьменнік
- браты Люм’ер — вынаходнікі кінематографа
Зноскі
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Безансон
- Афіцыйны сайт