Стаўбцоўская раўніна: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Катэгорыя |
JerzyKundrat (размовы | уклад) ++ |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Стаўбцоўская раўніна''' — [[раўніна]] |
'''Стаўбцоўская раўніна''' — [[раўніна]] на паўднёвым захадзе [[Мінская вобласць|Мінскай]] і ўсходзе [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай]] абласцей, у басейне верхняга цячэння р. [[Нёман]]. Мяжуе з [[Мінскае ўзвышша|Мінскім узвышшам]], [[Нёманская нізіна|Нёманскай нізінай]], [[Цэнтральнабярэзінская раўніна|Цэнтральнабярэзінскай раўнінай]], [[Капыльская града|Капыльскай градой]]. Вышыня 150-200 м. |
||
У тэктанічных адносінах Стаўбцоўская раўніна прымеркавана да цэнтральнай часткі [[Белпруская антэкліза|Белпрускай антэклізы]], дзе Цэнтральнабеларускі масіў сучляняецца з Валожынскім грабенам. Складзена з ніжнепратэразойскіх гнейсаў, кварцытаў, верхнемелавых мергельна-мелавых моцна апясчаненых парод, антрапагенавых чырвона-бурых марэнных супескаў і суглінкаў, месцамі перакрытых водна-ледавіковымі розназярністымі пяскамі і супескамі. Магутнасць антрапагенавых асадкаў 100-150 м. |
|||
Раўніна фарміравалася ў зоне акумуляыі сожскага ледавіка, пасля адступлння якога значна перапрацавана эразійна-дэнудацыйнымі працэсамі. Паверхня спадзіста-хвалістая, месцамі ўзгорыста-хвалістая. Адносныя вышыня 3-7 м. Трапляюцца забалочаныя і затарфаваныя лагчыны, часам з вадацёкамі на водападзелах — тэрмакарставыя западзіны, прыдалінныя ўчасткі парэзаны лагамі, зрэдку ярамі. Карысныя выкапні: мел, пясчана-жвіровы матэрыял, будаўнічыя пяскі, лёгкаплаўкія гліны. |
|||
Асноўныя рэкі: Нёман, [[Рака Уса, прыток Нёмана|Уса]], [[Рака Ператуць|Ператуць]], [[Рака Лоша (прыток Нёмана)|Лоша]], [[Рака Нёманец|Нёманец]], [[Рака Уздзянка|Уздзянка]], [[Рака Тур'я (левы прыток Нёмана)|Тур’я]]. |
|||
Пераважаюць [[дзярнова-падзолістыя глебы]], у паніжэннях — дзярнова-падзолістыя забалочаныя, у далінах рэк — дзярнова-глеістыя (поймавыя) з участкамі тарфяна-балотных. |
|||
Лясістасць 30%. Вялікія масівы на поўначы раўніны. Пераважаюць хвойнікі і ельнікі верасовыя і імшыстыя. Трапляюцца дубровы і другасныя бярэзнікі, у паніжэннях — чорнаалешнікі са сфагнавымі балотамі. Паверхня моцна разараная. |
|||
На тэрыторыі раўніны [[Коласаўскі заказнік]]. |
|||
{{MinskObl-geo-stub}} |
{{MinskObl-geo-stub}} |
||
Версія ад 09:15, 27 ліпеня 2010
Стаўбцоўская раўніна — раўніна на паўднёвым захадзе Мінскай і ўсходзе Гродзенскай абласцей, у басейне верхняга цячэння р. Нёман. Мяжуе з Мінскім узвышшам, Нёманскай нізінай, Цэнтральнабярэзінскай раўнінай, Капыльскай градой. Вышыня 150-200 м.
У тэктанічных адносінах Стаўбцоўская раўніна прымеркавана да цэнтральнай часткі Белпрускай антэклізы, дзе Цэнтральнабеларускі масіў сучляняецца з Валожынскім грабенам. Складзена з ніжнепратэразойскіх гнейсаў, кварцытаў, верхнемелавых мергельна-мелавых моцна апясчаненых парод, антрапагенавых чырвона-бурых марэнных супескаў і суглінкаў, месцамі перакрытых водна-ледавіковымі розназярністымі пяскамі і супескамі. Магутнасць антрапагенавых асадкаў 100-150 м.
Раўніна фарміравалася ў зоне акумуляыі сожскага ледавіка, пасля адступлння якога значна перапрацавана эразійна-дэнудацыйнымі працэсамі. Паверхня спадзіста-хвалістая, месцамі ўзгорыста-хвалістая. Адносныя вышыня 3-7 м. Трапляюцца забалочаныя і затарфаваныя лагчыны, часам з вадацёкамі на водападзелах — тэрмакарставыя западзіны, прыдалінныя ўчасткі парэзаны лагамі, зрэдку ярамі. Карысныя выкапні: мел, пясчана-жвіровы матэрыял, будаўнічыя пяскі, лёгкаплаўкія гліны.
Асноўныя рэкі: Нёман, Уса, Ператуць, Лоша, Нёманец, Уздзянка, Тур’я.
Пераважаюць дзярнова-падзолістыя глебы, у паніжэннях — дзярнова-падзолістыя забалочаныя, у далінах рэк — дзярнова-глеістыя (поймавыя) з участкамі тарфяна-балотных.
Лясістасць 30%. Вялікія масівы на поўначы раўніны. Пераважаюць хвойнікі і ельнікі верасовыя і імшыстыя. Трапляюцца дубровы і другасныя бярэзнікі, у паніжэннях — чорнаалешнікі са сфагнавымі балотамі. Паверхня моцна разараная.
На тэрыторыі раўніны Коласаўскі заказнік.