Іван Юр’евіч: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Sarang (размовы | уклад)
др катэгорыя з дапамогай AWB
Радок 46: Радок 46:
== Месца і час княжання ==
== Месца і час княжання ==


Іван адносіцца да першага пакалення тураўскіх князёў, якія правілі пасля падзелу [[Тураўскае княства|Тураўскага княства]] на [[Удзельнае княства|ўдзельныя княствы ]] — Тураўскае, Пінскае і Дубровіцкае. Падзел адбыўся паміж 1167 і [[1174]] гадамі.
Іван адносіцца да першага пакалення тураўскіх князёў, якія правілі пасля падзелу [[Тураўскае княства|Тураўскага княства]] на [[Удзельнае княства|ўдзельныя княствы]] — Тураўскае, Пінскае і Дубровіцкае. Падзел адбыўся паміж 1167 і [[1174]] гадамі.


Сярод пяці сыноў Юрыя Яраславіча ў летапісных паведамленнях трое згадваюцца як «Тураўскі», «з Турава»: Святаполк, Іван і Глеб. Іван з'яўляецца ў летапісах другім па часе пасля Святаполка: Святаполк згаданы як «Тураўскі» ў 1162 г. (яшчэ пры жыцці бацькі і да падзелу на ўдзелы), Іван «з Турава» — у 1167 (1168) і 1170.
Сярод пяці сыноў Юрыя Яраславіча ў летапісных паведамленнях трое згадваюцца як «Тураўскі», «з Турава»: Святаполк, Іван і Глеб. Іван з'яўляецца ў летапісах другім па часе пасля Святаполка: Святаполк згаданы як «Тураўскі» ў 1162 г. (яшчэ пры жыцці бацькі і да падзелу на ўдзелы), Іван «з Турава» — у 1167 (1168) і 1170.


Згадка ў летапісах «Гюргевіч Іван з Турава» дае падставу меркаваць, што Іван княжыў непасрэдна ва ўдзельным Тураўскім княстве. Аднак вядома, што Святаполк памёр у 1190 г. Пры гэтым у 1183 г. Глеб названы як князь дубровіцкі, а князем пінскім названы ячшэ адзін сын Юрыя Яраславіча — Яраслаў<ref name=L.166> Лысенко, П. Ф. Древний Туров. — С. 166—167.</Ref>. Таму парадак княжання Святаполка, Івана і Глеба ў Тураве вызначаецца як верагодны.
Згадка ў летапісах «Гюргевіч Іван з Турава» дае падставу меркаваць, што Іван княжыў непасрэдна ва ўдзельным Тураўскім княстве. Аднак вядома, што Святаполк памёр у 1190 г. Пры гэтым у 1183 г. Глеб названы як князь дубровіцкі, а князем пінскім названы ячшэ адзін сын Юрыя Яраславіча — Яраслаў<ref name=L.166>Лысенко, П. Ф. Древний Туров. — С. 166—167.</ref>. Таму парадак княжання Святаполка, Івана і Глеба ў Тураве вызначаецца як верагодны.


== Асноўныя звесткі ==
== Асноўныя звесткі ==


[[Выява:BLR_Turau_view_towards_Castle_Hill.jpg|thumb|300px|[[Гарадзішча]] [[Сярэднявечча|сярэдневяковага]] Турава і [[Археалогія Беларусі|археалагічны]] [[музей]]. <small>[[Тураў]], [[Жыткавіцкі раён]], [[Гомельская вобласць]].</small>]]
[[Выява:BLR_Turau_view_towards_Castle_Hill.jpg|thumb|300px|[[Гарадзішча]] [[Сярэднявечча|сярэдневяковага]] Турава і [[Археалогія Беларусі|археалагічны]] [[музей]]. <small>[[Тураў]], [[Жыткавіцкі раён]], [[Гомельская вобласць]].</small>]]
Ва Уваскрасенскім летапісе Іван згадваецца пад 1167, у Густынскім — пад 1168 [[год]]ам. Разам з іншымі князямі [[Русь|Русі]] выступіў супраць полаўцаў, якія рабавалі на [[Дняпро| Дняпры]] купецкія караваны, што плылі з [[Візантыя|Візантыі]]:
Ва Уваскрасенскім летапісе Іван згадваецца пад 1167, у Густынскім — пад 1168 [[год]]ам. Разам з іншымі князямі [[Русь|Русі]] выступіў супраць полаўцаў, якія рабавалі на [[Дняпро|Дняпры]] купецкія караваны, што плылі з [[Візантыя|Візантыі]]:


{{Пачатак цытаты}}
{{Пачатак цытаты}}
Радок 61: Радок 61:
{{Канец цытаты}}
{{Канец цытаты}}


У 1170 зноў удзельнічаў у паходзе на полаўцаў<ref name=L.166></Ref>.
У 1170 зноў удзельнічаў у паходзе на полаўцаў<ref name=L.166 />.


Паводле [[Іпацьеўскі летапіс|Іпацьеўскага летапісу]], у 1170 дапамагаў князю Мсціславу Ізяславічу вернуць кіеўскі пасад, з якога той быў выгнаны па загадзе вялікага князя ўладзімірскага Андрэя Юр'евіча (Багалюбскага)<ref>Іоў, А. Іван Юр'евіч // [[Энцыклапедыя гісторыі Беларусі]]: У 6 т. Т. 3. [[Гімназія|Гімназіі]] — [[Кадэнцыя]] / [[Беларусь|Беларус.]] [[Энцыклапедыя|Энцыкл.]]; Рэдкал.: [[Генадзь Пятровіч Пашкоў|Г. П. Пашкоў]] (галоўны рэд.) і інш.; [[Мастак|Маст.]] Э. Э. Жакевіч. — [[Мінск]]: БелЭн, [[1996]]. — С. 464. — ISBN 985-11-0041-2.</ref>.
Паводле [[Іпацьеўскі летапіс|Іпацьеўскага летапісу]], у 1170 дапамагаў князю Мсціславу Ізяславічу вернуць кіеўскі пасад, з якога той быў выгнаны па загадзе вялікага князя ўладзімірскага Андрэя Юр'евіча (Багалюбскага)<ref>Іоў, А. Іван Юр'евіч // [[Энцыклапедыя гісторыі Беларусі]]: У 6 т. Т. 3. [[Гімназія|Гімназіі]] — [[Кадэнцыя]] / [[Беларусь|Беларус.]] [[Энцыклапедыя|Энцыкл.]]; Рэдкал.: [[Генадзь Пятровіч Пашкоў|Г. П. Пашкоў]] (галоўны рэд.) і інш.; [[Мастак|Маст.]] Э. Э. Жакевіч. — [[Мінск]]: БелЭн, [[1996]]. — С. 464. — ISBN 985-11-0041-2.</ref>.
Радок 80: Радок 80:


[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1100-я гады]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1100-я гады]]
[[Катэгорыя:князі тураўскія ]]
[[Катэгорыя:Князі тураўскія]]
[[Катэгорыя:Род Ізяславічаў Тураўскіх]]
[[Катэгорыя:Ізяславічы Тураўскія]]

Версія ад 20:22, 10 жніўня 2022

Іван Юр'евіч
ст.-рус.: Иванъ Гюргевич
Знак Рурыкавічаў.
Знак Рурыкавічаў.
XVIII[1]князь тураўскі
згадваецца: 1167 — 1170
Папярэднік Святаполк Юр'евіч (верагодна)
Пераемнік Глеб Юр'евіч (верагодна)

Нараджэнне не пазней за 1150
Смерць пасля 1170
Род Рурыкавічы Ізяславічы Тураўскія — галіна Рурыкавічаў
Бацька Рурыкавічы Юрый Яраславіч
Маці Рурыкавічы Ганна Усеваладаўна, дачка князя гарадзенскага Усевалада
Жонка імя невядома
Дзеці Андрэй (верагодна)
Веравызнанне Праваслаўны крыж праваслаўе
Дзейнасць удзел у вяртанні кіеўскага стальца Мсціславу Ізяславічу (1170)
Вядомы як князь першага пакалення удзельных тураўскіх князёў
Ваенная служба
Гады службы зг.: 1167 (1168), 1170
Прыналежнасць Тураўская зямля
Званне князь
Камандаваў тураўскае войска
Бітвы паходы на полаўцаў

Іван Юр'евіч (ст.-рус. Иванъ Гюргевич, зг. у 1167 — 1170) — князь тураўскага роду Ізяславічаў (галіна Рурыкавічаў). Сын князя тураўскага Юрыя Яраславіча і яго жонкі Ганны, дачкі князя гарадзенскага Усевалада.

Паходжанне

Іван належыць да 10 пакалення Рурыкавічаў і чацвёртага пакалення Ізяславічаў Тураўскіх: з'яўляецца ўнукам князя уладзіміра-валынскага Яраслава Святополчыча (які змагаўся за тураўскі сталец як сваю спадчыну, але загінуў у супрацьстаянні з вялікім князем кіеўскім Уладзімірам Усеваладавічам Манамахам), і праўнукам вялікага князя кіеўскага і князя тураўскага Святаполка Ізяславіча.

Дзед Івана па маці — Усевалад — паходзіў з уладзіміра-валынскіх альбо чарнігаўскіх Рурыкавічаў: па розных меркаваннях, ён быў сынам князя берасцейскага Яраслава Яраполчыча, князя валынскага Давыда Ігаравіча ці князя чарнігаўскага Давыда Святаславіча.

Месца і час княжання

Іван адносіцца да першага пакалення тураўскіх князёў, якія правілі пасля падзелу Тураўскага княства на ўдзельныя княствы — Тураўскае, Пінскае і Дубровіцкае. Падзел адбыўся паміж 1167 і 1174 гадамі.

Сярод пяці сыноў Юрыя Яраславіча ў летапісных паведамленнях трое згадваюцца як «Тураўскі», «з Турава»: Святаполк, Іван і Глеб. Іван з'яўляецца ў летапісах другім па часе пасля Святаполка: Святаполк згаданы як «Тураўскі» ў 1162 г. (яшчэ пры жыцці бацькі і да падзелу на ўдзелы), Іван «з Турава» — у 1167 (1168) і 1170.

Згадка ў летапісах «Гюргевіч Іван з Турава» дае падставу меркаваць, што Іван княжыў непасрэдна ва ўдзельным Тураўскім княстве. Аднак вядома, што Святаполк памёр у 1190 г. Пры гэтым у 1183 г. Глеб названы як князь дубровіцкі, а князем пінскім названы ячшэ адзін сын Юрыя Яраславіча — Яраслаў[2]. Таму парадак княжання Святаполка, Івана і Глеба ў Тураве вызначаецца як верагодны.

Асноўныя звесткі

Гарадзішча сярэдневяковага Турава і археалагічны музей. Тураў, Жыткавіцкі раён, Гомельская вобласць.

Ва Уваскрасенскім летапісе Іван згадваецца пад 1167, у Густынскім — пад 1168 годам. Разам з іншымі князямі Русі выступіў супраць полаўцаў, якія рабавалі на Дняпры купецкія караваны, што плылі з Візантыі:

«…И потом по мале посла Мьстислав по братью свою, и съвкупишася вся братья у него Киеве: Ярослав из Лучьска, Володимир Андреевич из Дорогобужа, Рюрик из Вручего, Давыд из Вышегорода, а Гюргевич Иван из Турова.»

У 1170 зноў удзельнічаў у паходзе на полаўцаў[2].

Паводле Іпацьеўскага летапісу, у 1170 дапамагаў князю Мсціславу Ізяславічу вернуць кіеўскі пасад, з якога той быў выгнаны па загадзе вялікага князя ўладзімірскага Андрэя Юр'евіча (Багалюбскага)[3].

Нашчадкі

Зноскі

  1. Лысенко, П. Ф. Древний Туров. — Минск, 2004. — С. 175. ISBN 985-08-0615-X.
  2. а б Лысенко, П. Ф. Древний Туров. — С. 166—167.
  3. Іоў, А. Іван Юр'евіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 3. ГімназііКадэнцыя / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мінск: БелЭн, 1996. — С. 464. — ISBN 985-11-0041-2.