Малако: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (размовы | уклад)
др робат Дадаем: ur:دودھ
др робат Дадаем: bn:দুধ
Радок 73: Радок 73:
[[bg:Мляко]]
[[bg:Мляко]]
[[bm:Nɔnɔ]]
[[bm:Nɔnɔ]]
[[bn:দুধ]]
[[br:Laezh]]
[[br:Laezh]]
[[bs:Mlijeko]]
[[bs:Mlijeko]]

Версія ад 15:08, 23 ліпеня 2010

Файл:180px-Milk glass.jpg
Шклянка малака

Малако́ — выдзяленне малочных залозаў, якое вырабляецца падчас лактацыі са́міц сасуноў і служыць кормам для нованароджаных малых.

Хімічны склад

Склад малака некаторых сасуноў
Складнікі Чалавек    Карова     Авечка   Каза   Кабыла   Паўночны алень 
Вада 87,2 % 87,5 % 82,7 % 86,6 % 90,1 % 66,9 %
Вугляводы 7,0 % 4,8 % 6,3 % 3,9 % 5,9 % 2,8 %
Тлушчы 4,0 % 3,5–4,2 % 5,3 % 3,7 % 1,5 % 16,9 %
Бялкі 1,5 % 3,5 % 4,6 % 4,2 % 2,1 % 16,9 %
Мікраэлементы 0,3 % 0,7 % 0,9 % 0,8 % 0,4 % 1,2 %

У страваванні

Файл:180px-MilkMaid.jpg
Ручное даенне малочнай каровы

Малако — самая распаўсюджаная ежа сярод усходнiх славян, сыравiна для прыгатавання смятаны, сыру, тварагу i г.д.

Народныя павер'і

Ад колькасцi малака залежаў дабрабыт сям’i. У той жа час малако вельмi часта выкарыстоўвалi ў магiчных дзеяннях, зарыентаваных на захаванне здароўя i дабрабыту.

  1. Лiчылася, калi ўвесну, са з'яўленнем першай ластаўкi, памыцца малаком, твар будзе белым, чыстым i прыгожым.
  2. Каб дзiця не сурочылi, пры яго першым рытуальным купаннi ў ваду дадавалi невялiкую колькасць малака.
  3. Паўсюль на Беларусi малако выкарыстоўвалi як магiчны сродак для спынення пажару, асаблiва калi ён пачынаўся ад удару маланкi.
  4. У той жа час у паўсядзённым жыццi гаспадыня павiнна была строга сачыць за тым, каб малако не «збягала» на адкрытае полымя — iнакш у каровы яно знiкне ўвогуле.
  5. Пралiваць малако на зямлю катэгарычна забаранялася. І калi крыху малака ўсё ж пралiвалася, каб пазбегнуць «малочных сурокаў», яго трэба было хутка затаптаць у зямлю.
  6. Калi малаком частавалi нейкую пабочную асобу, у кружку абавязкова клалi некалькi драбiнак солi. Гэта рабiлася для таго, каб «чужыя вочы» не сурочылi карову i ў яе не знiкла малако.
  7. У народнай медыцыне малаком адпойвалi тых, хто быў атручаны, кiслае малако выкарыстоўвалi для лячэння тых, каго ўкусiла змяя[1].


Зноскі